prawo łacina

 0    345 карточки    kwisniewski1991
скачать mp3 Печать играть Проверьте себя
 
Вопрос Ответ
1. Corpus iuris civilis
начать обучение
teksty prawa rzymskiego
2. Ars iudicii oratoria
начать обучение
antyczne korzenie retoryki
3. Fas
начать обучение
prawo boskie, też ‘właściwe postępowanie’; historycznie oznaczało wszelkie reguły, które łączono z funkcjonowaniem dawnej religii rzymskiej, w późniejszym okresie (od VI w p.n.e. oznaczało prawo sakralne)
4. Ius
начать обучение
prawo świeckie, od VI w p.n.e. oznaczenie prawa świeckiego.
5. Lex
начать обучение
ustwa, prawo pozytywne, prawo ustawowe; najwęższe znaczenie pojęcia prawa, pierwszym znaczeniem tego słowa była ustawa, prawo świeckie przyjęte w formie ustawy.
6. Comitia
начать обучение
zgromadzenie ludowe
7. Contra ius fasque
начать обучение
przeciw prawu boskiemu i ludzkiemu
8. Fas est
начать обучение
jest rzeczą godziwą
9. Per fas et nefas
начать обучение
wszelkimi środkami godziwymi i niegodziwymi
10. Ius est ars boni et aequi
начать обучение
Prawo jest sztuką tego, co dobre i słuszne
11. Ius recipsit aequitatem
начать обучение
prawo ma na względzie sprawiedliwość
12. Ius et fraus nonquam cohabitant
начать обучение
Prawo i działanie podstępne nigdy nie współistnieją
13. Male iure nostro uti non debemus
начать обучение
Nie powinniśmy źle korzystać z naszego prawa
14. Summum ius summa iniura
начать обучение
szczyt prawa to szczyt bezprawia
15. Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi
начать обучение
sprawiedliwość jest stałą i niezmienną wolą przyznania każdemu należnego mu prawa
16. Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere
начать обучение
Nakazy prawa są następujące: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, każdemu oddać co mu się należy
17. Non omne quod licet honestum est
начать обучение
Nie wszystko, co dozwolone, jest uczciwe
18. Ecclesia vivit lege Romana
начать обучение
kościół żyje według prawa rzymskiego
19. Ius naturale
начать обучение
prawo naturalne, reguły odpowiadające rozumowi
20. Ius gentium
начать обучение
prawo rodów, reguły prawne, które porządkują relacje między suwerennymi państwami, prawo międzynarodowe, prawo rodów
21. Ius civile
начать обучение
prawo obywatelskie, stworzone przez obywateli dla obywateli
22. ius commune
начать обучение
prawo powszechne, reguluje wspólne dla różnych krajów europejskich
23. Ius sanguinis
начать обучение
właściwe jest prawo kraju pochodzenia, prawo krwi
24. Ius soli
начать обучение
właściwym porządkiem prawnym jest porządek kraju, w którym się znajdujemy, prawo ziemi
25. Ius publicum
начать обучение
prawo publiczne
26. Ius privatum
начать обучение
prawo prywatne
27. Publicum ius est quod ad statum rei romanae spectat, privatum quod ad singulorum utilitatem
начать обучение
Prawem publicznym jest to, które dotyczy spraw państwa rzymskiego, prywatnym zaś to, które ma na względzie korzyść jednostek
28. Lex duodecim tabularum
начать обучение
ustawa dwunastu tablic
29. Fons publici privatique juris
начать обучение
źródło całego prawa publicznego i prywatnego
30. Ius publicum privatorum pactis mutari non potest
начать обучение
Prawo publiczne nie może być zmieniane umowami osób prywatnych
31. Privatorum conventio iuri publico non derogat
начать обучение
umowa prywatna nie uchyla prawa publicznego
32. Ius cogens
начать обучение
uprawnienia o charakterze bezwzględnym (czynność prywatna go nie zmienia i nie uchyla)
33. Ius dispositivum
начать обучение
uprawnienia o charakterze fakultatywnym/względnym (prywatna czynność może go zmienić i uchylić)
34. Ignorantia iuris nocet
начать обучение
nieznajomość prawa szkodzi
35. Ignorantia juris non excusat
начать обучение
nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem
36. Ignorantia legis neminem excusat
начать обучение
nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem
37. Error iuris semper nocet?
начать обучение
naruszenie prawa zawsze szkodzi?
38. Ius civile vigilantibus scriptum est
начать обучение
Prawo cywilne jest tworzone dla osób starannych
39. Nec stultis solere succurri
начать обучение
Nie należy przyzwyczajać głupich, że będzie im się zawsze przychodziło z pomocą
40. Iura vigilantibus, non dormientibus prosunt
начать обучение
prawa służą osobom starannym, a nie drzemiącym
41. Ius in personam
начать обучение
prawo względem osoby (służy nazwaniu sytuacji, w której określone uprawnienie, w chwili kiedy już powstaje, jest skuteczne tylko przeciwko jednej, ściśle określonej osobie)
42. Ius in rem
начать обучение
prawo względem rzeczy (służy nazwaniu sytuacji, w której określone uprawnienie, w chwili kiedy już powstaje, przysługuje przeciwko nieokreślonemu kręgowi przedmiotów)
43. Ius generale
начать обучение
uprawnienia o charakterze ogólnym
44. Ius speciale
начать обучение
uprawnienia o charakterze szczególnym
45. Ius apellationis
начать обучение
uprawnienia do wniesienia apelacji
46. Ius avocandi
начать обучение
prawo odwołania się
47. Ius provocationis
начать обучение
możliwość wniesienia zaskarżenia od wyroku karnego
48. Ius cavendi
начать обучение
uprawnienia do strzeżenia/chronienia, uprawnienia do podjęcia działań w celu ochrony obywateli i interesów państwa
49. Ius coercendi
начать обучение
uprawnienia do karcenia, państwo jest uprawnione do wymierzania kar
50. Ius gladii
начать обучение
uprawnienie do użycia siły zbrojnej (prawo miecza)
51. Ius disponendi
начать обучение
uprawnienia do rozporządzania
52. Ius possidendi
начать обучение
uprawnienia do posiadania/do faktycznego władania/korzystania z rzeczy
53. Ius fruendi
начать обучение
uprawnienia do czerpania korzyści
54. Ius acquisitum = Ius quaesitum
начать обучение
uprawnienia do nabycia czegoś
55. Dominus/ proprietarius
начать обучение
właściciel
56. Ius utendi et fruendi
начать обучение
prawo do korzystania i pobierania korzyści z obiektu do którego mamy uprawnienia
57. iura quasita
начать обучение
prawa nabyte
58. iura cognata
начать обучение
prawa przyrodzone
59. Lex posterior derogat priori
начать обучение
ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą
60. Lex posterior generalis non derogat legi priori speciali
начать обучение
ogólna ustawa późniejsza nie uchyla wcześniejszej ustawy szczegółowej
61. Lex specialis derogat legi generali
начать обучение
ustawa szczególna uchyla ustawę ogólną
62. Lex superior derogat legi inferiori
начать обучение
ustawa wyższa uchyla ustawę niższą
63. Lex retro non agit
начать обучение
ustawa patrzy w przyszłość, a nie w przeszłość, prawo nie działa wstecz = lex prospicit, non respicit
64. Cum lex in praeteritum quid indulget, in futurum vetat
начать обучение
jeśli ustawa pobłaża czemuś co zdarzyło się w przeszłości, tego na przyszłość zakazuje
65. Civilista sine canonista parum valet, canonista sine civilista nihil
начать обучение
cywilista bez kanonisty znaczy niewiele, kanonista bez cywilisty nic nie znaczy
66. Natura legis est disponere de futuro, no de praeterito
начать обучение
naturą ustaw jest ustalanie odnośnie przyszłości, a nie przeszłości
67. Non omni consisteret peccatum, si interdictio non fuisset
начать обучение
nie ma grzechu tam, gdzie nie było zakazu
68. Cessante ratione legis cessat ipsa lex
начать обучение
Gdy ustaje przyczyna obowiązywania ustawy, traci moc sama ustawa
69. Lex iniusta non est lex
начать обучение
ustawa niesłuszna nie jest ustawą
70. Inter arma silent leges
начать обучение
wśród szczęku oręża milczą prawa
71. Nullum crimen sine lege
начать обучение
nie ma przestępstwa bez ustawy
72. Nulla poena sine lege
начать обучение
nie ma kary bez ustawy (formalna definicja przestępstwa)
73. Nullum crimen sine poena
начать обучение
nie ma przestępstwa bez kary (publiczny charakter przestępstwa)
74. Benignius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur
начать обучение
ustawy są właściwiej interpretowane, gdy zachowuje się ich ducha
75. Scire leges non hoc est verba larum tenere, sed vim ac potestatem
начать обучение
Znać prawa to nie znaczy trzymać się słów ustawy, ale jej treści i mocy działania
76. In legibus magis simplicitas quam difficultas placet
начать обучение
W prawie podoba się bardziej prostota niż zawiłość
77. Consuetudo est optima legum interpres
начать обучение
Zwyczaj jest najlepszą wykładnią prawa
78. Ubi lex non distinquit, nec nos distinguere debemus = lege non distinguente nec nostrum
начать обучение
tam, gdzie ustawa nie wprowadza rozróżnień nie powinniśmy my takich rozróżnień wprowadzać
79. Lex imperfecta
начать обучение
ustawa niedoskonała (brak sankcji)
80. Lex minus quam perfecta
начать обучение
ustawa mniej niż doskonała (opatrzona sankcją ale nie pozbawiająca ważności czynności)
81. Lex perfecta
начать обучение
ustawa doskonała (sankcja nieważności)
82. Lex plus quam perfecta
начать обучение
ustawa bardziej niż doskonała (sankcja nieważności i kara)
83. Minus quam perfecta lex est, quae vetat aliquid fieri, et si factum sit, non rescindit, sed poenam iniungit ei, qui contra legem fecit
начать обучение
Ustawa mądra jest to ustawa, która zakazuje czegoś, ale jeśli zostało dokonane, nie czyni nieważnym ale nakłada karę.
84. Lex causae
начать обучение
prawo właściwe w danej sprawie
85. Lex domicilii
начать обучение
prawo miejsca zamieszkania
86. Lex fori
начать обучение
prawo prawo miejsca siedziby sądu
87. Lex loci actus
начать обучение
prawo miejsca dokonania czynności
88. Lex loci celebrationis
начать обучение
prawo miejsca dokonania aktu uroczystego (ceremonii)
89. Lex loci contractus
начать обучение
prawo miejsca, w którym została zawarta umowa
90. Lex patriae
начать обучение
prawo ojczyste
91. Lex rei sitae
начать обучение
prawo położenia rzeczy
92. Hereditas
начать обучение
spadek
93. Bonum / bona
начать обучение
dobra majątkowe (majątek)
94. Res corporales
начать обучение
obiekt materialny
95. Res incorporales
начать обучение
obiekt niematerialny
96. Possessio
начать обучение
posiadanie/władztwo faktyczne
97. Dominium
начать обучение
własność
98. Iura in re aliena
начать обучение
prawo do rzeczy cudzej/ ograniczone prawa rzeczowe
99. Obligatio / obligationes
начать обучение
zobowiąznie
100. (...) hominum causa omne ius constitutum sit
начать обучение
Wszelkie prawo winno być stanowione ze względu na człowieka
101. Nasciturus pro iam nato habetur quitiens de commodis eius agitur
начать обучение
dziecko poczęte uważa się za już narodzone, o ile chodzi o jego korzyści
102. Postumus
начать обучение
pogrobowiec
103. Matrimonium putativum
начать обучение
małżeństwo mniemane, nieważne
104. Matrimonium legitimum
начать обучение
małżeństwo wywołujące skutki prawne, zgodne z prawem, małżeństwo ważne
105. Matrimonium
начать обучение
małżeństwo
106. Ius quod ad personas pertinet
начать обучение
prawo, które dotyczy osób
107. Coniux
начать обучение
małżonek (ogólnie)
108. Maritus / vir/ vir + coniux
начать обучение
mąż
109. Marita / uxor
начать обучение
żona
110. Parentes / genitores
начать обучение
rodzice
111. Ascendentes
начать обучение
wstępni, ascendenci
112. Descendentes
начать обучение
zstępni, descendenci
113. Cognatus
начать обучение
pokrewieństwo krwi (spokrewniony
114. Affinis
начать обучение
powinowactwo (relacja pomiędzy jednym z małżonków, a krewnymi drugiego małżonka)
115. Persona
начать обучение
osoba ludzka
116. Mater
начать обучение
matka
117. Mater semper certa est
начать обучение
matka jest zawsze pewna
118. Pater
начать обучение
ojciec
119. Pater est quem nuptiae demonstrat
начать обучение
ojcem jest ten, na kogo wskazuje małżeństwo
120. Quia semper certa est, etiam si volgo conceperit: pater vero is est, quem nuptiae demonstrant. (...)
начать обучение
ponieważ ta zawsze jest pewna, nawet jeśli pocznie nie z prawego łoża, ojciec jest zaś to ten, na którego wskazuje małżeństwo
121. De in ius vocando
начать обучение
o wezwaniu do sądu
122. Praesumptio iuris
начать обучение
domniemanie prawne
123. Pater semper incertus
начать обучение
Ojciec jest zawsze niepewny
124. Obligatio est vinculum iuris, quo necessitate adstringimur alicuius solvendae rei secundum nostrae civitatis iuria
начать обучение
zobowiązanie jest węzłem prawnym, który zmusza nas do świadczenia czegoś zgodnie z prawami naszego państwa
125. Creditor
начать обучение
wierzyciel
126. Debitor
начать обучение
dłużnik
127. Obligatio ex contractu
начать обучение
zobowiązanie umowne (dwie strony umówiły się na określone świadczenia)
128. Obligatio ex delicto
начать обучение
zobowiązanie z czynu niedozwolonego (zobowiązanie deliktowe)
129. Obligatio quasi ex contractu
начать обучение
zobowiązanie jak gdyby z zobowiązania umownego (np. spłata nadwyżkowej raty kredytu, bezpodstawne wzbogacenie)
130. Obligatio quasi ex delicto
начать обучение
zobowiązanie jak gdyby z czynu niedozwolonego (np. gdy mój pies pogryzł jakąś osobę)
131. Obligatio ex lege
начать обучение
zobowiązanie z mocy samego prawa
132. Obligatio naturalis
начать обучение
zobowiązanie naturalne (zobowiązanie za którym nie stoi przymus porządku prawnego)
133. Obligatio civilis
начать обучение
zobowiązanie cywilne (jest to takie zobowiązanie, którego spełnienia można domagać się na drodze sądowej)
134. Obligatio in solidum
начать обучение
solidarność niewłaściwa (po stronie zobowiązanej występuje kilku dłużników, z których każdy może spełnić świadczenie co uwalnia pozostałych)
135. Obligatio pro rata
начать обучение
zobowiązanie podzielone na części
136. Causa
начать обучение
przyczyna prawna (to cel społecznogospodarczy, od którego istnienia określony porządek prawny uzależnia skuteczność oświadczenia woli)
137. Causa obligandi vel acquirendi
начать обучение
celem jest nabycie prawa lub innej korzyści majątkowej przez dokonującego przysporzenia
138. Causa solvendi
начать обучение
składający oświadczenie zmierza do rozwiązania węzła obligacyjnego (zwrot pożyczki)
139. Causa donandi
начать обучение
składający oświadczenie woli zmierza do bezpłatnego dokonania przysporzenia majątkowego na rzecz kontrahenta (darowizna)
140. Iusta causa traditionis
начать обучение
słuszna podstawa przeniesienia posiadania (dotychczasowy posiadacz przekazuje własność nowemu posiadaczowi przeniesienie odbywa się w oparciu o akceptowalną przez prawo podstawę)
141. Iusta causa possidendi
начать обучение
słuszna/godziwa przyczyna objęcia w posiadanie (podstawa do wejścia w posiadanie przez zasiedzenie)
142. Causa criminalis
начать обучение
sprawa kryminalna
143. Causa civilis
начать обучение
sprawa cywilna
144. Culpa
начать обучение
wina
145. Culpa in custodiendo
начать обучение
wina w nadzorze (możliwość przypisania odpowiedzialności za czyny innych osób odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta, dzieci)
146. Culpa in eligendo
начать обучение
wina w wyborze (np. odpowiedzialność za winy podwykonawców)
147. Neglegentia
начать обучение
sytuacja w której sprawca, wyraził szkodę, chociaż tej szkody nie chciał wyrządzić; wina nieumyślna
148. Dolus
начать обучение
zły zamiar, podstęp (sprawca który chce wyrządzić szkodę
149. Culpa lata
начать обучение
grube niedbalstwo (niezrozumienie tego, co wszyscy rozumieją)
150. Culpa levis
начать обучение
lżejsze niedbalstwo
151. Culpa in concreto
начать обучение
niedołożenie staranności takiej, jak w swoich własnych sprawach
152. Culpa in abstracto
начать обучение
porównanie staranności sprawcy szkody, z jakąś hipotetyczną starannością jakiej należałoby dołożyć
153. Culpa in contrahendo
начать обучение
niestaranność w fazie zawierania/negocjowania umowy (np. rozpoczęcie negocjacji bez zamiaru zawarcia umowy)
154. Dolus premeditatus
начать обучение
popełnienie czynu w sposób zaplanowany
155. Dolus repentinus
начать обучение
popełnienie czynu w sposób raptowny (nie planował, ale uczynił)
156. Dolus subsequens
начать обучение
zamiar następczy (podjęcie działania w celu osiągnięcia rezultatu i w czasie jego realizacji dokonanie rzeczy, które nie były planowane)
157. Dolus directus
начать обучение
zamiar bezpośredni (ktoś podjął działanie, zmierzające bezpośrednio do wywołania określonego nagannego lub przestępnego skutku)
158. Dolus coloratus
начать обучение
zły zamiar zabarwiony (używany, żeby wskazać, iż nagannemu działaniu sprawcy towarzyszyło jakieś szczególne zabarwienie emocjonalne)
159. Dolus evetualis
начать обучение
zamiar ewentualny (sprawca wie, że jego działanie może wywołać określony skutek i on się z nim godzi podpala dom wiedząc, że są w nim osoby, które nie mogę go samodzielnie opuścić)
160. Volenti non fit iniuria
начать обучение
Chcącemu nie dzieje się krzywda
161. Casus
начать обучение
przypadek
162. Casus fortuitus
начать обучение
przypadek nadzwyczajny (czysto losowy)
163. Casus mixtus
начать обучение
przypadek mieszany (kiedy szkoda jest następstwem zdarzenia losowego, ale jest ona następstwem niedbalstwa)
164. Casus a nullo praestantur
начать обучение
za zdarzenie z powodu przypadku nikt nie jest zobowiązany do świadczenia (od nikogo nie można domagać się odszkodowania)
165. Casus sentit dominus
начать обучение
zdarzenie przypadkowe dotyka właściciela (konsekwencje zdarzeń przypadkowych ponosi właściciel)
166. Vis maior / vis absoluta / vis
начать обучение
siła wyższa
167. vis cui humana infirmitas resistere non potest
начать обучение
siła, której ludzka słabość nie może się oprzeć
168. Periculum
начать обучение
ryzyko
169. Periculum locatoris
начать обучение
ryzyko wynajmującego
170. Periculum debitoris
начать обучение
ryzyko dłużnika (ryzyko ponosi dłużnik)
171. Periculum in mora
начать обучение
ryzyko w okresie zwłoki (zwłoka nie wykonała swoich obowiązków)
172. Lucrum cessans
начать обучение
utracone korzyści
173. Damnum emergens
начать обучение
rzeczywisty uszczerbek majątkowy
174. Damnum
начать обучение
szkoda
175. Damnum compensare
начать обучение
naprawianie szkody
176. Solutio
начать обучение
prawidłowe wykonanie zobowiązania przez dłużnika
177. Datio in solutum
начать обучение
sytuacja kiedy dłużnik za zgodą wierzyciela świadczy mu coś innego niż wynika z treści zobowiązania
178. Solutio + res
начать обучение
prawidłowe wykonanie zobowiązania przez dłużnika względem rzeczy (czy świadczył to co powinien świadczyć)
179. Solutio + tempus
начать обучение
prawidłowe wykonanie zobowiązania przez dłużnika względem czasu (czy we właściwym czasie wykonał zobowiązanie)
180. Solutio + locum
начать обучение
prawidłowe wykonanie zobowiązania przez dłużnika względem miejsca (czy we właściwym miejscu wykonał zobowiązanie)
181. Obligatio alternativa
начать обучение
zobowiązanie alternatywne/przemienne; zobowiązanie, którego wykonanie polega na tym, że dłużnik może spełnić jedno z kilku alternatywnych świadczeń
182. Solutio
начать обучение
świadczenie
183. Facultas alternativa
начать обучение
upoważnienie przemienne; polega na tym, że dłużnik może zwolnić się od swojego zobowiązania, spełniając inne świadczenie
184. Mora
начать обучение
zwłoka
185. Mora debitoris = mora solvendi
начать обучение
zwłoka dłużnika (określa sytuacje, kiedy dłużnik nie wykonał zobowiązania w prawidłowo ustalonym terminie)
186. Interpellatio
начать обучение
wezwanie
187. Mora ex rei fit
начать обучение
zwłoka wynika z samego stanu rzeczy (z treści umowy wynika, kiedy dane świadczenie ma być wykonane i automatycznie jeśli nie zostanie wykonane to bez wezwania ma miejsce zwłoka)
188. Fur semper moram facere videtur
начать обучение
Złodziej postrzegany jest zawsze jako będący w zwłoce
189. Perpetuatio obligationis
начать обучение
dosł. Uwiecznienie zobowiązania
190. Mora creditoris = mora accipienti
начать обучение
zwłoka wierzyciela = zwłoka przyjmującego
191. Utile per inutile non vitiatur
начать обучение
to, co jest skuteczne, nie doznaje uszczerbku ze strony tego, co jest nieskuteczne (Dotyczy problemu częściowej nieważności czynności prawnej. Częściowa nieważność czynności nie powoduje całkowitej nieważności te czynności)
192. Quod ab initio vitiosum est, non potest tractu temporis convalescere
начать обучение
To, co od początku jest wadliwe, nie może być uzdrowione z upływem czasu
193. Ratihabitio mandato comparatur
начать обучение
potwierdzenie równa się zleceniu
194. Contractus ab initio voluntatis est, ex post facto necessitatis
начать обучение
Zawarcie kontraktu jest dobrowolne, lecz wykonanie przymusowe
195. Contractus bilateralis
начать обучение
umowa dwustronna (wyraźnie rozdzielamy dwie strony o odmiennych interesach)
196. Contractus multilateralis
начать обучение
umowa wielostronna (np. umowa spółki prawa cywilnego)
197. Contractus innominatus
начать обучение
brak zaskarżalności w prawie rzymskim
198. Contractus vitalitus
начать обучение
umowa aż do śmierci jednej ze stron, umowa dożywotnia
199. Essentialia contractus
начать обучение
przedmiotowo istotne składniki treści kontraktu
200. Naturalia contractus
начать обучение
przedmiotowo przedmiotowo nieistotne składniki treści kontraktu, powinny się znaleźć w jej treści, jednakże jeśli strony ich do tej treści nie włączą czynność jest ważna, a brakujące elementy można ustalić na podstawie np. zasad współżycia społecznego
201. Accidentalia contractus
начать обучение
nie wpływają na istotę kontraktu (np. na to, czy daną umowę uznamy za umowę sprzedaży czy najmu), jednakże mocą woli stron zostały podniesione do rangi istotnych (np. termin, warunek, polecenie).
202. Pacta sunt servanda
начать обучение
umów należy dotrzymywać
203. Rebus sic stantibus [omnis contractus intellegitur]
начать обучение
dosł. ‘ponieważ sprawy przybrały taki obrót’ każda umowa jest pojmowana jako obowiązująca tylko w danych oznaczonych warunkach; wszelkie umowy są rozumiane w określonym stanie rzeczy
204. Impossibilium nulla obligatio est
начать обучение
Nie ma zobowiązania, gdy [świadczenie] jest niemożliwe
205. Ex maleficio non oritur contractus
начать обучение
Kontrakt nie rodzi się z czynu bezprawnego
206. Contractus stricti iuris
начать обучение
umowa ścisłego prawa (przy której wykonaniu rygorystycznie trzymamy się treści umowy ustalonej przez strony umowy)
207. Contractus bonae fidei
начать обучение
umowa dobrej wiary (charakteryzuje się tym, że przy ustalaniu ich treści sąd ma pole swobodnej oceny)
208. Bona fides
начать обучение
dobra wiara (zasady współżycia społecznego)
209. Mala fides
начать обучение
zła wiara
210. Venire contra factum proprium nemini licet
начать обучение
nie wolno występować przeciwko temu, co wynika z własnych czynów
211. Tu patere legem quam fecisti
начать обучение
powinieneś przestrzegać prawa, które uczyniłeś
212. Turpitudinem suam allegans nemo audiatur
начать обучение
Powołujący się na własny występek nie będzie wysłuchany
213. Dolo facit qui petit quod redditurus est
начать обучение
Działa podstępnie ten, kto żąda tego, co będzie musiał zwrócić
214. In conventionibus contrahentium voluntas potius quam verba spectanda sunt
начать обучение
W umowach bardziej uwzględnia się zamiar stron, niż dosłowne brzmienie
215. In ambiguitas contra stipulatorem
начать обучение
wątpliwości tłumaczy się na niekorzyść tego, kto złożył oświadczenie w sposób niejasny
216. In contractibus tacite insunt, quae sunt moris et consuetudinis
начать обучение
w umowach zawierają się milcząco także wymagania wynikające z obyczajów i zwyczaju
217. Actio negatoria
начать обучение
uprawnienie właściciela do tego aby inne osoby zaniechały takich zachowań, które stanowią zakłócenie spokojnego korzystania z jego własności
218. Rei vindicatio
начать обучение
skarga wydobywcza (uprawnienie właściciela do odebrania jego rzeczy od każdego kto nią faktycznie włada bez uzasadnienia prawnego do wydobycia)
219. Superficies solo cedit
начать обучение
to, co znajduje się na powierzchni, przypada gruntowi
220. Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet
начать обучение
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw, niż sam posiada
221. Accomodatio
начать обучение
dostosowanie
222. Venditio
начать обучение
sprzedaż
223. Proprietas
начать обучение
własność
224. Animus
начать обучение
zamiar polegający na traktowaniu rzeczy jako swojej
225. Corpus
начать обучение
materialne władanie rzeczą
226. Bonae fidei possessor
начать обучение
posiadacz w dobrej wierze (ten, który wszedł w faktyczne władanie w usprawiedliwionym przekonaniu, że nie narusza niczyich uprawnień)
227. Malae fidei possesor
начать обучение
posiadacz w złej wierze (ten, który wszedł w faktyczne władanie wiedział, że narusza czyjeś uprawnienia)
228. Melior est condicio possidentis
начать обучение
w jednakowej sytuacji lepsza jest pozycja posiadacza
229. Mala fides supervieniens non nocet
начать обучение
późniejsza zła wiara nie szkodzi (jeżeli ktoś jest posiadaczem w dobrej wierze, a później dowiedział się, że narusza cudze uprawnienia, to nadal jest posiadaczem danej rzeczy sytuacja charakterystyczna dla nieruchomości, w szczególności dla zasiedzenia)
230. Mala fides superveniens nocet
начать обучение
późniejsza zła wiara szkodzi (charakterystyczne dla ruchomości)
231. Servitus in faciendo consistere nequit
начать обучение
służebność nie może polegać na działaniu
232. Servitutes
начать обучение
służebności
233. Servitutibus civiliter utendum est
начать обучение
służebności należy wykonywać oględnie
234. Nulli res sua servit
начать обучение
nie można mieć służebności na własnej rzeczy
235. Ex testamento
начать обучение
powołanie do dziedziczenia oparte na testamencie
236. Ab intestato
начать обучение
dziedziczenie beztestamentowe (dziedziczenie ustawowe)
237. Contra tabulas
начать обучение
dziedziczenie przeciwtestamentowe (dziedziczenie przez osoby najbliższe spadkodawcy, które zostały pominięte w testamencie zachowek)
238. Hereditas nihil aliud est, quam successio in universum ius quod defunctus habuerit
начать обучение
spadkobranie to nic innego niż sukcesja w całość praw zmarłego
239. Nemo pro parte testatus, pro parte intestatus decedere potest
начать обучение
Nikt nie może umrzeć pozostawiając dziedzica do części spadku, część zaś beztestamentowo
240. Testamentum
начать обучение
testament
241. Testamentum allographum
начать обучение
testament alograficzny (testament sporządzony ustnie w obecności świadków)
242. Testamentum holographum
начать обучение
testament holograficzny (testament pisemny sporządzony w całości własnoręcznie)
243. Testamentum ruptum
начать обучение
testament, który utracił prawną skuteczność (testament nieważny)
244. Testamentum militum
начать обучение
testament wojskowy
245. Ambulatoria (enim) est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
начать обучение
zmienna jest (zatem) wola zmarłego aż do samego kresu życia
246. Falsa demonstratio non nocet
начать обучение
fałszywe oznaczenie nie szkodzi
247. Imperium
начать обучение
uprawnienia władcze (magistratury rzymskie, wojskowość), ale też struktura polityczna, władająca na wielkim obszarze terytorialnym
248. Regnum
начать обучение
władza, rządy
249. Iudicium
начать обучение
sąd, ale też wyrok, proces
250. Administratio
начать обучение
administracja (pomoc; służebny charakter)
251. Actor
начать обучение
powód/oskarżyciel
252. Reus
начать обучение
pozwany/oskarżony
253. Actor sequitur forum rei
начать обучение
powód idzie za sądem pozwanego
254. Forum est ubi domicilium est
начать обучение
miejscem sporu jest sąd miejsca zamieszkania (pozwanego)
255. Cognitio extra ordinem
начать обучение
proces rzymskokanoniczny, proces cywilny, proces inkwizycyjny, proces mieszany
256. Nemo iudex sine actore
начать обучение
nie ma sędziego bez powoda (nie prowadzi się postępowania jeśli nie została złożona skarga)
257. Actiones semel inclusae judicio salvae permanent /lis pendens
начать обучение
skargi raz wytoczone powodują stan sprawy zawisłej
258. Actio quaelibet in via sua
начать обучение
każda skarga ma właściwą sobie drogę (jest rozpatrywana samodzielnie)
259. Actio personalis moritur cum persona
начать обучение
roszczenie o charakterze ściśle osobistym wygasa ze śmiercią osoby której dotyczy
260. Delicta perentium liberis non nocent
начать обучение
przestępstwa rodziców nie szkodzą dzieciom (karne tez)
261. Actio semel extincta non reviviscit
начать обучение
roszczenie raz wygasłe nie odżywa
262. Res iudicata
начать обучение
rzecz osądzona
263. Ne bis in idem
начать обучение
nie dwa razy za to samo (zakaz powtórnego karania)
264. Res iudicata pro veritate accipitur
начать обучение
prawomocny wyrok przyjmuje się jako prawdę (wiążące)
265. Actor non condemnatur
начать обучение
powód nie może być zasądzony
266. Nemo tenetur seipsum accusare
начать обучение
nikt nie jest zobowiązany do oskarżenia samego siebie
267. Actori incumbit probatio
начать обучение
Na powodzie spoczywa ciężar dowodu
268. Actori incumbit onus probandi
начать обучение
ciężar dowodu spoczywa na powodzie
269. Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
начать обучение
ciężar dowodu spoczywa na tym kto twierdzi, a nie na tym kto zaprzecza
270. Reus exceptiendo fit actor
начать обучение
podniesienie przez pozwanego zarzutu czyni go powodem
271. Reus in exceptione actor est
начать обучение
pozwany w zakresie podniesionego zarzutu jest powodem (tj. na nim spoczywa ciężar dowodu)
272. Non debet actori licere, quod reo non permittur
начать обучение
Powodowi nie wolno tego, na co nie pozwala się pozwanemu
273. Audiatur et altera pars
начать обучение
należy wysłuchać także drugiej strony
274. Iura novit curia
начать обучение
sąd zna prawo
275. Ubi ius ibi remedium
начать обучение
gdzie prawo, tam i środek (do jego realizacji)
276. Iudicis est ius dicere, non dare
начать обучение
zadaniem sędziego jego stosowanie a nie tworzenie prawa
277. Iudex non calculat
начать обучение
sędzia nie kalkuluje
278. Iudex suspectus
начать обучение
sędzia podejrzany
279. Iudicium non debet esse illusorium
начать обучение
wyrok nie powinien być pozorny
280. Nemo est iudex in propria causa
начать обучение
Nikt nie jest sędzią we własnej sprawie
281. Nemo iudex sine actore
начать обучение
Nie ma sędziego bez powoda
282. Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
начать обучение
Ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym, kto zaprzecza
283. In dubio pro reo
начать обучение
w razie wątpliwości na korzyść oskarżonego
284. In dubio semper id, quod minus est, debetur
начать обучение
w wypadku wątpliwości, wymagane jest to co mniejsze
285. Iudex non dedit plus, quam quod petens ipse requirit / ne ultra petita
начать обучение
sędzia nie może zasądzić ponad żądanie powoda
286. Reformatio in peius iudici apellatio non licet
начать обучение
Sądowi apelacyjnemu nie wolno zmienić wyroku na niekorzyść zasądzonego
287. Reformationis in peius
начать обучение
pogorszenie sytuacji skazanego w wyniku wyroku zapadłego w postępowaniu odwoławczym
288. Ubi societas, ibi ius
начать обучение
gdzie społeczeństwo, tak i prawo (różne źródła antyczne)
289. Auctoritas, non veritas facit legem
начать обучение
władza a nie prawda jest źródłem prawa
290. Lex facit regem
начать обучение
prawo czyni króla
291. Fortior est custodia legis quam hominis
начать обучение
silniejsza jest ochrona prawna niż ludzka
292. De minimis non curat praetor
начать обучение
pretor (władza) nie zajmuje się błahostkami
293. De minimis non curat lex
начать обучение
prawo nie zajmuje się błahostkami (forma anglosaska)
294. Iustitia nemini neganda
начать обучение
nikomu nie należy odmawiać sprawiedliwości
295. Nulla taxatio sine representatione
начать обучение
nie ma opodatkowania bez demokratycznego umocowania
296. Fiscus sepmer locuples solvendo
начать обучение
skarb państwa jest zawsze wypłacalny
297. In tributis non admittur compensatio
начать обучение
w przypadkach długów podatkowych nie dopuszcza się potrącenia
298. Quod semel sumpsit, fiscus numquam reddit
начать обучение
skarb państwa nigdy nie oddaje tego, co raz przyjął
299. Ius canonicum
начать обучение
prawo kanoniczne
300. Ratio legis
начать обучение
cel konkretnej sprawy
301. Ratio iuris
начать обучение
cel prawa, porządku prawnego
302. Ratio legis est anima legis
начать обучение
sens ustawy jest jej duszą
303. Nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse habet
начать обучение
nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw, aniżeli sam posiada
304. Accessio cedit principali
начать обучение
rzecz przyłączona dzieli los rzeczy głównej
305. Ambiguitas contra stipulatorem
начать обучение
sformułowania dwuznaczne rozumieć należy przeciw składającemu oświadczenie
306. Ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
начать обучение
Wola spadkodawcy może być zmieniona aż do ostatniego tchnienia
307. Dies interpelat pro homine
начать обучение
termin wzywa za człowieka
308. Dolus omnimodo puniatur
начать обучение
podstęp jest karany w każdym przypadku
309. Emptio tollit locatum
начать обучение
kupno przekreśla najem
310. In contractibus tacite insunt, quae sunt moris et consuetudinis
начать обучение
w umowach jest milcząco zawarte to, co stanowi zwyczaj i obyczaj
311. Male iure nostro uti non debemus
начать обучение
nie powinniścmy źle używać naszego prawa
312. Melior est condicio posidentis
начать обучение
lepsza jest pozycja posiadacza
313. Qui tacet, consentire videtur ubi loqui potuit et debuit
начать обучение
Kto milczy, ten zdaje się zgadzać gdy ktoś mógł i powinien był mówić
314. Semel heres semper heres
начать обучение
kto raz zostanie dziedzicem pozostaje nim na zawsze
315. Tutor rem pupili emere non potest
начать обучение
opiekun nie może nabyć rzeczy osoby poddanej jego opiece
316. Vim vi repellere licet
начать обучение
siłę wolno odeprzeć siłą
317. Accessio
начать обучение
akcesja
318. Actus
начать обучение
akta
319. Adoptio
начать обучение
adopcja, przysposobienie
320. Apellatio
начать обучение
apelacja
321. Cautio
начать обучение
kaucja, zabezpieczenie
322. Cessio
начать обучение
cesja, przeniesienie wierzytelności
323. Clausula
начать обучение
klauzula
324. Compensatio
начать обучение
kompensacja, potrącenie
325. Contractus
начать обучение
kontrakt
326. Donatio
начать обучение
darowizna
327. Exceptio
начать обучение
wyjątek
328. Depositum
начать обучение
depozyt, przechowanie
329. Delictum
начать обучение
delikt, czyn niedozwolony
330. Vindicatio
начать обучение
windykacja
331. Inventarium
начать обучение
inwentarz
332. Legalis
начать обучение
legalny, prawny
333. Legtum
начать обучение
legat, zapis
334. Mandatum
начать обучение
mandat, zlecenie
335. Novatio
начать обучение
nowacja, odnowienie
336. Occupatio
начать обучение
zawłaszczenie, okupacja
337. Pactum
начать обучение
pakt, umowa
338. Poena
начать обучение
kara
339. Precarium
начать обучение
prekarium
340. Prohibitio
начать обучение
zakaz
341. Promulgatio
начать обучение
promulgacja
342. Provincia
начать обучение
prowincja
343. Privatus
начать обучение
prywatny
346. Sanctio
начать обучение
sankcja
347. Successio
начать обучение
sukcesja

Вы должны войти в свой аккаунт чтобы написать комментарий.