biologia definicje 5

 0    89 карточки    Kaaamilkaaaaa
скачать mp3 Печать играть Проверьте себя
 
Вопрос język polski Ответ język polski
dobór sztuczny
начать обучение
metoda hodowli roślin i zwierzat polegajaca na wyborze tylko tych osobników, które maja cechy pożadane przez chodowców.
dobór typu K, selekcja typu K
начать обучение
strategia rozrodcza organizmów o znacznych rozmiarach ciała, powolnym rozwoju, długowiecznych i podejmujacych niewielki wysiłek reprodukcyjny (zużywajac niewiele energii metabolicznej na wydanie potomstwa).
dobór typu r
начать обучение
strategia rozrodcza stosowana przez organizmy o niewielkich rozmiarach ciała, szybko dojrzewajace, stosunkowo krótko żyjace i podejmujace maksymalny wysiłek reprodukcyjny (zużywajace dużo energi metabolicznej na wydawanie potomstwa).
dobór zależny od częstości
начать обучение
dobór, w którym dostosowanie (fitness) poszczególnych genotypów (i odpowiadajacym im fenotypów) zależy od częstości ich występowania w populacji.
docelowa komórka, d. tkanka
начать обучение
komórka lub tkanka majaca receptory wiażace hormony.
dołek opłaszczony
начать обучение
wypuklenie błony komórkowej, której powierzchnia kontaktujaca się z cytoplazma jest opłaszczona białkiem klatrynaà; uczestniczy w endocytozie zależnej od receptorów.
domena
начать обучение
(1) część czasteczki białka o określonej strukturze i funkcji. (2) takson najwyższej rangi, każda d. obejmuje jedno lub więcej królestw
dominacja niezupełna
начать обучение
stan, w którym żaden z pary przeciwstawnych alleli nie ulega całkowitej ekspresji w obecności drugiego
dominacja wierzchołkowa
начать обучение
hamowanie rozwoju pàków bocznych przez wierzchołek wzrostu pędu głównego.
dominujàcy allel
начать обучение
allel, który ulega ekspresji u osobników zarówno homozygotycznych, jak i heterozygotycznych.
dominujacy gatunek
начать обучение
gatunek wpływajacy na zespół, którego jest częścia, z powodu swej dużej liczebności lub biomasy.
dopamina
начать обучение
neuroprzekaźnik z grupy amin biogennych.
dopełniacz
начать обучение
grupa białek surowiczych krwi i innych plynów ustrojowych; po aktywowaniu przez kompleks antygen (przeciwciał) uczestnicza w niszczeniu patogenów.
doprowadzajace neurony, n. aferentne
начать обучение
neurony przenoszace potencjał czynnościowy od receptorów czuciowych do mózgu lub rdzenia kręgowego.
dorsalny
начать обучение
grzbietowy, wierzchni
doskonały kwiat, k. obupłciowy
начать обучение
kwiat majacy zarówno owocolistki, jak i pręciki.
dostosowanie bezpośrednie
начать обучение
sukces rozrodczy osobnika mierzony liczba przeżywajacego potomstwa.
dostosowanie właczne
начать обучение
suma dostosowania bezpośredniego osobnika (mierzonego liczba alleli jego genów przekazywanych bezpośrednio na potomstwo) i dostosowania pośredniego (mierzonego liczba alleli jego genów przekazywanych na potomstwo krewnych dzięki jego pomocy).
Downa zespół
начать обучение
wrodzony zespół chorobowy objawiajacy się charakterystycznymi rysami twarzy, deformacja powiek, powiększeniem języka i in. oraz upośledzeniem fizycznym i umysłowym, zwykle spowodowany trisomia chromosomu 21.
drapieżne zwierzę, drapieżca
начать обучение
zwierze żywiace się innymi zwierzętami, zwane jest również konsumentem II lub III rzędu. Konsumenci II rzędu żywia się konsumentami I rzędu, czyli roślinożercami, a sami sa pokarmem dla konsumentów III rzędu.
drapieżnictwo
начать обучение
zależność pokarmowa między organizmami polegajaca na tym, iż osobniki jednego gatunku (drapieżnika) zabijaja i zjadaja osobniki innego gatunku (ofiary).
drewno, ksylem
начать обучение
tkanka naczyniowa rośliny przewodzaca wode i sole mineralne.
droga nerwowa
начать обучение
wiazka włókien nerwowych w ośrodkowym układzie nerwowym.
drożdże
начать обучение
jednokomórkowe grzyby (workowce) rozmnażajace się bezpłciowo przez paczkowanie lub podział i płciowo przez zarodniki workowe.
drugi przekaźnik, p. wtórny
начать обучение
substancja chemiczna, np. cykliczny AMP lub jony wapnia, przekazujaca informację od hormonu zwiazanego z receptorem powierzchniowym komórki; powoduje określone zmiany w komórce.
drugorzędowa struktura białka
начать обучение
reguralny geometryczny kształt czasteczki białka stabilizowany wiazaniami wodorowymi między atomami szkieletu łańcuchów polipeptydowych; obejmuje alfa-helisę i harmonijkę beta.
dryf genetyczny
начать обучение
losowe ewolucyjne zmiany częstości alleli w małych, izolowanych rozrodczo populacjach.
dryf kontynentalny
начать обучение
rozpad istniejacego w przeszłości geologicznej jednego wielkiego ladu na części (kontynenty), które dryfujac, zajely dzisiejsze położenie.
drzewo rodowe
начать обучение
drzewo genealogiczne ukazujace sposób dziedziczenia cechy, np. choroby, w obrębie kilku pokoleń.
duplikacja
начать обучение
anomalia chromosomowa polegajaca na podwojeniu fragmentu chromosomu, przykładem jest translokacyjna postać zespołu Downa.
dwuboczna symetria, s. bilateralna
начать обучение
symetria polegajaca na tym, że prawa połowa ciała jest odzwierciedleniem lewej.
dwucukier, disacharyd
начать обучение
cukier zbudowany z dwóch jednocukrów połaczonych wiazaniem kowalencyjnym (np. maltoza lub sacharoza).
dwujajowe bliźnięta
начать обучение
bliźnięta rozwijajace się z dwóch niezależnie zapłodnionych komórek jajowych.
dwuletnia roślina
начать обучение
roślina, której cykl życiowy trwa dwa lata.
dwuliścienne właściwe
начать обучение
jeden z kladów wyższych roślin okrytozalażkowych, zarodek w nasieniu d. ma dwa liścienie.
dwunastnica
начать обучение
część jelita cieńkiego, do której przechodzi częściowo strawiony pokarm z żoładka.
dwunożny
начать обучение
poruszajacy się po ziemi na dwóch kończynach.
dwupienny
начать обучение
określenie rośliny majacej osobniki o tylko męskich lub żeńskich organach rozrodczych.
dychotomiczne rozgałęzienie
начать обучение
w botanice rozwidlenie, np. pędu, na dwie części mniej więcej jednakowej długości.
dyfrakcja promieni X
начать обучение
metoda określania przestrzennego rozmieszczenia składników kryształu.
dyfuzja
начать обучение
przepływ atomów, jonów lub czasteczek ze środowiska o wyższym stężeniu do środowiska o niższym stężeniu, tj. zgodnie z gradientem stężeń.
dyfuzja ułatwiona
начать обучение
bierny transport jonów lub czasteczek z udziałem specyficznego białka przenośnikowego w błonie. Podobnie jak w dyfuzji, transport ten odbywa się z zgodnie z gradientem stężeń i nie wymaga dodatkowego nakładu energii.
dymorfizm płciowy
начать обучение
występowanie różnic fenotypowych między męskimi i żeńskimi osobnikami jednego gatunku.
dynamika populacji
начать обучение
zmiany zachodzace w populacji, np. wzrost lub spadek jej liczebności w czasie.
dystalny
начать обучение
znajdujacy się w oddaleniu od punktu odniesienia.
dywergentny obwód, o. rozbieżny
начать обучение
droga bodźców nerwowych, w której neuron presynaptyczny pobudza wiele neuronów postsynaptycznych.
działka
начать обучение
element budowy kielicha kwiatu, zwykle podobny do liścia, chroniacy pàk kwiatowy.
dziedziczenie epigenetyczne
начать обучение
dziedziczenie zmiany sposobu ekspresji genu niespowodowanej zmiana jego sekwencji nukleotydowej.
dziedziczenie wielogenowe
начать обучение
przekazywanie potomstwu cech ilościowych determinowanych przez wiele alleli z różnych niezależnych loci; efekty działania tych alleli się kumuluja.
dziedziczność
начать обучение
przekazywanie informacji genetycznej od rodziców potomstwa.
dzielenie zasobów środowiska
начать обучение
zmniejszenie konkurencji między koegzystujacymi gatunkami w korzystaniu z zasobów środowiska (np. z pokarmu). Jego przyczyna jest zróżnicowanie nisz ekologicznych zamieszkiwanych przez te gatunki.
dziki typ
начать обучение
fenotypowo normalna (występujaca w naturze) forma genu lub organizmu.
dżul
начать обучение
jednostka energii równa 0,239 kalorii
Ecdysozoa
начать обучение
grupa zwierzat należacych do pierwogębnych (Protostomia), przechodzaca linienie; należa tu nicienie i stawonogi.
echolokacja
начать обучение
lokalizowanie występujacych w otoczeniu obiektów za pomoca echa odbijanych od nich ultradźwięków; e. posługuja się np. nietoperze i delfiny.
ediakar
начать обучение
ostatni okres eonu proterozoicznego (proterozoiku), trwajacy od 600 do 542 milionów lat temu; nazwa pochodzi od wzgórz Ediakara w południowej Australii, gdzie znaleziono skamieniałości organizmów z tego okresu.
efekt Bohra
начать обучение
wzrost dysocjacji oksyhemoglobiny wskutek wzrostu stężenia CO2 i obniżenia pH.
efekt brzegowy
начать обучение
zjawisko ekologiczne polegajace na tym, że ekotony między sasiednimi zespołami często zawieraja więcej gatunków lub większe zagęszczenie populacji określonego gatunku niż którykolwiek z tych zespołów.
efekt cieplarniany
начать обучение
naturalne ogrzewanie się atmosfery Ziemi spowodowane obecnościa dwutlenku węgla i innych gazów obsorbujacych energię promieniowania słonecznego.
wzmocniony efekt cieplarniany
начать обучение
Dodatkowe globalne ocieplenie, spowodowane wzrostem absorpcji promieniowania podczerwonego przez zwiększajaca się ilość gazów cieplarnianych.
efekt założyciela
начать обучение
zjawisko dryfu genetycznego w populacji powstałej z nielicznej grupy osobników wyjściowych, które opanowały nowe środowisko, skutkujacego inna niż w populacji macierzystej frekwencja genów i genotypów.
efektor
начать обучение
narzad reagujacy bezpośrednio na bodziec nerwowy, np. mięsień reaguje skurczem, gruczoł wydzielaniem.
efektu matczynego geny
начать обучение
geny matki przechodzace transkrypcję podczas oogenezy i wpływajace na rozój zarodka.
eferentny
начать обучение
odprowadzajacy
egzocytoza
начать обучение
transport aktywny materiałów z komórki polegajacy na dyfuzji pęcherzyków cytoplazmatycznych (zawierajacych dany materiał) z błona komórkowa.
egzoergiczna reakcja,. r. egzotermiczna
начать обучение
reakcja chemiczna przebiegajaca spontanicznie, z uwolnieniem energii swobodnej.
egzokrynny gruczoł, g. wydzielania zewnętrznego
начать обучение
gruczoł uwalniajacy wydzielinę np. pot przez przewód wyprowadzajacy na wolna powierzchnię (np. na powierzchnię skóry)
egzotoksyna
начать обучение
toksyna wydzielana głównie przez bakterie gramdodatnie.
ejakulacja
начать обучение
gwałtowne wydalenie, np. wytrysk nasienia z męskiego narzadu kopulacyjnego.
ekologia
начать обучение
dział biologi zajmujacy się badaniem zależności między osobnikami jednego lub różnych gatunków oraz między organizmami a środowiskiem.
ekologia behawioralna
начать обучение
dział ekologii badajacy zachowanie zwierzat w środowisku naturalnym z ewolucyjnego punktu widzenia.
ekologia krajobrazu
начать обучение
dział ekologii badajacy zwiazki między ekosystemami tworzacymi krajobraz.
ekologia ekosystemów
начать обучение
dziedzina ekologii badajaca przepływ energii i krażenie substancji chemicznych w połaczonych ze soba biotycznych i abiotycznych częściach ekosystemu.
ekologia populacji
начать обучение
dział ekologii zajmujacy się badaniem zjawisk zachodzacych w populacji jednego gatunku, bada zmiany liczebności osobników, interakcje między nimi oraz dynamikę populacji.
ekologia zespołu
начать обучение
dziedzina nauki zajmujaca się opisem i analiza procesów zachodzacych w zespole.
ekosystem
начать обучение
fragment biosfery obejmujacy zespół organizmów wraz z otaczajacym go nieożywionym środowiskiem.
ekosystem wód stojacych
начать обучение
ekosystem jeziora lub stawu.
ekosystemem zarzadzanie
начать обучение
działania w zakresie ochrony przyrody majace na celu utrzymanie całego ekosystemu, nie tylko ochronę poszczególnych gatunków.
ekoton
начать обучение
strefa przejściowa, w której spotykaja się i zachodza na siebie dwa zespoły lub biomy.
ekson, egzon
начать обучение
(1) region w genie eukariotycznym kodujacy białko. (2) mRNA transkrybowany z takiego regionu.
ekspansja klonalna
начать обучение
wzrost liczby limfocytów T lub B o identycznej swoistości antygenowej; zachodzi wskutek aktywacji określonych limfocytów T lub B przez antygen.
eksploatacyjna konkurencja, k. przez odbieranie
начать обучение
konkurencja wewnatrzgatunkowa polegajaca na tym, że wszystkie osobniki dziela miedzy siebie ograniczone zasoby mniej więcej równomiernie, więc przy dużym zagęszczeniu dla każdego sa one niewystarczajace.
eksteroceptor, eksteroreceptor
начать обучение
receptor zmysłowy odbierajacy bodźce zewnętrzne, np. oczy, receptory dotykowe.
ektoderma
начать обучение
zewnętrzna warstwa komórek (listek zarodkowy) w młodym zarodku; powstaje z niej skóra i układ nerwowy.
elektroforeza żelowa
начать обучение
metoda rozdzielania białek lub kwasów nukleinowych zawieszonych w żelu w polu elektrycznym, rozdział ten wynika z różnic wielkości i ładunku czasteczek.
elektrolit
начать обучение
zwiazek chemiczny, który w środowisku wodnym ulega rozpadowi na jony; powstały roztwór może przewodzić prad elektryczny.
elektron
начать обучение
czastka elementarna będaca składnikiem atomu; znajduje się poza jadrem atomowym i ma ładunek ujemny.
elektronowy mikroskop I
начать обучение
mikroskop o dużej zdolności rozdzielczej, pozwalajacy na uzyskiwanie bardzo dużych powiększeń; rolę światła widzialnego pełni w nim strumień elektronów.
elektronowy mikroskop II
начать обучение
W m.e. transmisyjnych uzyskuje się obrazy dwuwymiarowe, a m. e skaningowe służa do badania struktur trójwymiarowych.

Вы должны войти в свой аккаунт чтобы написать комментарий.