HISTORIA_POJĘCIA_POSTACI_OBRAZY_KLASA 8

 0    314 карточки    aleksandragolowacz
скачать mp3 Печать играть Проверьте себя
 
Вопрос język polski Ответ język polski
Józef Beck
начать обучение
minister spraw zagranicznych (odrzucił żądania Hitlera wobec Polski)
dywizja
начать обучение
duża jednostka (kilka lub kilkanaście tysięcy żołnierzy) określonego rodzaju wojsk, np... Dywizja piechoty, artylerii, pancerna
Totenkopf
начать обучение
trupia czaszka; odznaka żołnierzy SS
Luftwaffe
начать обучение
niemickie lotnictwo
Wehrmacht
начать обучение
Siły Zbrojne III Rzeszy
moździerz
начать обучение
działo o krótkiej lufie wystrzeliwujące pociski pod dużym kątem na niewielką odległość
Edward Rydz-Śmigły
начать обучение
naczelny wódz, marszałek
Łoś
начать обучение
polskie bombowce w II wojnie światowej
wojna błyskawiczna
начать обучение
niemieckie kolumny pancerne i lotnictwo zaatakowały Polskę z 3 stron w kierunku Warszawy, odcięły Pomorze od reszty kraju i zniszczyły nasze główene siły
wojna totalna
начать обучение
niemickie samoloty bomardowały miasta, wsie, szkoły i szpitale oraz ostrzeliwały tłumy uchodźców na drogach
wojna obronna Polski
начать обучение
3 etapy: bitwa graniczna (1-3 września) Niemcy zyskali przewagę nad Polakami; rozbicie głównych sił polskich i zajęcie prawie całej zach i środkowej Polski (4-16 września); upadek państwa (17 września - 5 października)-Stalin zaatakował Polskę
Wacław Grzybowski
начать обучение
ambasador Polski w Moskwie podczas napaści ZSRR na Polskę 17.09.1939.
internować
начать обучение
przymusowo umieścić osoby podejrzane w odosobnionym miejscu
pancernik
начать обучение
opancerzony i silnie uzbrojony okręt wojenny
czwarty rozbiór Polski
начать обучение
podział RP między Trzecią Rzeszę a ZSRR
dziwna wojna
начать обучение
Wielka Brytania i Francja wypowiedziały 03.09.1939. wojnę Niemcom. Francuzi zajęli kilkanaście niemieckich wsi, po czym się wycofali, a Brytyjczycy zrzucali nad Niemcami antywojenne ulotki propagandowe-nie podjęli działań wojennych
wojna zimowa
начать обучение
ZSRR-Finlandia 1939.11.30.-1940.03.
wojna propagandowa
начать обучение
Wiaczesław Mołotow twierdził, że zrzucał pojemniki z pomocą humanitarną dla głodujących Finów (podczas radzieckich nalotów na Helsinki)-cyniczne kłamstwa były elementem wojny propagandowej
kosze chlebowe Mołotowa
начать обучение
ironiczna nazwa sowieckich bomb zrzucanych na Helsinki podczas wojny zimowej
linia Maginota
начать обучение
pas potężnych betonowych bunkrów wybudowanych w latach 30. XX wieku wzdłuż granicy z Niemcami i Luksemburgiem
alianci
начать обучение
sprzymierzone armie Francji, Belgii, Holandii, Wielkiej Brytanii i Polski
myśliwiec
начать обучение
szybki samolot wojskowy służący do zwalczania lotnictwa przeciwnika oraz do obrony własnych samolotów np... bombowców
Benito Mussolini
начать обучение
faszystowski dyktator Włoch
NKWD
начать обучение
ludowy komisariat spraw wewnętrznych; zrzeszał cały aparat policyjny; radziecka tajna policja poityczna;
przestrzeń życiowa
начать обучение
środkowo-wschodnia część Europy wyznaczona przez Fuhrera do podbicia dla rasy panów
rasa panów
начать обучение
rasa germańskanajdoskonalsza rasa ludzi przeznaczona do władania Europą
podludzie
начать обучение
Słowianie, którzy jako niewolnicy mieli służyć rasie panów, jednak tylko ci, którym Niemcy pozwolą żyć
rząd kolaboracyjny
начать обучение
rząd współpracujący z okupantem np. we Francji, Danii i Norwegii
Philippe Petain
начать обучение
francuski marszałek, szef kolaboracyjnego rządu Państwa Francuskiego ze stolicą w Vichy
getto
начать обучение
dzielnica miasta przeznaczona wyłącznie dla ludności żydowskiej; pierwsze getto Niemcy utworzyli w październiku 1939r. w Piotrkowie Trybunalskim
eksterminacja
начать обучение
ludobójstwo; masowa zagłada ludności z powodów rasowych, politycznych lub religijnych
Anne Frank
начать обучение
1929-1945; niemiecka żydówka mieszkająca w Holandii; ukrywała się wraz z rodziną w jednym z domów w Amsterdamie od 1942r.; zmarła na tyfus w obozie koncentracyjnym Bergen-Belsen
obozy zagłady
начать обучение
Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, Treblinka, Sobibór, Bełżec, Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, Majdanek
Szoah
начать обучение
zagłada; hebrajski
Holokaust
начать обучение
całopalenie; grecki
ŻOB
начать обучение
Żydowska Organizacja Bojowa powstała w 1942r. w warszawskim getcie; w powstaniu w getcie warszawskim dowodzona przez Mordechaja Anielewicza
ŻZW
начать обучение
Żydowski Związek Wojskowy powstały w 1942r. w warszawskim getcie; w powstaniu w getcie warszawskim dowodzony przez Mordechaja Anielewicza
Mordechaj Anielewicz
начать обучение
dowodził ŻOB i ŻZW podczas powstania w getcie warszawskim, które rozpoczęło się 1943.04.19.
Marek Edelman
начать обучение
jeden z przywódców powstania w getcie warszawskim
Porajmos
начать обучение
pochłonięcie; romska nazwa zagłady Romów
narodowy socjalizm
начать обучение
nazizm; dzielił ludzkość na rasy: germańska (rasa panów), Słowianie (podludzie, niewolnicy), Żydzi i Romowie (najniższa z ras, Żydzi winni wszystkim nieszczęściom); zakładał podbój Europy Środkowo-Wsch w celu zdobycia przestrzeni życiowej dla Niemców
państwa osi
начать обучение
Niemcy, Włochy, Japonia i ich sojusznicy
koalicja
начать обучение
międzynarodowe porozumienie wojskowe, którego celem jest walka ze wspólnym wrogiem
konwój
начать обучение
w czasie wojny grupa statków handlowych lub pojazdów cywilnych eskortowanych przez okręty wojenne bądź pojazdy wojskowe
wilcze stada
начать обучение
grupy niemieckich U-Bootów
U-boot
начать обучение
skrót od unterseeboot, łódź podmorska
Władysław Anders
начать обучение
generał, dowodził II Korpusem Polskim w bitwie pod Monte Cassino (Polacy zdobyli wzgórze 18.05.1944.)
Emil Czech
начать обучение
w południe 18.05.1944. grał hejnał mariacki u stóp zdobytego klasztoru na Monte Cassino
desant
начать обучение
przerzucenie wojsk drogą morską lub powietrzną na teren zajęty przez nieprzyjaciela
kamikaze
начать обучение
potoczna nazwa samobójczych jednostek japońskiego lotnictwa; wypełniony ładunkiem wybuchowym samolot wbijał się w okręt przeciwnika
żabie skoki
начать обучение
metoda prowadzenia przez Amerykanów wojny na Pacyfiku (zdobywali kolejne wyspy, by zbliżyć się do Japonii i ją zaatakować)
choroba popromienna
начать обучение
choroba wywołana wchłonięciem nadmiernej dawki promieniowania jonizującego; prowadzi do śmierci, a w łagodniejszej postaci do rozwoju nowotworów złośliwych i innych zaburzeń
Harry Truman
начать обучение
prezydent USA; podjął decyzję o zrzuceniu bomb atomowych na Hiroszimę 06 sierpnia 1945 i Nagasaki 09 sierpnia 1945
William Daniel Leahy
начать обучение
admirał, doradca prezydenta Trumana
Franklin Delano Roosvelt
начать обучение
prezydent USA
Winston Churchill
начать обучение
premier Wielkiej Brytanii
Karta atlantycka
начать обучение
dokument określający cele polityki USA i Wielkiej Brytanii w czasie wojny i po jej zakończeniu podpisany przez Churchilla i Roosvelta w sierpniu 1941, we wrześniu Kartę podpisały pozostałe państwa koalicji m.in... ZSRR oraz polski rząd emigracyjny
Karta atlantycka-cele
начать обучение
pokój bez nabytków terytorialnych, samostanowienie narodów i ich prawo do wyboru ustroju
wielka trójka
начать обучение
Churchill, Roosvelt, Stalin
postanowienia konferencji w Teheranie
начать обучение
w maju 1944 alianci otworzą drugi front we Francji (tym samym oddali Europę Środkowo-Wschodnią Stalinowi); ZSRR zachowa granice z 1941 (co oznacza uznanie agresji Stalina 1939-1940); w 3 m-ce po zwycięstwie nad Niemcami ZSRR przystąpi do wojny z Japonią
Józef Stalin
начать обучение
Sekretarz Generalny Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego; Przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych i Ludowy Komisarz Obrony
postanowienia konferencji w Jałcie
начать обучение
zgoda na ONZ; za przyst ZSRR do wojny z Japonią Stalin uzyskał obietnicę nabytków teryt na Dalekim Wsch; wolne wybory i demokrację w wyzwol krajach Europy; przesunięcie granic Polski na zach, władza rząd komunist; podział Niemiec na 4 strefy okupacyjne
Hans Frank
начать обучение
niemiecki generalny gubernator rządzący Generalnym Gubernatorstwem (Kraków stolicą)-oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości w Norymberdze
Generalny plan wschodni
начать обучение
przewidywał zabicie lub wysiedlenie za Ural 85% Polaków, pozostali przeznaczeni do pracy niewolniczej lub germanizacji
Palmiry
начать обучение
jedno z miejsc tzw. warszawskiego pierścienia śmierci; zamordowali tam ok. 1700 osób m.in... Janusza Kusocińskiego (biegacza)
policja granatowa
начать обучение
utworzona przez Niemców w Generalnym Gubernatorstwie policja złożona z Polaków, przeznaczona do pilnowania porządku
gadzinówki
начать обучение
nazistowskie gazety wydawane po polsku
Arbeit Macht Frei
начать обучение
Praca czyni wolnym; napis na bramie obozu koncentracyjnego Auschitz
nazwa dawnego obozu w Oświęcimiu
начать обучение
były niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady Auschwitz-Birkenau
obóz zagłady
начать обучение
Niemcy mordowali ludzi zaraz po ich przyjeździe
obóz koncentracyjny
начать обучение
więźniów wykorzystywali jako niewolniczą siłę roboczą; głównym celem było wyniszczenie więźniów przez głód, pracę ponad siły, straszliwe warunki życia i zbrodnicze eksperymenty medyczne
szmalcownicy
начать обучение
Polacy, którzy wydawali Niemcom ukrywających się Żydów
Żegota
начать обучение
Rada Pomocy Żydom-podziemna organizacja humanitarna; uratowali ok. 2,5 tysiąca dzieci
Irena Sendler
начать обучение
działaczka Żegoty; Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Jan i Antonina Żabińscy
начать обучение
ocalili ok. 100 Żydów; dyretor warszawskiego ogrodu zoologicznego; Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Wiktoria i Józej Ulm
начать обучение
ukrywali żydowskie dzieci; zostali zdradzeni i rozstrzelani; Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Yad Vashem
начать обучение
Instytut Pamięci Narodowej Yad Vashem w Jerozolimie
jidysz
начать обучение
język Żydów, który powstał w średniowiecznej Europie
deportacja
начать обучение
zesłanie na przymusowy pobyt w odległej miejscowości
obszarnik
начать обучение
posiadacz wielkiego majątku ziemskiego
Ławrientij Beria
начать обучение
ludowy komisarz spraw wewnętrznych, złożył w 1940r. wniosek o rozstrzelanie polskich jeńców
Władysław Raczkiewicz
начать обучение
prezydent, następca Ignacego Mościckiego, przebywał we Francji
Władysław Sikorski
начать обучение
premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie i naczelny wódz-tworzył Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie; generał, żołnierz Legionów Polskich w I WŚ; zwolennik porozumienia z ZSRR; zginął w katastrofie lotniczej w Gibraltarze w lipcu 1943r.
rząd londyński
начать обучение
Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie znalazł schronienie w Londynie
Iwan Majski
начать обучение
radziecki ambasador w Londynie
PPR
начать обучение
Polska Partia Robotnicza utworzona w styczniu 1942r.
ZPP
начать обучение
Związek Patrotów Polskich utworzony w 1943r.
Polskie Państwo Podziemne
начать обучение
struktury podporządkowane rządowi londyńskiemu: władze - legalne i uznawane przez aliantów; siły zbrojne (Armia Krajowa); partiepolityczne (Polityczny Komitet Porozumiewawczy; od 1944 podziemny parlament Rada Jedności Narodowej
tajne komplety
начать обучение
tajne nauczanie na wszystkich poziomach, zwykle prowadzone w prywatnych mieszkaniach, głównie literatura, historia i geografia (zabronione przez Niemców)
NSZ
начать обучение
Narodowe Siły Zbrojne nacjonalistów, którzy nie uznawali rządu londyńskiego
ZWZ
начать обучение
Związek Walki Zbrojnej powołany w listopadzie 1939r. przez gen. Władysława Sikorskiego
AK
начать обучение
Armia Krajowa, przekształcona w lutym 1942r. ze Związku Walki Zbrojnej
Szare Szeregi
начать обучение
konspiracyjne harcerstwo
kotwica
начать обучение
symbol Polski Walczącej; połączenie liter P+W
państwa satelickie
начать обучение
podległe ZSRR; Polska miała być jednym z nich
Stanisław Mikołajczyk
начать обучение
premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, następca Władysława Sikorskiego
Kazimierz Sosnkowski
начать обучение
naczelny wódz Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, następca Władysława Sikorskiego
Tadeusz Komorowski "Bór"
начать обучение
komendant główny AK
V-2
начать обучение
niemicka rakieta, zasięg 400km
katiusze
начать обучение
broń rakietowa Armii Czerwonej
godzina W
начать обучение
17.00 wybuch powstania warszawskiego 01 sierpnia 1944r.
Radiostacja "Świt"
начать обучение
polska rozgłośnia radiowa w Anglii nadająca audycje dla Polaków w okupowanym kraju
OUN
начать обучение
Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów
pacyfikacja
начать обучение
tłumienie buntu siłą, z zastosowaniem terroru wobec ludności
UPA
начать обучение
Ukraińska Powstańcza Armia
Władysław Kochański "Bomba"
начать обучение
kapitan AK, który w lipcu 1943r. bronił wsi Wola Stefańska przed atakiem UPA
Stanisław Maczek
начать обучение
generał, dowodził I Dywizją Pancerną (Falaise 8-21.08.1944. Francja, wyzwolenie Bredy Holandia)
Operacja Overlord
начать обучение
aliancka operacja wojskowa rozpoczęta udaną inwazją na okupowaną przez Niemców Francję 6 czerwca 1944 r. i trwająca do końca sierpnia; Rozpoczęła się lądowaniem w Normandii (operacja morsko-desantowa, której celem było przełamanie Wału Atlantyckiego)
Operacja Market Garden
начать обучение
największa operacja wojskowa z udziałem wojsk powietrznodesantowych (17–26 września 1944) pod Arnhem w Holandii wylądowała brytyjska 1 Dywizja Powietrznodesantowa (później wsparta polską 1 Samodzielną Brygadą Spadochronową).
Stanisław Sosabowski
начать обучение
dowódca 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej (Arnhem w Holandii)
Stanisław Kopański
начать обучение
dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (Tobruk w Libii)
Linia Curzona
начать обучение
linia pomyślana w 1919 jako tymczas wsch. gr Polski; w lipcu 1920 George Curzon zaproponował ją jako linię rozdzielającą wojska pol. i Armię Czer; gr III Rzeszy a ZSRR 1939-41 przebiegała w przybliżeniu wzdłuż linii Curzona-Stalin to wykorzystał
KRN
начать обучение
Krajowa Rada Narodowa utworzona przez komunistów w Warszawie 1 stycznia 1944r. (wg komunistów w Manifeście - legalny parlament)
PKWN
начать обучение
Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego powołany 21 lipca 1944r. w Moskwie przez KRN i ZPP pod nadzorem Stalina (wg komunistów w Manifeście - legalna władza wykonawcza)
Manifest PKWN
начать обучение
ogłoszony 22 lipca 1944r. Przez PKWN (zapowiada: uregulowanie granic wsch na zasadachetnicznych, nabytki terytorialne na zach, reformę rolną i przywrócenie swobód obywatelskich)
pałac w Liwadii
начать обучение
niedaleko Jałty, w którym odbyła się konferencja jałtańska w lutym 1945r., zbudowany przez polskiego magnata Leona Potockiego
denazyfikacja
начать обучение
środki i działania podjęte w celu oczyszczenia Niemiec z ideologii nazistowskiej
ONZ
начать обучение
Organizacja Narodów Zjednoczonych utworzona w czerwcu 1945. Główne organy: Zgromadzenie Ogólne (przedstawiciele wszystkich państw członkowskich) i Rada Bezpieczenstwa (5 członków stałych USA, Rosja, Chiny, Wielka Brytania i Francja i 10 niestałych)
demokracja ludowa
начать обучение
ustrój komunistyczny; cechy: niepodzielne rządy partii komunist. i zakaz istnienia partii opozyc; ogromna rola aparatu bezp.; nacjonalizacja zakładów przemysł. i ziemi; centralne sterowanie gosp; rozbudowa armii; całkowita kontrola obiegu informacji
żelazna kurtyna
начать обучение
nazwa nadana w 1946r. przez Churchilla podczas przemówienia w Fulton: pilnie strzeżona granica pomiędzy radziecką strefą wpływów a wolnym światem; jest to polityka izolacji od świata prowadzona przez komunistów
doktryna Trumana
начать обучение
w 1947r. prezydent Harry Truman przedstawił w niej zasady nowej polityki USA: powstrzymywanie postępów komunizmu, wspieranie wszystkich wolnych narodów i państw zagrożonych komunistyczną ekspansją
zimna wojna
начать обучение
1947-1991 - rywalizacja między komunistycznym Wschodem a demokratycznym Zachodem
doktryna
начать обучение
system twierdzeń i założeń z jakiejś dziedziny, np. polityki lub wojskowości
Taniec kaukaski
начать обучение
francuska karykatura z 1950r. ukazuje kraje poddane Stalinowi; dyktator, ptzy akompaniamencie francuskich komunistów, rzuca nożami we Francję
Plan Marshalla
начать обучение
uzupełnienie doktryny Trumana; plan amerykańskiej pomocy gospodarczej zaproponowany wszystkim państwom Europy (również ZSRR); Stalin odrzucił pomoc i to samo najazał państwom deomkracji ludowej
Hermann Goring
начать обучение
dowódca Luftwaffe-oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości w Norymberdze
Joachim von Ribbentrop
начать обучение
minister spraw zagranicznych III Rzeszy-oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości w Norymberdze
blokada Berlina
начать обучение
1948.06.-1949.05. (kryzys berliński)-żołnierze sowiccy zamknęli wszystki drogi, linie kolejowe i szlaki wodne łączące aliancie sektory stolicy Niemiec z zach częścią kraju
most powietrzny
начать обучение
lotnicze dostawy żywności i węgla zorganizowane przez Amerykanów i Brytyjczyków do Berlina podczas blokady Berlina przez ZSRR
Konrad Adenauer
начать обучение
pierwszy kanclerz RFN (1949-1963), przeciwnik Hitlera, usunięty przez Hitlera ze stanowiska nadburmistrza Kolonii w 1933; nie uznawał granicy z Polską na Odrze i Nysie Łużyckiej
Robert Schuman
начать обучение
minister spraw zagranicznych Francji
plan Schumana
начать обучение
1950r. pokojowa inicjatywa: ścisła współpraca gospodarcza (Francja, RFN, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg); międzynarodowa kontrola produkcji węgla i stali
EWWiS
начать обучение
Europejska Wspólnota Węgla i Stali założona w 1952r. przez kraje, które przyjęły plan Schumana
RWPG
начать обучение
Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej utworzona w 1949r. w Moskwie
stalinizm
начать обучение
odmiana komunistycznego totalitaryzmu
Nikita Chruszczow
начать обучение
pierwszy sekretarz partii komunistycznej i faktyczny przywódca państwa; destalinizacja; odwilż;
odwilż
начать обучение
koniec kultu jednostki; dyktatura zastąpiona władzą kilku osób; ograniczenie wszechwładzy aparatu bezpieczeństwa; uwolnienie setek tysięcy ludzi z więzień i łagrów
Radio Wolna Europa
начать обучение
rozgłośnia radiowa założona w 1949r. I finansowana przez Stany Zjednoczone; siedziba w Monachium (RFN)
Imre Nagy
начать обучение
premier Węgier 24.10.1956r; komunista-zwolennik reform; doprowadził do wycofania wojsk rosyj z Budapesztu, ogłosił zniesienie systemu jednopart; 1.11. oświadczył, że Węgry występują z Ukł Warsz; 4.11. wojska rosyj ruszyły na Węgry; skazany na karę śmierci
mur berliński
начать обучение
1961.08.12-13 - 1989 symbol podzielonej Europy
Praska Wiosna
начать обучение
1968.01.05.-08.20/21 okres wolności w Czechosłowacji; komuniści, którzy opowiadali się za "socjalizmem z ludzką twarzą" ogłosili: wolność słowa, brak cenzury, system wielopartyjny, elementy gospodarki rynkowej; otrzymali ostrzegawczy list pięciu
doktryna Breżniewa
начать обучение
sformułowana w ostrzegawczym liście pięciu państw Układu Warszawskiego 1968; głosiła ograniczoną suwerenność państw Układu Warszawskiego, z prawem ZSRR do interwencji zbrojnej w razie próby naruszenia ustalonego porządku; do 1989.10.
dekolonizacja
начать обучение
proces, w którym kolonie wyzwalają się spod zależności od mocarstw kolonialnych i tworzą nowe państwa
Mahatma Gandhi
начать обучение
Mohandas Gandhi; dążył do niepodległości Indii; rodakom zalecal opór bez przemocy; konsekwentnym stosowaniem tej metody zmusił Anglików do opuszczenia Indii; 1947r. niepodlełość Indii i Pakistanu; Gandhi zastrzelony 1948 przez fanatycznego współwyznawcę
Indochiny Francuskie
начать обучение
Wietnam, Kambodża, Laos
Nelson Mandela
начать обучение
pierwszy czarnoskóry prezydent RPA 1994-1999, wcześniej spędził 27 lat w więzieniu za walkę o zniesienie segregacji rasowej; laureat Pokojowej Nagrody Nobla
rok Afryki
начать обучение
1960r. Powstało wówczas 17 niepodległych państw-dekolonizacja w Afryce; do 1977r. europejskie mocarstwa utraciły wszystkie afrykańskie kolonie na stałym lądzie
apartheid
начать обучение
odrębność; system w Republice Południowej Afryki polegający na segregacji rasowej wprowadzony przez potomków Europejczyków; biali rządzili; zniesiony w 1994r.
Mengystu Hajle Marjam
начать обучение
komunistyczny przywódca Etiopii; w latach 70. zastosował "czerwony terror", by móc przeprowadzić marksistowskie reformy
neokolonializm
начать обучение
uzależnienie słabszych państw od silniejszych np. USA w 1946r. Przyznały niepodległość Filipinom (swojej jedynej większej kolonii), ale zachowały tam wpływy polityczne, bazy wojskowe i przywileje gospodarcze
kraje Trzeciego Świata
начать обучение
państwa postkolonialne szukające trzeciej drogi, między komunizmem a kapitalizmem; dziś kraje rozwijające się; globalne Południe
Idi Aminem
начать обучение
dyktator Ugandy w latach 70. XXw.
Kim Ir Sen
начать обучение
przywódka komunistycznej Korei Północnej
Ameryka Łacińska
начать обучение
Ameryka Południowa i Środkowa, gdzie mówi się po hiszpańsku, portugalsku, francusku
embargo
начать обучение
zakaz wywozu lub przywozu określonych towarów
Fidel Castro
начать обучение
przywódca grupy rewolucjonistów obalił w 1959r. proamerykańską dyktaturę na Kubie, znacjonalizował gospodarkę i wywłaszczył bez odszkodowania cudzoziemców; nawiązał współpracę z ZSRR; wprowadził system jednopartyjny; rewolucja ma charakter socjalistyczy
Pentagon
начать обучение
siedziba Departamentu Obrony USA
Wietkong
начать обучение
komunistyczne oddziały partyzanckie należące do Narodowego Frontu Wyzwolenia Wietnamu Południowego
pacyfista
начать обучение
przeciwnik wojny
indoktrynacja
начать обучение
systematyczne i natarczywe wpajanie komuś danych poglądów
mudżahedini
начать обучение
arabski: święci wojownicy; muzułmańscy partyzanci z różnych ugrupowań polityczno-wojskowych; gdy Armia Radziecka opuściła Afganistan, wybuchła między nimi wojna domowa
mandat
начать обучение
pełnomocnictwo organizacji międzynarodowej do administrowania jakimś obszarem
syjonizm
начать обучение
żydowski ruch narodowy powstały u schyłku XIXw.; głosili, że odpowiedzią na antysemityzm pozinno być utworzenie żydowskiego państwa w Palestynie
OWP
начать обучение
Organizacjia Wyzwolenia Palestyny założona w 1964r., przywódca Jaser Arafat
Jaser (Jasir) Arafat
начать обучение
przywódca Organizacji Wyzwolenia Palestyny
Mao Zedong
начать обучение
przywódca Komunistycznej Partii Chin, później przewodniczący komunistycznej Chińskiej Republiki Ludowej
wielki skok naprzód
начать обучение
wielki skok naprzód-plan społeczno gospodarczy ogłoszony w 1958r. przez Mao Zedonga, który zakładał gigantyczny wzrost produkcji przemysłowej i utworzenie komun ludowych
wielki głód chiński
начать обучение
1959-1961 w wyniku błędnych decyzji Mao Zedonga
Czerwona Gwardia
начать обучение
paramilitarna organizacja założona w 1966r. przez studentów dla obrony Mao Zedonga
maoizm
начать обучение
komunizm wg własnego (Mao Zedunga) pomysłu
rewolucja kulturalna
начать обучение
1966-1969 oficjalnie, a w rzeczywistości do 1976r. (do śmierci Mao Zedonga); cele: "zmiażdżenie burżuazyjnych elit" i zniszczenie "czterech starych rzeczy": idei, kultury, zwyczajów i nawyków
Douglas MacArthur
начать обучение
generał USA, miał decydujący wpływ na sprawy Japonii po jej kapitulacji
Hirohito
начать обучение
cesarz japoński, zachował władzę w okupowanej przez USA Japonii
Leopold Okulicki
начать обучение
generał AK
MBP
начать обучение
Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego (komunistyczny aparat bezpieczeństwa) otworzone w lipcu 1944r, należało do niego MO, UB, KBW
MO
начать обучение
Milicja Obywatelska
UB
начать обучение
Urząd Bezpieczeństwa tzw. bezpieka; miał strzec państwa np. przed zamachami na ministrów
KBW
начать обучение
Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego - oddziały wojskowe przeznaczone do walki z podziemiem
żołnierze wyklęci lub niezłomni
начать обучение
uczestnicy walk zbrojnych podziemia niepodległościowego; walczyli przeciwko władzy komunistów i zależności Polski od ZSRR
Witold Pilecki
начать обучение
rotmistrz, twórca i przywódca ruchu oporu w obozie koncentracyjnym Auschwitz; od grudnia 1945r. Przesyłał rządowi londyńskiemu informacje o terrorze panującym w Polsce; komuniści oskarżyli go o szpiegostwo; został skazany na śmierć i rozstrzelany
proces szesnastu
начать обучение
pokazowy proces uprowadzonych przez NKWD polskich przywódców (m.in... Leopolda Okulickiego, Jana Jankowskiego) Polskiego Państwa Podziemnego; zarzucono im działalność terrorystyczno-dywersyjną;
Stanisław Mikołajczyk
начать обучение
wicepremier 1940, a potem premier 1943 rządu londyńskiego; 1944 podał się do dymisji z powodu zgody zachodnich aliantów na uzależnienie Polski od ZSRR; po wojnie wicepremier w rządzie komunistów; 1947 uciekł do Anglii i do USA
TRJN
начать обучение
Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej utworzony w czerwcu 1945; Stanisław Mikołajczyk wicepremierem i ministrem rolnictwa
Władysław Gomułka
начать обучение
wicepremier Rządu Tymczasowego
PSL
начать обучение
Polskie Stronnictwo Ludowe, przekształcone ze Stronnictwa Ludowego kierowanego przez Stanisława Mikołajczyka; jedyna partia opozycyjna komunistom
Edward Osóbka-Morawski
начать обучение
premier TRJN
repatriant
начать обучение
przesiedleniec z terenów II Rzcypospolitej wcielonych do ZSRR
Ziemie Odzyskane
начать обучение
przyznane Polsce po II WŚ obszary Niemiec
akcja "Wisła"
начать обучение
brutalne przesiedlenie Ukraińców na Ziemie Odzyskane, aby położyć kres atakom UPA
referendum
начать обучение
głosowanie obywateli, w którym decydują oni o sprawie ważnej dla państwa, odpowiadając tak lub nie
Bolesław Bierut
начать обучение
członek radzieckiej partii komunistycznej i PPR, prezydent Polski, przywódca PZPR, premier
Mała konstytucja
начать обучение
uchwalona w lutym 1947 przez sejm: władza ustawodawcza (jednoizbowy sejm), władza wykonawcz (prezydent, Rada Państwa, rząd)), władza sądownicza (niezależne sądy); w teorii trójpodział wladzy, w praktyce Stalin za pomocą rządów komunistów
ZSL
начать обучение
Zjednoczone Stronnictwo Ludowe, z przekształcenia w 1949r. Polskiego Stronnictwa Ludowego
PZPR
начать обучение
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (zjednoczenie PPS i PPR w jedną partię) 1948.12.
stalinizm
начать обучение
1948-1956; rządy stalinistów lub system rządów prowadzony przez Stalina w ZSRR i podległych mu państwach oparty na: kulcie jednostki, totalitarnej kontroli państwa nad każdą dziedziną życia, terrorze służb specjalnych
Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
начать обучение
uchwalona w 1952 zawiera nową nazwę państwa PRL; poprawki w niej osobiście nanosił Stalin; Polska "państwem demokracji ludowej", w którym "władza należy do ludu pracującego"; zlikwidowała urząd prezydenta; uzależniła swobody obywatelskie od obowiązków
Konstanty Rokossowski
начать обучение
generał Armii Czerwonej, który został Ministrem Obrony Narodowej w polskim rządzie
plan trzyletni
начать обучение
1947-1949 zakladał odbudowę, a potem rozbudowę przemysłu oraz integrację Ziem Odzyskanych z resztą kraju
plan sześcioletni
начать обучение
1950-1955 industrializacja państwa przez rozbudowę przemysłu ciężkiego i maszynowego wg wzorów radzieckich
plenum
начать обучение
zebranie wszystkich najważniejszych działaczy PZPR
Podaj cegłę
начать обучение
Aleksander Kobzdej 1950
socrealizm
начать обучение
realizm socjalistyczny, styl w sztuce
Zniewolony umysł
начать обучение
książka Czesława Miłosza
Stefan Wyszyński
начать обучение
prymas Polski w latach 1948-1981 (zwany Prymasem Tysiąclecia); kapelan AK podczas powstnia warszawskiego; więziony przez komunistów 1953-1956; pomysłodawca orędzie biskupów polskich do niemickiech
marksizm
начать обучение
ideologia: dzieje ludzkości wypełnała walka klas prowadząca do zwycięstwa komunizmu; religia-opim dla ludu, aby biedni nie buntowali się przeciwko bogatym; wszystko co przyspieszało triumf komunizmu w tym kłamstwo, prześladowania, uważali za dobre
księża patrioci
начать обучение
ruch około 10% księży, którzy popierali PZPR
rehabilitacja
начать обучение
uniewinnienie niesłusznie skazanej osoby, przywrócenie jej utraconych praw i dobrego imienia
Po Prostu
начать обучение
studencki tygodnik, który domagał się rehabilitacji ofiar stalinizmu; symbol przemian
Władysław Gomułka
начать обучение
działacz komunist, przywódca PPR i PZPR; ślusarz; 1948 oskarżony przez stalinis o odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne i pozbawiony przywództwa PPR; więziony 1951-54; od polskiego Października 10.1956. faktyczny przywódca PRL pierwszy sekretarz KC PZPR
KC PZPR
начать обучение
Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
Polski Październik
начать обучение
Destalinizacja; przemiany zapoczątkowane w pażdzierniku 1956
Destalinizacja
начать обучение
Polski Październik; przemiany zapoczątkowane w pażdzierniku 1956
mała stabilizacja
начать обучение
lata rządów Gomułki (1956-1970) przyniosły poprawę po okresie stalinizmu
budownictwo wielkopłytowe
начать обучение
rozpowszechniło się w Polsce w latach 60., miało zaspokoić głód mieszkaniowy; z gotowych elementów wielkich płyt stawiano potężne bloki, niestety pełne usterek
marzec 1968
начать обучение
dramatyczne wydarzenia w Polsce: strajki i manifestacje studentów, walka o władzę w PZPR, antysemicka kampania propagandowa władz PRL
Adam Michnik
начать обучение
wyrzucony z uczelni po demonstracji 30.01.1968.; działacz KSS KOR; delegat strony solidarnościowo-opozycyjnej w obradach okrągłego stołu; 3 krotnie więziony; redaktor "Gazety Wyborczej" powstałej po obradach okrągłego stołu
ZOMO
начать обучение
oddziały milicji przeznaczone do tłumienia manifestacji
czystka
начать обучение
usunięcie licznych niewygodnych osób ze stanowisk albo jakiejś organizacji
grudzień 1970
начать обучение
tragiczne wydarzenia następujące po ogłoszeniu przez Władysława Gomułkę podwyżki cen
dygnitarz
начать обучение
ważny urzędnik
Edward Gierek
начать обучение
działacz komunist, od 20 grudnia 1970 do 1980 (dekada Gierka) faktyczny przywódca PRL pierwszy sekretarz KC PZPR; wniesienie poprawki o przyjaźni z ZSRR do konstytucji; służalcza postawa wobec ZSRR; propaganda sukcesu; gigant kretydy
Tadeusz Konwicki
начать обучение
pisarz, "Mała apokalipsa" 1979r.
KOR
начать обучение
Założenie przez intelektualistów Komitetu Obrony Robotników; zbierali pomoc na skazanych, udzielali im pomocy prawnej, nielegalne ulotki; przełamali monopol informacyjny władz; niezależni od komunist, ale tolerowani z obawy przed odcięciem zach kredyt
Jacek Kuroń
начать обучение
jeden z założycieli KOR; delegat strony solidarnościowo-opozycyjnej w obradach okrągłego stołu; 8 lat w wiezieniu; późniejszy minister; od jego nazwiska zasiłek dla bezrobotnych zaczęto nazywać kuroniówką
nieprawomyślny
начать обучение
postępujący niezgodnie z obowiązującymi zasadami prawnymi i politycznymi
Sławomir Mrożek
начать обучение
pisarz; w 1963r. zdecydował się na emigrację; powrócił do Polski kilka lat po upadku komunizmu
Zbigniew Herbert
начать обучение
poeta PRL
Wisława Szymborska
начать обучение
poetka PRL, laureatka Nagrody Nobla
Andrzej Wajda
начать обучение
reżyser; "Popiół i diament"
Czesław Miłosz
начать обучение
poeta PRL; laureaut Nagrody Nobla; "Zmiewolony umysł"
Gustaw Herling-Grudziński
начать обучение
pisarz PRL, "Inny świat"
KSS KOR
начать обучение
Komitet Samoobrony Społecznej KOR; cel: utworzenie społeczeństwa obywatelskiego niezależnego od władz; odrzucali wszelką przemoc; działali jawnie; pomagali prześladowanym za poglądy; informowali zachód
bibuła
начать обучение
nielegalne czasopismo wydawane przez KSS KOR
Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA
начать обучение
podziemne wydawnictwo KSS KOR; publikowali Miłosza, Konwickiego
Uniwersytet Latający
начать обучение
organizacja KSS KOR; organizował wykłady z historii niezakłamanej przez komunistów
Wolne Związki Zawodowe
начать обучение
organizacje KSS KOR
Mirosław Chojecki
начать обучение
założyciel Niezależnej Oficyny Wydawniczej NOWA
Karol Wojtyła
начать обучение
arcybiskup krakowski wybrany na konklawe w Watykanie 16.10.1978. na papieża; przyjął imię Jan Paweł II
Anna Walentynowicz
начать обучение
działaczka Wolnych Związków Zawodowych w Stoczni Gdańskiej im. Lenina
Lech Wałęsa
начать обучение
przywódca strajku 14.08.1980., zwolniony 4 lata wcześniej; działacz Wolnych Zw Zaw Wybrzeża; przewodnniczący NSZZ "Solidarność"; elektryk w Stoczni Gdańskiej; internowany w stanie wojennym; laureat Pokojowej Nagrody Nobla 1983, prezydent RP 1990-95
MKS
начать обучение
Międzyzakładowy Komitet Strajkowy powstały w nocy z 16/17.08.1980.; kierował robotniczym protestem; po 2 tyg. Skupiał przedstawicieli 630 zakładów pracy Wybrzeża
NSZZ "Solidarność"
начать обучение
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność" założony we wrześniu 1980r. przez przywódców sieprniowych strajków; przewodniczącym został Lech Wałęsa; stała się największym ruchem społeczno-politycznym w dziejach Polski; legalna opozycja władz PRL
Wojciech Jaruzelski
начать обучение
minister obrony narodowej w 1980, generał; 1981 premier i pierwszy sekretarz KC PZPR; wprowadził 13.12.1981. stan wojenny podczas którego objął władzę dyktatorską; prezydent PRL 1989, pierwszy prezydent RP 1989-1990; 1941 Syberia, 1943 oficer I dywizji
porozumienie sierpniowe
начать обучение
podpisane 31.08.1980. przez przedstawicieli zakładów strajkujących a władzami
SB
начать обучение
Służby Bezpieczeństwa; dawny UB Urząd Bezpieczeństwa
stan wojenny
начать обучение
wojskowy zamach stanu rozpoczął się w Polsce 13 grudnia 181r.
długi marsz
начать обучение
pokojowa walka podziemnej Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ Solidarność
opór społeczny
начать обучение
długi marsz, działalność wydawnicza, manifestacje, podziemne Radio "Solidarność", noszenie przypiętych oporników, aktorzy i dziennikarze bojkotowali państwowe media, 850 tys. Człoknków PZPR wystąpiło z partii, opozycję wspierał Kościół
Jerzy Popiełuszko
начать обучение
ksiądz, kapelan "Solidarności", zabity przez SB 1984.10. naraził się komunistom kazaniami, w których domagał się wolności dla Polski i protestował przeciwko bezprawiu władz
KGB
начать обучение
radziecki wywiad i kontrwywiad
Michaił Gorbaczow
начать обучение
zapoczątkował reformy wew by ratować upadającą gospodarkę; państwa satelickie zostawił własnemu losowi; sekretarz generalny KC PZPR 1985-91; prezydent 1990-91; prawnik, zakończył wyścig zbrojeń i wycofał wojska z Afganistanu; 1990 Pokojowa Nagroda Nobla
Czesław Kiszczak
начать обучение
generał podległy Wojciechowi Jaruzelskiemu zaproponował po falach strajków w 1988r. spotkania władz z opozycją w formie okrągłego stołu, pod warunkiem zakończenia strajków; przewodniczący delagacji rządowej w obradach okrągłego stołu w 1989
Aleksander Kwaśniewski
начать обучение
delegat rządowy w obradach okrągłego stołu; prezydent Polski
Leszek Miller
начать обучение
delegat rządowy w obradach okrągłego stołu; premier
Zbigniew Bujak
начать обучение
delegat strony solidarnościowo-opozycyjnej w obradach okrągłego stołu; przywódca podziemnej Solidarności; ukrywał się do 1986r.
Władysław Frasyniuk
начать обучение
delegat strony solidarnościowo-opozycyjnej w obradach okrągłego stołu; jeden z przywódców podziemnej Solidarności; więziony z przerwami w latach 1982-86
Tadeusz Mazowiecki
начать обучение
delegat strony solidarnościowo-opozycyjnej w obradach okrągłego stołu; publicysta, doradca Lecha Wałęsy; w 1981r. Redaktor naczelny "Tygodnika Solidarność"; internowany w stanie wojennym; 1989-1991 premier Polski
Bronisław Geremek
начать обучение
delegat strony solidarnościowo-opozycyjnej w obradach okrągłego stołu; profesor, historyk, ekspert i doradca "Solidarności", internowany w 1981r.
pluralizm
начать обучение
wielośći różnorodność partii politycznych i organizacji społecznych m.in. związków zawodowych
fraternizacja
начать обучение
zbratanie się, nawiązanie zażyłych stosunków np. strony solidarnościowej z rządzącą
Jesień Narodów
начать обучение
bunt przeciwko systemowi komunistycznemu w innych krajach podległych ZSRR zapoczątkowany przez przemiany w Polsce w 1989r.
wyścig zbrojeń
начать обучение
od początku zimnej wojny 1947 USA i ZSRR udoskonalały broń, zwłaszcza nuklearną, powiększały jej arsenały
SS-20
начать обучение
radzieckie rakiety średniego zasięgu wyprodukowane w latach 70. podczas odprężenia w stosunkach Wschód-Zachód i wycelowane na zachodnie miasta Europy
cruise i pershing
начать обучение
amerykańskie rakiety zainstalowane w krajach Europy Zachodniej w odpowiedzi na radziecki SS-20
Ronald Regan
начать обучение
aktor, polityk, przez 2 kadencje prezydent USA 1981-1989; zdecydowany przeciwnik komunizmu; nazwał ZSRR "imperium zła"; kazał rozpocząć prace nad systemem obrony przeciwrakietowej umieszczonym na orbicie okołoziemskiej
pierestrojka
начать обучение
zapoczątkowane przez Michaiła Gorbaczowa przemiany-przebudowa radzieckiego systemu, która umożliwi reformy gospodarcze; miała doprowadzić do demokratyzacji życia i zachęcić obywateli do własnej inicjatywy i krytyki wadliwych elementów systemu
głasnost
начать обучение
podstawa pierestrojki; jawność w zarządzaniu państwem
Stanisław Szuszkiewicz
начать обучение
przewodniczący Rady Najwyższej Republiki Białorusi; podpisał porozumienie białowieskie 8 grudnia 1991r.
Borys Jelcyn
начать обучение
prezydent Rosji; podpisał porozumienie białowieskie 8 grudnia 1991r.
Leonid Krawczuk
начать обучение
prezydent Ukrainy; podpisał porozumienie białowieskie 8 grudnia 1991r.
Karta 77
начать обучение
dokument krytykujący władze za naruszenie praw człowieka podpisany przez opozycję w Czechosłowacji
Forum Obywatelskie
начать обучение
opozycja w Czechosłowacji powstałe 19.11.1989.; przywódca Vaclav Havel
Vaclav Havel
начать обучение
Przywódca Forum Obywatelskiego; pisarz, jeden z twórców Karty 77, prezydent Czechosłowacji 1989-1992 i Republiki Czeskiej 1993-2003; prześladowany przez komunistów więziony przez 5 lat
aksamitna rewolucja
начать обучение
przemiany w Czechosłowacji w 1989, obyło się bez ofiar
aksamitny rozwód
начать обучение
1993.01. powstała Republika Czeska i Republika Słowacka
Nicolae Ceausescu
начать обучение
komunistyczny dyktator Rumunii od połowy lat 60.
Stasi
начать обучение
tajna policja w NRD
Helmut Kohl
начать обучение
kanclerz RFN (1982-1998), od 1990 zjednoczonych Niemiec; opracował plan zjednoczenia Niemiec; dr historii, przewod CDU (partii chrześcijańskich demokratów); popierał politykę Reagana wobec ZSRR; uznał granicę z Polską; za przyjęciem do UE państw postkom
Układ Warszawski
начать обучение
7 państw: ZSRR, Bułgaria, Czechosłowacja, NRD, Polska, Rumunia, Węgry; rozwiązany w lutym 1991r.
Deng Xiaoping
начать обучение
chiński polityk, przywódca Chińskiej Republiki Ludowej 1978-1989; twórca reform społeczno-gospodarczych i otwarcia Chin na świat; pragmatyk; jego hasło: "Bieda to nie komunizm"; zbudował socjalizm o chińskiej specyfice
maoiści
начать обучение
zwolennicy zasad Marksa, Lenina i Mao
Dalajlama
начать обучение
duchowy i polityczny przywódca Tybetańczyków, nieuznawany przez władze Chin; laureat Pokojowej Nagrody Nobla
Tajwan
начать обучение
wyspa, na której w 1949r. schronili się przeciwnicy komunistów. Do dziś istnieje tam niepodległa Republika Chińska, nieuznawana jednak przez większość państw świata
panarabizm
начать обучение
ideologia głosząca: istnienie jednego narodu arabskiego (wszystkie ludy mówiące po arabsku) i konieczność utworzenia jednego państwa arabskiego
islamizm; fundamentalizm islamski
начать обучение
jednocześnie jest to religia i system polityczny; zwolennicy pragną utworzyć kalifat na wzór średniowiecznego; uznają za swój obowiązek dżihad
kalifat
начать обучение
islamskie państwo, w którym muzułmanie różnych narodowości będą żyć ściśle wg Koranu
dżihad
начать обучение
święta wojna z niewiernymi
talibowie
начать обучение
fundamentaliści afgańscy
szariat
начать обучение
prawo koraniczne, co oznaczało m.in. ograniczenie praw kobiet (kobieta jest własnością mężczyzny, który decyduje o jej losie) oraz uznanie porzucenia islamu za przestępstwo
terroryzm
начать обучение
stosowanie przemocy, by wymuszać spełniennie żądań politycznych, religijnych, finansowych lub innych
Al-Kaida
начать обучение
po arabsku: baza; organizacja, wspierająca afgańskich muzułmanów w walce z Armią Radziecką; powstała w 1988r.; z czasem organiz terrorystyczną dążącą do obalenia prozachodnich rządów w krajach muzułmańskich; przywódca Osama bin Laden
Osama bin Laden
начать обучение
przywódca Al-Kaidy; saudyjski milioner
Saddam Husajn
начать обучение
dyktator Iraku od 1979r., zwolennik panarabizmu oraz socjalizmu; "rzeźnik z Bagdadu" użył broni chemicznej przeciwko mniejszości kurdyjskiej; w 2003 skazany przez władze irackie na śmierć
wąglik
начать обучение
choroba zakaźna wywołana przez bakterie o nazwie laseczki wąglika
intifada
начать обучение
po arabsku: strząśnięcie; Palestyńskie powstanie przeciwko Izraelowi
Autonomia Palestyńska
начать обучение
utworzona w 1994r.; Strefa Gazy, wydzielone obszary Zachodniego Brzegu
EWG
начать обучение
Europejska Wspólnota Gospodarcza powołana przy podpisaniu traktatór rzymskich w 1957r.
Euratom
начать обучение
Europejska Wspólnota Energii Atomowej powołana przy podpisaniu traktatór rzymskich w 1957r.
WE
начать обучение
Wspólnota Europejska-połączenie EWWiS, EWG i Euratom w 1967r.; kolejne państwa przystąpiły w 1973 W. Brytania, Dania, Irlandia; 1981 Grecja; 1986 Hiszpania i Portugalia
UE
начать обучение
Unia Europejska; kraje WE+kolejne państwa 1990 NRD; 1995 Austria, Szwecja, Finlandia; 2004 Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Litwa, Łotwa, Estonia, Słowenia, Malta, Cypr; 2007 Rumunia, Bułgaria; 2013 Chorwacja
ENIAC
начать обучение
"Gigantyczny mózg" jeden z pierwszych komputerów świata; zbudowany w 1946r. Na Uniwersytecie Pensylwanii
korporacja
начать обучение
bardzo duże przedsiębiorstwo, często międzynarodowe, którego kapitał stanowią udziały właścicieli
epoka postindustrialna
начать обучение
epoka poprzemysłowa
społeczeństwo informacyjne
начать обучение
stale posługuje się technologiami informacji i łączności
kultura masowa
начать обучение
dla szerokiej grupy odbiorców i niewymagająca wykształcenia: występy gwiazd muzyki rozrywkowej, imprezy sportowe, telenowele; powstała w XIXw.
globalizacja
начать обучение
rosnąca współzależność państw, społeczństw, systemów gospodarczych i kultur całego świata; globalizacja ekonomiczna, polityczna
globalna wioska
начать обучение
prawie każdy użytkownik internetu ma równie łatwy dostęp do informacji o wydarzeniach w swojej okolicy, jak na drugim końcu globu
konsumpcjonizm
начать обучение
nadmierne przywiązywanie wagi do zdobywania i używania dóbr materialnych
SLD
начать обучение
Sojusz Lewicy Demokratycznej przekształcony w 1990r. z wcześniejszej Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej założonej przez część działaczy PZPR, po rozwiązaniu PZPR
progi wyborcze
начать обучение
powstały w 1993r. Aby ograniczyć rozdrobnienie parlamentu; aby wprowadzić posłów do sejmu partia musiała uzyskać co najmniej 5% głosów, a koalicja partii 8%
postkomuniści
начать обучение
politycy wywodzący się z dawnych partii komunistycznych
Leszek Balcerowicz
начать обучение
ekonomista, wicepremier i minister finansów w 1989r. przedstawił program naprawy finansów państwa, zwany planem Balcerowicza, który wszedł w życie 1 stycznia 1990r.
plan Balcerowicza
начать обучение
1990.01.01. program naprawy finansów państwa: kres hiperinflacji; zrównoważenie budżetu; poprawa zaopatrzenia w sklepach; główne elementy: uwolnienie cen, zamrożenie płac, zmniejszenie wydatków państwa, zgoda na prywatne firmy, wymienialność zł na USD
uwłaszczenie nomenklatury
начать обучение
sprywatyzowanie części majątku państwowego przez byłych komunistów

Вы должны войти в свой аккаунт чтобы написать комментарий.