→ Genetyka → Начать обучение / Скачать MP3 карточки

Вопрос		Ответ
replikacja semikonserwatywna начать обучение		Proces wiernego powielania DNA, poprzedzający podział komórki. Do starej nici dobudowywana jest nowa na zasadzie komplementarności.
helikaza DNA начать обучение		Enzym rozcinający wiązania wodorowe między zasadami azotowymi tworząc dwie odrębne nici, które będą stanowiły matryce do replikacji.
origin начать обучение		Szczególna sekwencja nukleotydów w cząsteczce DNA lub RNA, będąca miejscem inicjacji procesu replikacji.
polimeraza DNA начать обучение		Enzym dobudowujący komplementarną nić w procesie replikacji DNA. (kierunek od 5' do 3')
fragmenty Okazaki начать обучение		Krótkie odcinki DNA, po połączeniu przez ligazę budujące opóźnioną nić.
starter RNA начать обучение		Krótki fragment łańcucha RNA syntetyzowany przez enzym prymazę na matrycy DNA, niezbędny, by mógł rozpocząć się proces replikacji.
transkrypcja начать обучение		Przepisywanie informacji zawartej w DNA na RNA. Polimeraza RNA przeprowadza syntezę nici na matrycy DNA.
promotor начать обучение		Odcinek DNA, od którego polimeraza RNA rozpoczyna transkrypcję.
ekspresja informacji genetycznej начать обучение		Przepisanie sekwencji zasad w DNA na kolejność aminokwasów w białkach, poprzez procesy transkrypcji i translacji.
translacja начать обучение		Synteza białek na matrycy mRNA
enhancery начать обучение		Sekwencje DNA wspomagające i regulujące proces transkrypcji.
silencery начать обучение		Sekwencje DNA mające negatywny wpływ na transkrypcję informacji genetycznej.
amplifikacja genu начать обучение		Proces wytwarzania przez niektóre komórki licznych kopii określonego genu, co zwiększa syntezę kodowanego przez niego produktu.
kod genetyczny начать обучение		Sposób odczytu kolejności nukleotydów kwasu nukleinowego (DNA lub RNA) jako kolejności aminokwasów w białku.
TRÓJKOWY начать обучение		Trzy leżące koło siebie nukleotydy tworzą podstawową jednostkę informacyjną (kodon).
NIEZACHODZĄCY начать обучение		Każdy nukleotyd wchodzi w skład tylko jednego kodonu.
BEZPRZECINKOWY начать обучение		Pomiędzy kodonami nie ma odcinków nie zawierających informacji.
ZDEGENEROWANY начать обучение		Różne kodony mogą kodować ten sam aminokwas.
JEDNOZNACZNY начать обучение		Danej trójce nukleotydów odpowiada tylko jeden aminokwas.
KOLINEARNY начать обучение		Kolejność aminokwasów w białku jest odzwierciedleniem kolejności kodonów na mRNA.
UNIWERSALNY начать обучение		Kod genetyczny jest taki sam dla wszystkich organizmów
antykodon начать обучение		Trójka nukleotydów występująca w cząsteczce tRNA komplementarna do kodonu.
mRNA начать обучение		Matrycowy RNA; syntetyzowana w jądrze komórkowym cząsteczka RNA, której sekwencja nukleotydów tłumaczona jest podczas translacji na sekwencję aminokwasów w białku.
tRNA начать обучение		Transportujący RNA; niewielkie cząsteczki RNA dostarczające aminokwasy na miejsce syntezy białka.
rRNA начать обучение		Rybosomalne RNA; cząsteczki RNA wchodzące w skład rybosomów.
pre-mRNA (hnRNA) начать обучение		Bezpośredni produkt transkrypcji u eukariontów, zawierający introny.
splicing начать обучение		Proces wycinania intronów i sklejania egzonów podczas obróbki posttranskrypcyjnej (pre-mRNA jest przekształcane w dojrzałe mRNA).
introny начать обучение		Sekwencje genu, nie kodujące białek.
egzony начать обучение		Sekwencje genu kodujące białka.
operon начать обучение		Zbiór położonych obok siebie genów, transkrybowany jako jedna cząsteczka mRNA, występujący głównie u prokariontów. Reguluje syntezę określonych białek.
allele начать обучение		Wykluczające się formy tego samego genu (dominujący lub recesywny).
homozygota начать обучение		Organizm posiadający w tych samych miejscach chromosomów homologicznych identyczne allele danego genu.
heterozygota начать обучение		Osobnik posiadający w tych samych miejscach chromosomów homologicznych dwa różne allele danego genu.
krzyżówka wsteczna начать обучение		Krzyżowanie heterozygotycznego potomka z jednym z homozygotycznych rodziców. (powstaje pokolenie wsteczne)
I prawo Mendla начать обучение		Prawo czystości gamet; każda gameta wytwarzana przez organizm posiada tylko jeden allel danego genu.
II prawo Mendla начать обучение		Allele różnych genów dziedziczą się niezależnie od siebie i w sposób losowy.
kodominacja начать обучение		Występowanie dwóch alleli danego genu, z których żaden nie jest dominujący ani recesywny; mają taki sam udział w tworzeniu fenotypu. (przykład: grupa krwi AB)
plejotropizm начать обучение		Zjawisko występujące, gdy jeden gen wpływa na wiele cech fenotypowych. (np. szurpowatość u kur)
prawo Hardy'ego-Weinberga начать обучение		Prawo dotyczące częstotliwości występowania genotypów i alleli w populacji. Zgodnie z nim, jeżeli nie ma czynników zakłócających (takich jak np. dobór naturalny, mutacje) stosunek występowania poszczególnych genotypów jest stały we wszystkich pokoleniach i zależy tylko od stosunków występowania alleli.
sprzężenie genów начать обучение		Tendencja do wspólnego dziedziczenia się genów położonych razem na tym samym chromosomie.
zmienność fluktuacyjna начать обучение		Wpływ czynników środowiskowych na ujawnianie się genów.
rekombinacja homologiczna начать обучение		Crossing-over; wymiana genów pomiędzy homologicznymi chromosomami. Prowadzi do zwiększenia różnorodności genetycznej komórek.
mutacja начать обучение		Nagła i trwała zmiana sekwencji DNA.
mutacja spontaniczna начать обучение		Samorzutna, wynikająca z błędu polimerazy DNA.
mutacja indukowana начать обучение		Zachodząca pod wpływem mutagenu (czynnika zewnętrznego, np. promieniowanie, temperatura, związki chemiczne).
substytucja начать обучение		W obrębie jednego genu; zastępowanie jednej zasady azotowej inną.
transwersja начать обучение		Zamiana zasady azotowej z puryny na pirymidynę lub odwrotnie.
tranzycja начать обучение		Zamiana zasady azotowej w obrębie jednej grupy (puryn lub pirymidyn) - adeniny na tyminę lub cytozyny na guaninę.
delecja начать обучение		Utrata jednej lub wielu par nukleotydów z DNA genowego.
insercja начать обучение		Wstawienie jednej lub więcej par nukleotydów.
translokacja начать обучение		Przemieszczenie fragmentu chromosomu w inne miejsce tego samego lub innego chromosomu. (przyczyna m.in. białaczki szpikowej)
choroby autosomalne начать обучение		Nie sprzężone z płcią.
choroby sprzężone z płcią начать обучение		Warunkowane przez geny leżące na chromosomach płciowych.
choroby związane z płcią начать обучение		Warunkowane przez geny leżące na autosomach; zależnie od płci przejawiają się fenotypowo z różnym natężeniem (np. łysienie u mężczyzn)
antycypacja начать обучение		Zjawisko w którym objawy choroby uwarunkowanej genetycznie zaczynają występować coraz wcześniej i w większym nasileniu w kolejnych pokoleniach.
nowotwór начать обучение		Grupa chorób, w których komórki organizmu namnażają się w sposób niekontrolowany i nie różnicują się w typowe komórki i tkanki.
nowotwór łagodny начать обучение		Utworzony z tkanek zróżnicowanych i dojrzałych, o budowie mało odbiegającej od prawidłowych. Rośnie powoli, nie daje przerzutów, jest całkowicie wyleczalny.
nowotwór złośliwy начать обучение		Utworzony z komórek o niskim zróżnicowaniu, charakteryzuje się szybkim wzrostem, przerzutami do innymi miejsc w organizmie.
klonowanie organizmów начать обучение		Procedura otrzymywania organizmów o takiej samej informacji genetycznej
klonowanie genów начать обучение		Proces wyosabniania genu i namnażania go w innym organizmie, prowadzi do uzyskania wielu kopii danego genu.
plazmid начать обучение		Cząsteczka DNA występująca w komórce poza chromosomem i zdolna do niezależnej replikacji.
wektor genetyczny начать обучение		Wykorzystywana w inżynierii genetycznej niewielka cząsteczka DNA, służąca wprowadzeniu żądanej sekwencji DNA do komórki.
transformacja genetyczna (transgeneza) начать обучение		Wprowadzenie do komórki obcego materiału genetycznego.
transdukcja начать обучение		Proces wprowadzenia nowego genu do komórki przez wirusa.
inżynieria genetyczna начать обучение		Ingerencja w materiał genetyczny organizmów, w celu zmiany ich właściwości dziedzicznych.
enzymy restrykcyjne начать обучение		Restryktazy; enzymy przecinające nić DNA w miejscu wyznaczonym przez specyficzną sekwencję nukleotydów.
lepkie końce начать обучение		Krótkie, wzajemnie komplementarne odcinki DNA powstające na skutek przecięcia obu nici w sposób niesymetryczny. Można je łączyć za pomocą enzymu ligazy.
tępe końce начать обучение		Efekt symetrycznego przecięcia nici DNA przez enzymy restrykcyjne.
technika PCR начать обучение		Reakcja łańcuchowa polimerazy; metoda powielania łańcuchów DNA w warunkach laboratoryjnych. Zastosowania: klonowanie genów, identyfikowanie osób zaginionych, kryminalistyka, diagnostyka kliniczna.
sekwencjonowanie DNA начать обучение		Ustalanie kolejności nukleotydów w łańcuchu DNA.
RFLP начать обучение		Polimorfizm długości fragmentów restrykcyjnych; różnice w długości fragmentów DNA pociętych przez enzymy restrykcyjne
DNA fingerprinting начать обучение		Metoda polegająca na izolowaniu z komórek i sporządzaniu obrazów fragmentów DNA.
elektroforeza agarozowa начать обучение		Metoda rozdzielania białek lub kwasów nukleinowych zawieszonych w żelu w polu elektrycznym; rozdział ten wynika z różnic wielkości cząsteczek.
hybrydyzacja kwasów nukleinowych начать обучение		Zjawisko spontanicznego łączenia się komplementarnych nici kwasów nukleinowych. (wykrywanie podobieństwa ewolucyjnego na podstawie prędkości łączenia się nici)
sonda genetyczna начать обучение		Związek chemiczny, który ma zdolność łączenia się z daną substancją umożliwiając jej wykrycie.
ligacja начать обучение		Proces łączenia dwóch fragmentów lub końców nici DNA za pomocą ligazy.
denaturacja DNA начать обучение		Separacja podwójnej nici DNA na dwie pojedyncze nici na skutek zerwania wiązań wodorowych.
jąderko начать обучение		Element jądra komórkowego, stanowiący zagęszczenie chromatyny i odpowiedzialny za syntezę RNA.
antyrównoległe ułożenie nici DNA начать обучение		Polega na tym, że jeden łańcuch biegnie w kierunku od 3' do 5' a drugi od 5' do 3'.
puryny начать обучение		Adenina i guanina (podwójny pierścień)
pirymidyny начать обучение		Tymina (uracyl) i cytozyna (pojedynczy pierścień)
poliploidyzacja начать обучение		Mutacja chromosomowa; zwielokrotnienie haploidalnej liczby chromosomów. Podczas mejozy występują zaburzenia w rozdziale chromosomów do komórek/nie powstaje wrzeciono podziałowe.
monosomia начать обучение		Utrata jednego chromosomu z pary homologicznej.
trisomia начать обучение		Obecność dodatkowego chromosomu w parze homologicznej.
hemofilia начать обучение		Mutacja w genie jednego z czynników krzepnięcia krwi. Choroba recesywna, sprzężona z płcią.
daltonizm начать обучение		Zaburzenia w rozróżnianiu barw; choroba recesywna, sprzężona z płcią.
fenyloketonuria начать обучение		Brak enzymu rozkładającego fenyloalaninę; uszkodzenie układu nerwowego. Choroba autosomalna. Leczenie: dieta z małą ilością fenyloalaniny zapobiega objawom.
alkaptonuria начать обучение		Defekt w rozkładaniu tyrozyny; odkładanie ciemnego barwnika w chrząstkach i stawach. Recesywna, autosomalna.
albinizm начать обучение		Zaburzenie w wytwarzaniu melaniny. Recesywna, autosomalna.
anemia sierpowata начать обучение		Transwersja adeniny na tyminę w genie kodującym beta-globinę homoglobiny; w efekcie zmniejszona pojemność tlenowa erytrocytów. Recesywna, autosomalna.
mukowiscydoza начать обучение		Mutacja w genie, którego produkt związany jest z transportem jonów chlorkowych; w efekcie zmiany w śluzie w płucach, częste zakażenia. Recesywna, autosomalna.
pląsawica Huntingtona начать обучение		Mutacja w genie białka występującego w mózgu; zaburzenia ruchu i otępienie. Dominująca, autosomalna.
zespół cri-du-chat начать обучение		Utrata krótkiego ramienia chromosomu 5 pary; niedorozwój umysłowy, deformacje fizyczne. Autosomalna.
zespół Downa начать обучение		Trisomia 21 pary chromosomów; niedorozwój umysłowy i fizyczny, charakterystyczne rysy twarzy. Autosomalna.
zespół Turnera начать обучение		Obecność jednego chromosomu X; bezpłodność oraz często wady serca i niski wzrost. Sprzężona z płcią.
zespół Klinefeltera начать обучение		Obecność dodatkowego chromosomu X u chłopców; wysoki wzrost i kobieca budowa ciała, często bezpłodność, lekkie upośledzenie umysłowe.

genetyka

Вы должны войти в свой аккаунт чтобы написать комментарий.

Ещё