biologia definicje 14

 0    84 карточки    Kaaamilkaaaaa
скачать mp3 Печать играть Проверьте себя
 
Вопрос język polski Ответ język polski
neuroprzekaźnik
начать обучение
zwiazek chemiczny służacy neuronom do przekazywania impulsów nerwowych innym neuronom w synapsach.
neutrofil
начать обучение
ziarnisty leukocyt ważny w odpowiedzi immunologicznej; wykazuje silne właściwości żerne, niszczac droga fagocytozy bakterie i inne obce czastki.
neutron
начать обучение
elektrycznie obojętna czastka elementarna o masie 1 atomowej jednostki masy, czyli 1,0086 Da, wchodzaca w skład jadra atomowego.
nibynóżka, pseudopodium
начать обучение
wypustka cytoplazmy służaca do odżywiania się i lokomocji, wytwarzana czasowo przez komórkę ameboidalna.
nibyśluźnia, pseudoplazmodium
начать обучение
skupisko komórek ameboidalnych śluzowców komórkowych, wytwarzajace podczas rozmnażania owocnik z zarodnikami.
nicienie
начать обучение
typ zwierzat o obłym ciele, zwanych potocznie obleńcami.
niecykliczny transport elektronów
начать обучение
w fotosyntezie zależny od światła ciagły jednokierunkowy przepływ elektronów od donora (wody) przez fotosystemy I i II; w rezultacie powstaja ATP, NADPH i tlen czasteczkowy.
niedoskonały kwiat, k. rozdzielnopłciowy
начать обучение
kwiat majacy tylko pręciki albo tylko owocolistki.
niekompetycyjny inhibitor
начать обучение
substancja hamujaca reakcję enzymatyczna przez wiazanie się nie z centrum aktywnym enzymu, lecz z innym jego fragmentem i zmianę jego konformacji.
niekrewniacze kojarzenie
начать обучение
kojarzenie w populacji osobników niespokrewnionych genetycznie.
niełupka
начать обучение
owoc pojedyńczy, suchy, jednonasienny, o owocnii nie zrastajacej się z łupina nasienna; np. owoc słonecznika.
nieorganiczne zwiazki
начать обучение
proste zwiazki chemiczne niezawierajace atomów węgla oraz tlenki węgla i węglany.
niepolarna czasteczka, cz. obojętna
начать обучение
czasteczka, która nie ma końca elektroujemnego i elektrododatniego; w zasadzie nierozpuszczalna w wodzie.
niepolarne wiazanie kowalencyjne, w.k. obojętne
начать обучение
wiazanie chemiczne między atomami w czasteczce (np. H2, O2), w którym atomy maja podobny ładunek ujemny i równomierny rozkład wspólnych elektronów.
nieswoista odporność
начать обучение
mechanizmy obronne organizmu takie, jak bariery fizyczne (np. skóra) lub fagocytoza, chroniace przed inwazja patogenów. Zwana również odpornościa wrodzona.
niewirulentność, niezjadliwość
начать обучение
brak szkodliwości czynnika infekcyjnego, tzn. niezdolność do wywołania choroby w organiźmie gospodarza.
nieżywotność mieszańców
начать обучение
mechanizm rozrodczej izolacji postzygotycznej polegajacy na śmierci mieszańców międzygatunkowych w okresie rozwoju zarodkowego.
nisza, n. ekologiczna
начать обучение
całokształt interakcji organizmu ze środowiskiem biotycznym i abiotycznym; zależy od przystosowań strukturalnych i fizjologicznych, a także brhawioru organizmu.
nisza podstawowa
начать обучение
nisza ekologiczna, która organizm mógłby zajać, gdyby np. nie istniała konkurencja ze strony innego gatunku.
nisza zrealizowana
начать обучение
tryb życia, jaki organizm prowadzi, oraz zasoby środowiska, z jakich korzysta. Z powodu konkurencji międzygatunkowej n.z. organizmu jest węższa niż podstawowa.
nitka pręcikowa
начать обучение
w kwiatach roślin okrytozalażkowych część pręcika w postaci cienkiego trzonka, na którym sa osadzone pylniki.
nitrogenaza
начать обучение
enzym odpowiedzialny za wiazanie azotu atmosferycznego w warunkach beztlenowych.
nitryfikacja
начать обучение
proces przekształcania amoniaku (NH3) w azotan (NO3-) przez pewne bakterie glebowe (nitryfikacyjne); n. jest częścia cyklu azotowego.
nocyceptory, receptory bólowe
начать обучение
wolne zakończenia niektórych neuronów czuciowych, których pobudzenie jest odczuwane jako ból.
nondysjunkcja
начать обучение
nierozdzielenie się chromatyd siostrzanych lub chromosomów homologicznych podczas mitozy lub mejozy.
noradrenalina, norepinefryna
начать обучение
neuroprzekaźnik, a zarazem hormon wydzielany przez rdzeń nadnerczy.
norma reakcji
начать обучение
zakres zmienności fenotypowej wśród osobników o identycznym genotypie objawiajacej się w różnych warunkach środowiskowych.
Nothern metoda odwzorowywania
начать обучение
technika, w której fragmenty RNA, rozdzielone za pomoca elektroforezy żelowej, przenosi się na nitrocelulozowa błonę i identyfikuje dzięki autoradiografii lub chemoluminescencji.
noworodek
начать обучение
nowo narodzony osobnik
nowotwór, guz nowotworowy
начать обучение
tkanka rosnaca w sposób niekontrolowany.
nóżki wodne, nóżki ambulakralne
начать обучение
specyficzne struktury szkarłupni, służace do lokomocji i zdobywania pokarmu.
nukleoid
начать обучение
w komórce bakteryjnej obszar zawierajacy DNA. N. nie jest oddzielony błona od reszty cytoplazmy.
nukleoplazma
начать обучение
zawartość jadra komórkowego.
nukleosomy
начать обучение
powtarzajace się regularnie jednostki strukturalne chromatyny złożone z fragmentu czasteczki DNA owiniętego wokół, ompleksu ośmiu czasteczek histonów. Sasiednie n. sa połaczone DNA łacznikowym, zwiazanym z dodatkowa czasteczka histonu.
nukleotyd
начать обучение
czasteczka złożona z jednej lub większej liczby grup fosforanowych, pięciowęglowego cukru (rybozy lub dezoksyrybozy) i zasady azotonowej (puryny lub pirymidyny).
obniżenie regulacji receptorów, "down" regulacja
начать обучение
spadek wrażliwości komórek docelowych na działanie określonego hormonu wywołany przez zmniejszenie się liczby reagujacych nań receptorów.
obojętny roztwór
начать обучение
roztwór o pH równym 7; w r.o. stężenie jonów wodorowych (H+) i hydroksylowych (OH-) jest takie samo.
obwodowy układ nerwowy, peryferyjny u.n.
начать обучение
nerwy i zakończenia nerwowe (receptory) kręgowców znajdujace się poza ośrodkowym układem nerwowym
oceaniczna strefa
начать обучение
część otwartego oceanu obejmujaca obszar od głębokości ok. 200 m do dna.
ochrona ex situ
начать обучение
ochrona gatunków w warunkach kontrolowanych przez człowieka, np. w ogrodach zoologicznych.
ochrona przyrody
начать обучение
wielodyscyplinarny dział wiedzy zajmujacy się badaniem wpływu człowieka na organizmy i opracowaniem metod ochrony bioróżnorodności.
ochronne ubarwienie, u. maskujace
начать обучение
ubarwienie ciała niektórych organizmów upodobniajace je do otoczenia i chroniace w ten sposób przed drapieżnikami.
odbyt
начать обучение
otwór układu pokarmowego służacy do usuwania kału.
odcinajaca warstwa
начать обучение
strefa przy nasadzie ogonka liściowego, gdzie następuje oderwanie liścia.
oddechowe ośrodki
начать обучение
ośrodki (grupy komórek nerwowych) w rdzeniu przedłużonym i moście regulujace oddychanie.
oddychanie 1
начать обучение
oddychanie komórkowe, tj. wytwarzanie czasteczek ATP w komórce w serii reakcji redoks. W o. tlenowym ostatecznym akceptorem elektronów jest tlen czasteczkowy, a w o. beztlenowym- inna czasteczka nieorganiczna.
oddychanie 2
начать обучение
wymiana gazowa między organizmem żywym a otaczajacym go środowiskiem; odbywa się za pośrednictwem wyspecjalizowanych powierzchni oddechowych, np. płuc lub skrzeli.
odnawialność środowiska
начать обучение
zdolność do zaspokajania bieżacych potrzeb ludzkości bez odbierania przyszłym pokoleniom tej możliwości.
odnuża dwugałęziowe
начать обучение
charakterystyczne dla skorupniaków odnóża zbudowane z członowanej części podstawowej i dwóch członowanych gałęzi.
odpowiedź immunologiczna pierwotna
начать обучение
odpowiedź układu odpornościowego na pierwszy kontakt z antygenem.
odpowiedź immunologiczna wtórna
начать обучение
szybkie wytworzenie przeciwciał wskutek powtórnego kontaktu z antygenem po wielu dniach. tygodniach lub miesiacach od pierwszego kontaktu.
odprowadzajace neurony, n. eferentne
начать обучение
neurony przewodzace potencjał czynnościowy z mózgu lub rdzenia kręgowego do mięśni lub gruczołów.
odrosty korzeniowe
начать обучение
pędy rozwijajace się z paków przybyszowych na korzeniach, sposób rozmnażania wegetytawnego roślin.
odruch
начать обучение
automatyczna, mimowolna reakcja na określony bodziec, o. przyczynia się do utrzymania równowagi wewnatrzustrojowej (homeostazy).
odruch nurkowania
начать обучение
zespół mechanizmów fizjologicznych, np. zmiejszanie tempa metabolizmu, uruchamianych poczas zanurzenia zwierzęcia.
odrzucenie przeszczepu
начать обучение
reakcja immunologiczna skierowana przeciwko przeszczepionej tkance lub narzadowi.
odwodorowanie, dehydrogenacja
начать обучение
rodzaj utlenienia, w którym z czasteczki zostaja usunięte atomy wodoru.
odwrotna transkryptaza
начать обучение
enzym wytwarzany przez retrowirusy, katalizujacy syntezę DNA na matrycy RNA.
odżywianie
начать обучение
pobieranie i wykorzystywanie w organizmie pokarmu.
ogonek liściowy
начать обучение
część liścia łaczaca blaszkę liściowa z łodyga.
ograniczajacy czynnik
начать обучение
czynnik środowiska niewystarczajacy lub niekorzystny dla gatunku i powodujacy zawężenie jego niszy ekologicznej.
Okazaki fragmenty
начать обучение
krótkie odcinki DNA, długości 100-2000 nukleotydów, które po połaczeniu przez ligazę DNA tworza nić opóźniona podczas replikacji DNA.
oko złożone
начать обучение
narzad wzroku owadów złożony z wielu wrażliwych na światło jednostek zwanych omatidiami.
okolnica, perycykl
начать обучение
warstwa komórek miękiszowych występujaca w korzeniach między śródskórnia i łykiem.
okres geologiczny
начать обучение
jednostka czasu w dziejach Ziemi krótsza od ery geologicznej; każdy o. dzieli się na epoki geologiczne.
okrytozalażkowe rośliny, r. kwiatowe, r. okrytonasienne
начать обучение
duży (liczacy ok. 300 000 gatunków), silnie zróżnicowany typ roślin wytwarzajacych kwiaty do rozmnażania płciowego oraz nasiona zamknięte w owocach; obejmuje m.in. rośliny jedno- i dwuliścienne.
okrytozalażkowe bazalne
начать обучение
trzy klady roślin okrytozalażkowych, które wyewoluowały przed rozdzieleniem się głównych linii ewolucyjnych wyższych okrytozalażkowych.
okrytozalażkowe wyższe
начать обучение
klad, do którego należy większość roślin okrytozalażkowych, obejmuje magnoliowe, jednoliścienne, dwuliścienne właściwe.
okrzemka
начать обучение
jednokomórkowy glon okryty krzemionkowym pancerzykiem złożonym z dwóch połówek, zwykle zachodzacych na siebie, ważny składnik planktonu mórz i wód słodkich.
oksydancyjno- redukcyjna reakcja, r. oksydoredukcyjna, r. redoks
начать обучение
reakcja chemiczna, podczas której jeden lub więcej elektronów ulega przeniesieniu z jednej substancji (utlenianej) do drugiej (redukowanej).
oksyhemoglobina
начать обучение
hemoglobina zwiazana z tlenem.
oksytocyna
начать обучение
hormon wytwarzany przez podwzgórze i uwalniany przez tylny płat przysadki mózgowej, stymuluje skurcze ciężarnej macicy (ułatwiajac wyparcie płodu podczas porodu) oraz uwalnianie mleka z gruczołów mlekowych.
oligodendrocyt
начать обучение
komórka glejowa tworzaca osłonkę mielinowa wokół aksonu neuronu ośrodkowego układu nerwowego.
omatidium
начать обучение
jedna z wielu jednostek reagujacych na światło, wchodzacych w skład oka złożonego stawonogów; składa się z soczewki i stożka krystalicznego, skupiajacych światło na fotoreceptorach zwanych komórkami siatkóweczki.
omocznia
начать обучение
błona płodowa gadów, ptaków i ssaków gromadzaca zbędne produkty przemian azotowych zarodka; podczas wykluwania się (gadów, ptaków) lub narodzin (ssaków) większość o. zostaje odrzucona.
onkogen
начать обучение
zmutowany gen, który powoduje wystapienie nowotworu złośliwego.
oocyt
начать обучение
komórka, z której w wyniku mejozy powstaje komórka jajowa (jajo).
oogamia
начать обучение
zapłodnienie dużej nieruchomej gamety żeńskiej przez mała ruchliwa gametę męska.
oogeneza
начать обучение
proces wytwarzania gamet żeńskich (jaj).
oospora
начать обучение
grubościenna, odporna na uszkodzenia spora powstajaca z zygoty w rozmnażaniu płciowym lęgniowców.
opadanie
начать обучение
proces fizjologiczny (zwykle zachodzacy sezonowo) utraty liści lub innych części rośliny, takich jak owoce lub kwiaty.
operator
начать обучение
jeden z kontrolnych regionów operonu; odcinek DNA, z którym wiaże się represor, uniemożliwiajac transkrypcję zwiazanych z operatorem genów strukturalnych operonu.
operon
начать обучение
u prokariontów grupa genów strukturalnych (kodujacych białka) podlegajacych wspólnej regulacji i transkrybowanych jako pojedyńcza czasteczka mRNA; w skład o. wchodza również sasiadujace z tymi genami elementy regulatorowe.
operon indukowany
начать обучение
Operon nieczynny w normalnych warunkach wskutek zablokowania jego operatora przez represor; zwiazanie induktora z represorem powoduje odblokowanie operatora, umożliwiajacym transkrypcję operonu. Przykładem o.i. jest operon laktozowy (operon lac).

Вы должны войти в свой аккаунт чтобы написать комментарий.