|
Вопрос |
Ответ |
|
peculium castrense начать обучение
|
|
|
|
|
|
peculium quasicastrense начать обучение
|
|
|
|
|
|
iudicium domesticium начать обучение
|
|
|
|
|
|
adrogatio per rescriptum principis начать обучение
|
|
adrogatio przez reskrypt princepsa
|
|
|
|
adoptio plena/ minus plena начать обучение
|
|
adopcja pod patria potestas/tylko dziedziczenie
|
|
|
|
adulterium начать обучение
|
|
stosunek z zamężną kobietą
|
|
|
|
stuprum начать обучение
|
|
|
|
|
|
confereatio начать обучение
|
|
forma zawarcia małżeństwa - tylko dla patrycjuszy, w obecności kapłanów i 10 świadków + ofiarowanie chleba orkiszowego
|
|
|
|
coemptio начать обучение
|
|
małżeństwo przez mancypacje
|
|
|
|
usus начать обучение
|
|
małżeństwo przez mieszkanie, nieprzerwanie, przez roku u męża
|
|
|
|
fiscus начать обучение
|
|
majątek państwowy do dyspozycji cesarza
|
|
|
|
aerarium начать обучение
|
|
skarb państwa należący do narodu rzymskiego
|
|
|
|
capitis deminutio maxima/media/minima начать обучение
|
|
uszczuplenie zdolności do czynności prawnych pełne/średnie/małe
|
|
|
|
fictio legi Corneliae начать обучение
|
|
fikcja prawna - dostałeś się w niewolę = umarłeś
|
|
|
|
status: libertatis, civitatis, familiae начать обучение
|
|
zdolność prawna majątkowa zależała od:
|
|
|
|
descendentes начать обучение
|
|
|
|
|
|
ascendentes начать обучение
|
|
|
|
|
|
manumissio in ecclesia начать обучение
|
|
|
|
|
|
manumissio censu начать обучение
|
|
manumissio przez wpisanie do spisu obywateli
|
|
|
|
manumissio vindicta начать обучение
|
|
manumissio przez in iure cessio - z adsertor libertatis - obrońcą wolności
|
|
|
|
edictum tralaticium начать обучение
|
|
część edyktu, którą nowy pretor zachowuje
|
|
|
|
adiuvare, supplere, corrigere начать обучение
|
|
edykt pretorski - wspomagać uzupełniać poprawiać
|
|
|
|
cavere - agere - respondere de iure начать обучение
|
|
juryści w okresie przedklasycznym - układać - pomagać stronom - odpowiadać
|
|
|
|
organizacje (związki) ludzi, masy majątkowe wyodrębnione jako twory społeczne do realizacji określonych zadań, posiadające zdolność prawną. начать обучение
|
|
|
|
|
|
municipia, collegia, populus romanum, fiscus, sodalitates, collegia, corpora, societas начать обучение
|
|
|
|
|
|
właściciel odpowiadał do wysokości peculium, mógł jednak najpierw potrącić swoje wierzytelności (tzw. prawo dedukcji), a dopiero potem spłacać wierzycieli w kolejności zgłoszeń. начать обучение
|
|
|
|
|
|
w przypadku ustanowienia peculium na cele handlowe, właściciel musiał podzielić (tribuere) peculim pomiędzy wierzycieli, bez możliwości pokrycia własnych wierzytelności w drodze dedukcji. начать обучение
|
|
|
|
|
|
w przypadku czynności prawnych zawartych na polecenie właściciela (iussum), właściciel odpowiadał do pełnej wartości zobowiązania начать обучение
|
|
|
|
|
|
– jeśli w wyniku zawartej czynności prawnej powiększył się majątek właściciela, odpowiadała on do wysokości przysporzenia. начать обучение
|
|
|
|
|
|
za zobowiązanie zaciągnięte przez niewolnika ustanowionego kapitanem statku - w pełnej wysokości, o ile mieściło się w praepositio начать обучение
|
|
|
|
|
|
actio institutoria начать обучение
|
|
za zobowiązania niewolnika, ustanowionego kierownikiem przedsiębiorstwa handlowego (institutor), o ile zaciągnięte zobowiązanie mieściło się w granicach ustanowienia (praepositio), właściciel odpowiadał do pełnej wysokości.
|
|
|
|
prawo uczestniczenia w obrocie prawno-majątkowym i dokonywania czynności prawa cywilnego начать обучение
|
|
|
|
|
|
cudzoziemcy, których tereny zostały włączone do Imperium Romanum w wyniku podboju. начать обучение
|
|
|
|
|
|
"cudzoziemcy określonej miejscowości") - mieszkańcy gmin, państw, które uznały zwierzchność Rzymu, a w zamian uzyskały autonomię, najczęściej ograniczającą się do własnej administracji i sądownictwa начать обучение
|
|
peregrini certae civitatis
|
|
|
|
nieformalnie wyzwoleni niewolnicy начать обучение
|
|
|
|
|
|
byli to Latyni osiedleni w koloniach rządzących się prawem latyńskim начать обучение
|
|
|
|
|
|
mieszkańcy Lacjum oraz członkowie związku miast latyńskich. W stosunku do mieszkańców pozostałych gmin italijskich mieli bardzo dogodną sytuację prawną начать обучение
|
|
|
|
|
|
1) wiek, 2) płeć, 3) choroba umysłowa, 4) marnotrawstwo. начать обучение
|
|
zdolność do czynności prawnych zależała od
|
|
|
|
uporządkowany zbiór edyktów pretorów, edyla kurulnego oraz prawdopodobnie namiestnika prowincji; wszelkie ew. zmiany należały od tego momentu do cesarza; 130r.n.e начать обучение
|
|
|
|
|
|
praepositio начать обучение
|
|
zakres działań związanych z powierzoną niewolnikowi działalnością
|
|
|
|
W prawie rzymskim grupa specjalnych powództw opartych na prawie pretorskim, za pomocą których dochodzono należności ze zobowiązań zaciągniętych przez niewolnika lub inną osobę alieni iuris na jego polecenie lub za jego zgodą начать обучение
|
|
Actiones adiecticiae qualitatis
|
|
|
|
Mos (mos maiorum) Leges regiae Leges - rogatae - datae [np. ustawa XII tablic] Plebiscita начать обучение
|
|
|
|
|
|
Mos Leges (plebiscita=leges) Edykt pretorski ustawa XII tablic] Działalność jurystów: начать обучение
|
|
|
|
|
|
Leges (do I w ne) Edykt pretorski (od Hadriana edictum perpetuum) Senatus consulta Konstytucje cesarskie (edicta, mandata, decreta, rescripta) Działalność jurystów (ius respondendi) начать обучение
|
|
|
|
|
|
Konstytucje cesarskie начать обучение
|
|
|
|
|
|
Corpus Iuris Civilis: Kodyfikacja prawa: Digesta Codex Institutiones + (doszły później) Novellae начать обучение
|
|
|
|
|
|
praescriptio, rogatio, sanctio начать обучение
|
|
z czego składały się leges?
|
|
|
|
lex aelia sentia начать обучение
|
|
4.r.p.n. e - ograniczenia wiekowe wyzwalanego i wyzwalającego (-ący: 20+,-any: 30+); szczególne powody dla zaniechanie w.w. wymagań - consilium; wyzwoleni wbrew wymogom - latyni iuańscy
|
|
|
|
lex aquilia начать обучение
|
|
286 r.p.n.e. -m.in. odpowiedzialność za delikty bezprawnego uszkodzenia cudzej rzeczy; głównie dot. uszkodzenia niewolnika bądź zwierzęcia; szkoda musiała wynikać z: bezpośredniego działania sprawcy, obiektywnie bezprawnego, szkoda -charakter materialny
|
|
|
|
lex falcidia начать обучение
|
|
40 r.p.n. e -legaty nie mogły przekraczać 3/4 majątku; w przypadku współspadkobierców każdy z nich powinien otrzymać 1/4 tego co by otrzymał na podstawie testamentu; zapisy +3/4 były nieważne
|
|
|
|
lex iunina norbana начать обучение
|
|
19 r.n. e-wyzwoleni nieformalnie - status latyna iuańskiego; nie mogli otrzymać ani sporządzić testamentu
|
|
|
|
lex mincia начать обучение
|
|
ok. 90.r.p.n. e - nakazywała, aby dziecko otrzymywało niższy status
|
|
|
|
lex iulia de adulteris coercendis начать обучение
|
|
18 r.p.n. e- wprowadzała karę za stuprum i adulterium; mąż mógł zabić cudzołożnika(żonę tylko ojciec); musiał wnieść o rozwód, inaczej popełniał przestępstwo stręczycielstwa
|
|
|
|
lex iulia de maritandis ordinibus начать обучение
|
|
18rpne-nakaz pozostawania w związku małżeńskim(m25-60, k20-50); dot. również rozwodników i wdowców(m-niezwłocznie, k-18miesiący po rozwodzie, 2 lata po śmierci m); ius trium liberorum; bezdzietni - 1/2 z testamentu, caelibes - 0
|
|
|
|
lex papia popea начать обучение
|
|
9rne- zakaz małżeństw między senatorami a wyzwolenicami, aktorkami, itp.
|
|
|
|
lex voconia начать обучение
|
|
169rpne-kobiety nie mogły być spadkobiercami obywatela 1. klasy cenzusorskiej; nie dotyczyło ab intestato kobiet sui heredes; zapisobiorca nie mógł otrzymać więcej niż spadkobierca/wszyscy współspadkobiercy razem
|
|
|
|
edykt pretorski 1-3 / 5 części начать обучение
|
|
Pierwsza część zawiarała zasady dotyczące zakresu działalności pretora oraz postępowania przed jego urzędem. Część druga i trzecia przedstawiały poszczególne przypadki udzielenia przez pretora ochrony prawnej przez udzielenie skargi-powództwa.
|
|
|
|
edykt pretorski 4-5/5 części начать обучение
|
|
Część czwarta przedstawiała sposoby egzekwowania orzeczeń sądowych. Część piąta zajmowała się udzielaniem ochrony prawnej przez pretora w postępowaniu pozaprocesowym
|
|
|
|
Lex Furia Testamentaria (204 – 169 pne) начать обучение
|
|
ograniczono wysokość legatu windykacyjnego do 1000 asów; wyjątek dla małżonków, zaręczonych oraz dla kognatów do szóstego stopnia, wśród zstępnych rodzeństwa do siódmego stopnia
|
|
|
|
SC Neronianum начать обучение
|
|
60r. - o legatach - konwersja per vindicationem/per preceptionem w per damnationem
|
|
|
|
rodzaje substytucji начать обучение
|
|
Substytucja zwykła – substitutio vulgaris; Substytucja pupilarna; Substytucja quasi-pupilarna
|
|
|
|
SC Trebellianum начать обучение
|
|
56r. - fideikomisariusz uniwersalny stawał się następcą ogólnym spadkodawcy;
|
|
|
|
SC Pegasianum начать обучение
|
|
73r. - kwarta pegazjańska (tylko 3/4 dla fideikomisariusza)
|
|
|
|
dziedziczenie wg. XII tablic начать обучение
|
|
1. sui heredes 2. proximi agnati 3. gentyle
|
|
|
|
hereditatis petitio начать обучение
|
|
skarga dla dziedziców prawa cywilnego przeciw dziedzicom testamentowym
|
|
|
|
Zobowiązanie solidarne czynne начать обучение
|
|
każdy z kilku wierzycieli był uprawniony do całości świadczenia, a dłużnik uwalniał się od zobowiązania po jego spełnieniu na rzecz jednego z wierzycieli.
|
|
|
|
Zobowiązanie solidarne bierne начать обучение
|
|
zobowiązanie spełnienia świadczenia w całości ciąży na wszystkich dłużnikach, ale wykonanie obowiązku przez jednego zwalnia także pozostałych. Umorzenie zobowiązania współdłużników następowało po rzeczywistym zaspokojeniu wierzyciela.
|
|
|
|
lex laetoria начать обучение
|
|
ustawa stworzyła skargę penalną przeciw tym osobom dojrzałym, które nadużywając niedoświadczenia i nieznajomości spraw prawno-majątkowych osób małoletnich sui iuris w wieku poniżej 25 roku życia
|
|
|
|
oficjalny zbiór konstytucji cesarskich начать обучение
|
|
kodeks teodozjański (438r.)
|
|
|
|
nieoficjalne zbiory konstytucji cesarskich начать обучение
|
|
kodeks hermogeniański i gregoriański
|
|
|
|
konstytucja raweńska начать обучение
|
|
sędzia musi uznać zdanie większości, jeżeli =, to Papiniana (426r)
|
|
|
|
5 prawników główynch начать обучение
|
|
Papinian, Modestyn, Gaius, Paulus, Ulpian
|
|
|
|
exceptio doli начать обучение
|
|
|
|
|
|
dos начать обучение
|
|
|
|
|
|
dotis datio начать обучение
|
|
|
|
|
|
dotis dictio начать обучение
|
|
jednostronne przyrzeczenie posagu
|
|
|
|
dotis promissio начать обучение
|
|
stypulacyjne przyrzeczenie posagu
|
|
|
|
actio rei uxoriae начать обучение
|
|
pozew dobrej wiary, mąż miał prawo retencji; potrącenia >1/2 posagu
|
|
|
|
interdykty retinendae possessionis начать обучение
|
|
utrzymanie naruszonego posiadania
|
|
|
|
interdykty retinendae possessionis-interdykt uti possidetis начать обучение
|
|
interdykty zachowaniu posiadanie reguła-interdyktdot. nieruchomości; przy posiadaniu pozostaje, który w chwili wydania interdy. był posiadaczem niewadliwym
|
|
|
|
interdykty retinendae possessionis-interdykt utrubi начать обучение
|
|
dot. głównie niewolników; utrzymuje się przy posiadaniu ten, który przez większość pop. roku posiadał sporną rzecz
|
|
|
|
interdykt recuperandae possesionis начать обучение
|
|
interdykt odzyskiwania mienia
|
|
|
|
interdykt recuperandae possesionis- interdyktu unde vi начать обучение
|
|
przysługiwał niewadliwemu posiadaczowi nieruchomości, którego wyzuto z posiadania przemocą
|
|
|
|
interdykt recuperandae possesionis- intedykt de precario начать обучение
|
|
przeciw prekarzyście, które nei zwracał rzeczy oddanej w prekarium
|
|
|
|
prawa na rzeczy cudzej начать обучение
|
|
służebności, zastaw, emfiteuza, superficies
|
|
|
|
służebności osobiste начать обучение
|
|
ususfructus, usus, habitatio, operae servorum et animalium
|
|
|
|
najstarsze formy testamentu начать обучение
|
|
testamentum calatis comitiis i procinctu
|
|
|
|
dziedziczenie przeciwtestamentowe formalne начать обучение
|
|
gdy testator dokonał wydziedziczenia w niewłaściwy sposób
|
|
|
|
obliczanie zachowku - ułamki начать обучение
|
|
ogólnie - 1/4; gdy zapisano na rzecz osoby postronnej - 1/2; za Justyniana -1/3
|
|
|
|
pretorskie dziedziczenie przeciwtestamentowe начать обучение
|
|
(wcześniej MUSIAŁ tylko synów) pretorzy rozciągnęli na WSZYSTKIE dzieci i wnuków ze strony syna
|
|
|
|
testament z wydziedziczonymi sui heredes начать обучение
|
|
testamentum ionfficiosum; skarga-quarela inofficiosi testamenti; dziedziczenie przeciwtestamentowe materialne
|
|
|
|
Justynian - 537r. начать обучение
|
|
kwarta ubogiej wdowy(, gdy więcej niż troje dzieci - na równi z nimi)
|
|
|
|
media sententia начать обучение
|
|
właściciel materiału; jeśli nie → przetwórca
|
|
|
|
wyzwalanie niewolników formalne начать обучение
|
|
vindicta, in ecclesia, testamentaria directa i indirecta, censu
|
|
|
|
wyzwalanie niewolników nieformalne начать обучение
|
|
inter amicos, per mensam(przy stole), per epistulam,
|
|
|
|
systematyka pandektowa начать обучение
|
|
1. ogólna 2. rodzinne 3. rzeczowe 4. zobowiązania 5. spadkowe
|
|
|
|
rodzaje czynności начать обучение
|
|
formalne/nie...;1/2stronne; między żyjącymi/na wypadek śmierci; rozporządzające/zobowiązujące; odpłatne/nie; kauzalne/abstrakcyjne
|
|
|
|
actio familiae erciscundae (potem actio communi dividundo) начать обучение
|
|
1. podział majątku spadkowego (ta druga chyba do wszystkich współwłasności)
|
|
|
|
pochodne nabycia własności начать обучение
|
|
mancipatio, in iure cessio, traditio
|
|
|
|
pierwotne nabycia własności начать обучение
|
|
occupatio, accessio, specificatio, fructus, thesaurus, usucapio
|
|
|
|
przesłanki niezbędne do zasiedzenia начать обучение
|
|
res habilis, possesio, tempus, fides, titulus
|
|
|
|
actio aquae pluviae arcendae начать обучение
|
|
skarga przeciwko właścicielowi, który zmienił naturalny odpływ wody deszczowej ze szkodą dla sąsiada
|
|
|
|
actio finium regundorum начать обучение
|
|
o wytoczenie zatatych granic
|
|
|
|
cautio damni infecti начать обучение
|
|
powództwo - zabezpieczenie przed szkodą z sąsiedniego gruntu
|
|
|
|
operis novi nuntiatio начать обучение
|
|
zakaz dalszego wznoszenia nowej budowli na gruncie sąsiada
|
|
|
|
interdykt saliwiański начать обучение
|
|
dotyczył wejścia w życiu zastawionego przy umowie dzierżawy inwentarza
|
|
|
|
uprawnienia właściciela начать обучение
|
|
possidendi, utendi(do korzystania), ius fruendi(czerpania pożytków naturalnych i cywilnych), abutendi(korzystania aż do zużycia), disponendi,
|
|
|
|
rodzaje testamentów начать обучение
|
|
in procinctu; calatis comitiis; mancypacyjny; pretorski; principi oblatum; apud acta conditum; holograficzny;żołnierski
|
|
|
|
błędy oświadczenia woli начать обучение
|
|
|
|
|
|
w drodze interpretacji XII tablic powstały начать обучение
|
|
adopcja, emancypacja, testamentum per aes et libram
|
|
|
|
actio rationibus distrahendis начать обучение
|
|
przeciwko tutorowi, który przywłaszczył rzeczy z majątku pupila
|
|
|
|
cautio muciana начать обучение
|
|
przy spadku - warunek zawieszający ujemny potestatywny
|
|
|
|
cautio Curiana начать обучение
|
|
to z substytutem na dziecko, które nie istniało
|
|
|
|
actio auctoritatis начать обучение
|
|
przeciwko zbywcy rzeczy z wadami prawnymi
|
|
|
