→ Rozdział II → Начать обучение / Скачать MP3 карточки

Вопрос		Ответ
reguła superficies solo cedit начать обучение		to, co jest na powierzchni, przypada gruntowi
według Ulpiana termin prawo начать обучение		wywodzi się ze sprawiedliwości
definicja prawa Celsus начать обучение		prawo jako sztuka stosowania tego co dobre i słuszne
nadrzędnymi zasadami prawa wg. Ulpiana są начать обучение		żyć szlachetnie, innym nie szkodzić, dać każdemu, co mu się należy
ius начать обучение		sfera działania ludzi dozwolona i chroniona przez państwo
fus начать обучение		sfera działania człowieka dozwolona i chroniona przez religię
iniura начать обучение		bezprawie
nefas начать обучение		wykroczenie poza sferę faz
leges начать обучение		prawo stanowione
mos maiorum начать обучение		prawo zwyczajowe
zasada terytorialności начать обучение		norma prawna obowiązuje osoby znajdujące się lub nawiązujące stosunki prawne na obszarze suwerenności danego państwa (współcześnie obowiązuje)
zasada personalności начать обучение		obywatel danego państwa, niezależnie od tego, gdzie się znajdował, musiał posługiwać się prawem swojej civitas
ius civile начать обучение		prawo obywateli
ius peregrinorum начать обучение		prawo cudzoziemców
ius gentium начать обучение		prawo narodów, wywodziło się z potrzeby zapewnienia ochrony prawnej między Rzymianami i obcymi
podział na 2 warstwy prawa: начать обучение		1. prawo dotyczące wyłącznie obywateli rzymskich ius civile lub ius Quiritium 2. prawo mające zastosowanie wobec wszystkich ludzi, zwane ius gentium
ius civile dotyczyło начать обучение		zarówno prawa prywatne jak i publiczne, z biegiem czasu zaczęto termin ten odnosić do prawa prywatnego
ius civile stanowiło начать обучение		najdawniejszą warstwę prawa rzymskiego
cechy charakterystyczne ius civile начать обучение		formalizm i przywiązanie do tradycji
ius civile określane jest niekiedy jako начать обучение		ius strictum
negotia stricti iuris начать обучение		czynności prawne wywodzące się z ius civile
akty negotia stricti iuris w prawie archaicznym начать обучение		1. czynności dokonywane z użyciem spiżu i wagi (per aes et libram) 2. sponsio 3. legis actiones
per aes et libram начать обучение		czynności dokonywane z użyciem spiżu i wagi, wypowiadanie ściśle oznaczonych słów i dokonywane symbolicznych gestów, w obecności 5 świadków i trzymającego wagę libripensa
sponsio начать обучение		przyrzeczenie wykonania w przyszłości określonego świadczenia poprzez zapytanie wierzyciela i odpowiedź twierdzącą dłużnika z użyciem wyrazu wypowiedzianego w pytaniu
legis actiones начать обучение		formuły wypowiadane przed pretorem w najdawniejszym rzymskim postępowaniu sądowym
leges начать обучение		ustawy zgromadzeń ludowych, po lex Hortensia też zgromadzeń plebejskich
ius civile rozwijało się przez начать обучение		działalność ustawodawczą, leges, consuetudo, przenikanie norm wykształconych w ius gentium i w edykcie pretorskim oraz działalność interpretacyjną prawników
consuetudo начать обучение		zwyczaj
interpretadio prudentium начать обучение		działalność interpretacyjna prawników
duże znaczenie w prawie rzymskim начать обучение		twórczej wykładni (interpretatio)
ius gentium начать обучение		uregulowania prawne wspólne wszystkim ludziom, mniej formalistyczna i bardziej elastyczna od ius civile
w ramach ius gentium kształtowała się ochrona начать обучение		większości nieformalnych aktów prawnych
w warstwie ius gentium wykształcił się начать обучение		proces formułkowy, powstały kontrakty konsensualne i realne, które stały się podstawą rozwiniętego obrotu gospodarczego
większość instytucji które przeniknęły z prawa rzymskiego do współczesnych systemów prawnych wywodziła się z начать обучение		ius gentium
ius honorarium начать обучение		prawo tworzone przez pretorów
ius honorarium to начать обучение		żywy głos prawa cywilnego (Marcianus)
senatus consulta начать обучение		uchwały senatu
różnice między tymi ius начать обучение		się zacierały np. od 212 kiedy cesarz Karakalla nadał obywatestwo prawie wszystkim obywatelom imperium
ius vetus начать обучение		prawo dawne, ius civile, ius gentium, ius honorarium
ius novum начать обучение		prawo nowe, prawo tworzone przez cesarzy
ius aequum начать обучение		normy przy których stosowaniu należało uwzględniać kryteria z pogranicza prawa i etyki takie jak zasada słuszności czy dobrej wiary
ius strictum начать обучение		normy prawne, które powinny być przestrzegane bardzo rygorystycznie
ius strictum wiązało się z начать обучение		najdawniejszą warstwą prawa rzymskiego ius civile
zasadę ius strictum wyrażała paremia начать обучение		dura lex sed lex oparta na wypowiedzi Ulpiana
dura lex sed lex начать обучение		twarde prawo ale prawo
ius aequum wiązało się начать обучение		głównie z prawem tworzonym przez pretorów
krytycyzm ius strictum przejaw paremia начать обучение		summum ius summa iniuria
summum ius summa iniuria начать обучение		najwyższe prawo może prowadzić do najwyższego bezprawia
łagodzenie rygoryzmu prawnego начать обучение		poprzez skargi pretorskie, zarzuty na korzyść pozwanego
reguła Katona начать обучение		dotyczyła ważności legatów testamentowych, opierała się na przeświadczeniu, że czynność nieważna od samego początku nie może być następnie uzdrowiona
favor testamenti начать обучение		wykładnia testamentu powinna zmierzać do utrzymania go w mocy
ratio decidendi начать обучение		powód rozstrzygnięcia
ius publicum начать обучение		prawo publiczne
ius privatum начать обучение		prawo prywatne
ustawa XII tablic jako начать обучение		źródło zarówno prawa prywatnego jak i publicznego
prawo publiczne начать обучение		normy, które odnoszą się do ustroju państwa rzymskiego (Ulpian)
prawo prywatne начать обучение		normy, które dotyczą interesu poszczególnych jednostek (Ulpian)
kryterium podziału na prawo publiczne i prywatne stanowi начать обучение		utilitas
utilitas начать обучение		różnica interesu, którego ochronę ma na celu dana norma prawna
prawo publiczne obejmowało начать обучение		całokształt norm dotyczących organizacji i działalności państwa
prawo prywatne obejmowało начать обучение		stosunki między osobami (głównie fizycznymi) tak rodzinne jak i majątkowe, czy własność, zaciąganie zobowiązań, dziedziczenie
ius dispositivum начать обучение		normy względnie wiążące, prawo prywatne
ius cogens начать обучение		normy bezwzględnie wiążące, prawo publiczne
actiones in rem начать обучение		stosunki prywatnoprawne chronione za pomocą skarg powództw rzeczowych
actiones in personam начать обучение		stosunki prywatnoprawne chronione za pomocą skarg powództw osobowych
podział actiones na rem i personam начать обучение		występował już w archaicznym postępowaniu sądowym, wg. Gaiusa najistotniejszy podział skarg
actio in rem jest stosowana начать обучение		gdy powód zmierza do wykazania w procesie, że przysługuje mu skuteczne wobec wszystkich prawo władania rzeczą materialną lub jakieś inne prawo skuteczne wobec wszystkich
prawo chronione skargą actio in rem jest skonstruowane jako начать обучение		prawo władcze, bezwzględne, jest skuteczne wobec wszystkich (erga omnes)
skuteczne wobec wszystkich начать обучение		erga omnes
za pomocą actiones in rem były chronione начать обучение		własność rzeczy materialnych, władza nad osobami wolnym (ojcowska, mężowska, nabyta w drodze mancypacji) oraz tutela
actiones in rem były stosowane również начать обучение		przez dziedzica cywilnego który żądał wydania spadku od osoby która tym dziedzicem nie była oraz w przypadku naruszenia praw na rzeczy cudzej takich jak. służebności czy zastaw
uprawnienie chronione skargą in rem начать обучение		podąża za rzeczą
actio in personam, czyli skargi powództwa względem osoby były начать обучение		skuteczne wobec określonych osób (inter partes)
actio in personam chroniła начать обучение		zobowiązania
w prawie rzymskim okresu republiki i pryncypatu można spotkać 2 kompleksowe urzędowe zbiory prawa: начать обучение		ustawa XII tablic i edykt pretorski
tekst ustawy XII tablic начать обучение		się nie zachował, prawdopodobnie uległ zniszczeniu podczas najazdu Gallów na początku IV w.p.n.e.
nasze wiadomości o ustawie XII tablic opierają się начать обучение		na przekazach pośrednich
postępowanie odtwarzające zaginiony tekst na podstawie przekazów pośrednich начать обучение		palingenezja
tablice 1 do 3 начать обучение		prawo procesowe
tablice 4 i częściowo 5 начать обучение		wewnętrzna organizacja rzymskiej rodziny
częściowo tablica 5 начать обучение		spadkobranie
tablica 6 начать обучение		stosunki gospodarcze między rodzinami rzymskimi
tablica 7 начать обучение		prawa sąsiedzkie
tablica 8 начать обучение		przestępstwa naruszające interes obywatela
tablice 9 do 10 начать обучение		niektóre normy prawa sakralnego i publicznego
tablice 11 i 12 начать обучение		różne normy
ustawa 12 tablic formalnie obowiązywała начать обучение		do czasów Justyniana
pierwsza część edyktu начать обучение		zawierała zasady dotyczące zakresu działania pretora i postępowania przed jego urzędem
druga część edyktu oraz trzecia начать обучение		przedstawiały poszczególne przypadki udzielania przez pretora ochrony prawnej przez udzielenie skargi powództwa
część 4 edyktu начать обучение		przedstawiała sposoby egzekwowania orzeczeń sądowych
część 5 edyktu начать обучение		zajmowała się udzielaniem ochrony prawnej przez pretora w trybie pozaprocesowym
Gaius podzielił prawo na начать обучение		dotyczące osób, rzeczy i skarg (personae, res, actiones) a rzeczy na m.in. materialne i niematerialne (corporales i incorporales)
system pandektowy начать обучение		przełom XVIII i XIX wieku, charakteryzowało go wyodrębnienie „części ogólnej prawa cywilnego” (podmioty stosunków prawnych pojęcie rzeczy oraz czynności prawne). W części szczegółowej: prawo rzeczowe, rodzinne, zobowiązania i spadkowe (popularny)
zdarzenia prawne начать обучение		zdarzenia wywołujące skutki prawne
działania начать обучение		zdarzenia prawne zależne od wolu ludzkiej
czyny niedozwolone начать обучение		działania niezgodne z obowiązującym prawem
czynności prawne/ akty prawne to działania начать обучение		zgodne z obowiązującym prawem
czynność prawna начать обучение		oświadczenie woli zmierzające do wywołania określonych skutków prawnych
czynności formalne начать обучение		w których oświadczenie woli musiało być złożone w ściśle określonej formie, inaczej powodowało nieważność czynności
czynności formalne np. начать обучение		czynności dokonywane przy użyciu spiżu i wagi: mancipatio, nexum, formalny akt umorzenia zobowiązania oraz czynności in iure cessio czyli pozorny proces windykacyjny, sponsio, stipulatio
mancipatio начать обучение		najstarsza forma kupna sprzedaży
nexum начать обучение		archaiczna forma pożyczki
czynności nieformalne начать обучение		do swojej ważności nie wymagały odpowiedniej formy a konsensusu stron
czynności nieformalne np. начать обучение		kontrakty konsensualne
czynności jednostronne начать обучение		do dokonania danej czynności wystarczy oświadczenie woli tylko jednej strony
czynności jednostronne np. начать обучение		sporządzenie testamentu, zawłaszczenie, porzucenie rzeczy
czynności dwustronne начать обучение		wymagają zgodnego oświadczenia woli dwóch stron
czynności dwustronne np. начать обучение		umowy np. stypulacja, kupno sprzedaż, pożyczka
czynności inter vivos начать обучение		między żyjącymi, wywołują skutki za życia stron
czynności inter vivos np. начать обучение		kupno sprzedaż, pożyczka
czynności mortis causa начать обучение		na wypadek śmierci, następują dopiero z chwilą śmierci osoby dokonującej czynności np. legatum
czynności rozporządzające начать обучение		powodują bezpośrednią, natychmiastową zmianę w majątku osoby dokonującej czynności: zmniejszenie majątku, obciążenie, zniesienie obowiazującego prawa np. przeniesienie prawa własności
czynności zobowiązujące начать обучение		rodzą zobowiązanie do dokonania w przyszłości czynności rozporządzającej np. dotis promissio, mandatum, umowa kupna sprzedaży
dotis promissio начать обучение		przyrzeczenie posagu w formie stypulacji
mandatum начать обучение		zobowiązanie do wykonania zlecenia
czynności odpłatne начать обучение		na ich podstawie obie strony uzyskują wzajemne korzyści majątkowe np. w umowie kupna i sprzedaży, w umowie najmu
czynności nieodpłatne начать обучение		tylko jedna ze stron odnosi korzyści majątkowe np. commodatum, darowizna
commodatum начать обучение		bezpłatne korzystanie z rzeczy cudzej
czynności przyczynowe (kauzalne) начать обучение		czynności których ważność uzależniona jest od istnienia przyczyny ich dokonania, czyli celu gospodarczego, chronionego przez prawo
czynności przyczynowe (kauzalne) np. начать обучение		traditio w prawie archaicznym też mancipatio
traditio начать обучение		przeniesienie własności na skutek nieformalnego wydania rzeczy; posag
czynności abstrakcyjne начать обучение		ważne są niezależnie od istnienia causa, czynności formalne, ich zaskarżalność zależała jedynie od dochowania należytej formy
czynności abstrakcyjne np. начать обучение		wszystkie czynności formalne, np. stipulatio (wypowiedzenie określonych słów)
czynności fiducjarne начать обучение		powiernicze; strony przenosząc za pomocą mn, lub iic własność rzeczy prawo lub władztwo nad osobą dodawały do tej cp. zastrzeżenie (nuncupatio, pactum fiduaciae), iż nabywca zachowa się w określony sposób w stosunku do nabytej rzeczy, prawa lub osoby.
elementy czynności prawnej начать обучение		essentiala, naturalia i accidentalia negotii
essentiala negoti начать обучение		istotne elementy treści czynności prawnrj
naturalia negoti начать обучение		postanowienia wynikające z zasad słusznego, sprawiedliwego obrotu prawnego (np. odpowiedzialność za wady fizyczne i prawne towaru przy kupnie sprzedaży)
accidentalia negotii начать обучение		postanowienia nietypowe, dodatkowe, najczęściej: warunek, termin, polecenie
warunek начать обучение		zdarzenie przyszłe i niepewne, od którego zależy skuteczność czynności prawnej
czynność zawarta z dodaniem warunku jest ważna od начать обучение		samego początku ale jej skuteczność jest ograniczona w czasie
nie były warunkami начать обучение		zdarzenia przeszła i teraźniejsze (np. jeśli statek dopłynął szczęśliwie do portu) oraz niemożliwe do spełnienia (na początku powodowały nieważność, pod wpływem sabinianów uznawano je za niedodane)
warunek zawieszający начать обучение		skutki czynności prawnej powstają dopiero po ziszczeniu się przyszłego niepewnego zdarzenia np. otrzymasz dyplom jeśli zdasz wszystkie egzaminy
warunek rozwiązujący начать обучение		czynność prawna jest od razu skuteczna ale jej skuteczność ustaje po spełnieniu się przyszłego niepewnego zdarzenia np. możesz korzystać z pracy niewolnika dopóki moja córka nie wyjdzie za mąż
warunku rozwiązującego nie można było dodać do начать обучение		ustanowienia dziedzica
inny podział warunków: начать обучение		potestatywne, kauzalne i mieszane
warunek potestatywny начать обучение		kiedy spełnienie się tego przyszłego, niepewnego zdarzenia zależy od woli warunkowo uprawnionego np. dostaniesz pierścień jeśli pojedziesz do Rzymu, jeśli się nie ożenisz dostaniesz spadek
warunek kauzalny начать обучение		przypadkowy, gdy spełnienie się przyszłego niepewnego zdarzenia nie zależy w ogóle od woli warunkowo uprawnionego np. sprzedam ci plony, jeśli będzie urodzaj
warunek mieszany начать обучение		częściowo zależny od woli warunkowo uprawnionego np. dostaniesz dom, jeśli się ożenisz
warunek dodatni начать обучение		zmiana dotychczasowego stanu rzeczy, np. dostaniesz niewolnika jeśli wyjdziesz za mąż
warunek ujemny начать обучение		utrzymanie dotychczasowego stanu rzeczy np. dostaniesz niewolnika, jeśli nie wyjdziesz za mąż
termin начать обучение		zdarzenie przyszłe, ale zawsze pewne, od którego uzależniona jest skuteczność czynności prawnej
termin zawieszający начать обучение		początkowy, gdy powstanie skutków cp. odsunięte jest w czasie do momentu spełnienia się tego pewnego przyszłego zdarzenia
termin rozwiązujący начать обучение		skuteczność cp ustaje po upływie tego terminu, określony albo ścisłą datą (1 stycznia) alb pewnym zdarzeniem np. śmierć osoby czy opady deszczu
za terminy uważano też начать обучение		zdarzenia które zazwyczaj następują np. osiągnięcie dojrzałości, urodzenie dziecka przez kobietę będącą w ciąży
polecenie начать обучение		nakładał obowiązek określonego zachowania się np. wyzwolenie niewolnika, nie powodował ograniczenia skuteczności czynności prawnej
modus начать обучение		polecenie
modus był dodawany do начать обучение		czynności nieodpłatnych, jako darowizna, rozporządzenie ostatniej woli,
niewypełnienie polecenia przez osobę odnoszącą korzyści начать обучение		nie powodowało ustania skuteczności takiej czynności
wykonanie polecenia начать обучение		długo traktowane jako obowiązek moralny, w okresie późnego cesarstwa zaczęto ingerować, przeciwko takiej osobie udzielano skargi o zwrot osiągniętych korzyści lub o wypełnienie polecenia.
pod koniec republiki przy ocenie ważności czynności prawnej zaczęto начать обучение		uwzgledniać nie tylko wolę formalnie wyrażoną w słowach i gestach ale również domniemaną intencję dokonującego czynności
pierwszy raz uwzględniono domniemaną intencję spadkodawcy w начать обучение		causa Curiana
symulacja начать обучение		czynność pozorowana, ma miejsce gdy strony umawiają się między sobą, że dokonana czynność prawna nie będzie wywoływać dla nich skutków prawnych.np. małżonkowie pozorowali rozwód żeby obejść zakaz darowizn
reservatio mentalis начать обучение		jednostronnie zamierzona, nieujawniona jednak na zewnątrz niezgodność woli z oświadczeniem, polegająca na założenia tego oświadczenia bez zamiaru wywołania skutków prawnych, nie miała żadnego znaczenia prawnego (dokonana czynność była ważna)
error начать обучение		mylne wyobrażenie o istniejącej rzeczywistości. mylne wyobrażenie co do obowiązującego prawa (error iuris) bądź nieznajomość prawa (ignorantia iuris) w zasadzie nie można było uchylić się od skutków cp dokonanej pod wpływem nieznajomości prawa
error facti начать обучение		błąd dotyczący okoliczności faktycznych
pobudki które prowadziły do podjęcia czynności prawnej wg prawa pretorskiego начать обучение		dolus, metus
dolus начать обучение		podstęp, zachodził gdy strona dokonywała czynności prawnej pod wpływem podstępnych zachowań i fałszywych informacji strony przeciwnej, wg. ius civile była ważna, prawo pretorskie dawało poszkodowanemu ochronę
metus начать обучение		groźba, gdy ktoś dokonywał czynności prawnej pod wpływem uzasadnionej obawy spowodowanej bezprawną groźbą innej osoby, w świetle ius civile ważna, prawo pretorskie chroniło tak jak w przypadku dolus
konwersja aktu prawnego начать обучение		wstawienie w miejsce nieważnej czynności inną czynność zmierzającą do podobnych skutków (np. utrzymanie w mocy nieważnego legatu windykacyjnego jako legatu damnacyjnego)
konwalidacja начать обучение		konwalescencja, np. zabroniona między małżonkami darowizna stawała się skuteczna po śmierci darczyńcy
ratihabitio начать обучение		czynność prawna stawała się skuteczna po zatwierdzeniu jej przez samego działającego lub inną osobę np. zatwierdzenie czynności przez pupila który osiągnął dojrzałość
sposoby nabycia praw majątkowych начать обучение		nabycie pierwotne i pochodne
pierwotne nabycie praw начать обучение		gdy nie wywodzi się ch z praw poprzednika np. zawłaszczenie dzikiego zwierzęcia
pochodne nabycie praw начать обучение		gdy prawo nabyte wywodzi się z praw poprzednika np. przy mancipatio, traditio
nabycie pochodne podział начать обучение		nabycie pod tytułem szczególnym (sukcesja syngularna) i nabycie pod tytułem ogólnym (sukcesja uniwersalna)
nabycie pod tytułem szczególnym начать обучение		sukcesja syngularna, gdy za pomocą jakiejś czynności prawnej nabywa się jedno wyodrębnione uprawnienie
nabycie pod tytułem ogólnym начать обучение		sukcesja uniwersalna, gdy za pomocą jednego zdarzenia prawnego nabywa się ogół praw i obowiązków jakie przysługiwały poprzednikowi np. spadkobranie, nabycie majątku żony która weszła pod manus
naturalnymi zastępcami pater familias byli начать обучение		niewolnicy i osoby podległe jego władzy (teraz zastępstwo bezpośrednie)
zastępca pośredni начать обучение		dokonywał czynność we własnym imieniu i dopiero w drodze nowej czynności przenosił skutki swych działań na osobę zastępowaną np. mandatariusz, negotiorum gestor

rozdział II

Вы должны войти в свой аккаунт чтобы написать комментарий.

Ещё