→ Pojęcia Na Kolosa → Начать обучение / Скачать MP3 карточки

Вопрос		Ответ
Absyda начать обучение		część budynku na planie półkola lub wieloboku, zawsze zasklepiona, otwarta do wnętrza bryły, do którego jest dostawiona
Agape начать обучение		uczty wieczorne urządzane w pierwszych wiekach przez chrześcijan dla podkreślenia i przeżycia chrześcijańskiej miłości połączone z modlitwami i obrzędami.
Ad sanctos начать обучение		„przy świętych”, termin okreslający miejsce grobu położone przy grobie męczennika
Akantowa wić начать обучение		ornament w postaci dekoracyjnego pasa wypełnionego spiralnie zwiniętą wstęgą, którą tworzą łodygi i liście akantu.
Akolita начать обучение		koleś (świecki lub duchowny) pomagający diakonowi lub kapłanowi przy organizacji Eucharystii na mocy akolitatu. III wiek. Towarzyszył i usługiwał biskupowi
Akrostych начать обучение		pewna grupa utworów wierszowanych greckich i łacińskich, których początkowe litery tworzyły imię lub zdanie. Ryba – pochodzi od napisanych po grecku: Jezus Chrystus Boży Syn Zbawiciel.
Ambulacrum начать обучение		szeroki korytarz w katakumbach.
Anastazis начать обучение		„z martwych powstanie”. Nazwa miejsca grobu Chrystusa oraz grupy sarkofagów zdobionych zwycięskim krzyżem.
Antytyp начать обучение		postać lub fakt realizujący w Nowym Testamencie typ ukazany w Starym Testamencie.
Apokalipsa начать обучение		utwór literacki lub zjawisko objawiające czasy przyszłe, ostateczne. Symbole: Cztery żywe Istoty, mistyczny baranek, oraz litery alfa i omega, zaczerpnięte z Apokalipsy św. Jana
Apotropaiczny начать обучение		gest, znak przedmiot zdolny odwrócić grożące zło
Arbores vitae начать обучение		„drzewa życia”. W ikonografii chrześc. - drzewa raju
Architraw начать обучение		w arch. belka wsparta bezpośrednio na kapitelach kolumn stanowiąca najniższy i najważniejszy człon belkowania
Archiwolta начать обучение		dekoracyjny łuk obramiający czoło arkady, portalu lub innego półkoliście zakończonego otworu, wsparty na małym gzymsie. Archiwoltę występującą samodzielnie na tle muru nazywa się ślepą.
Arcosolium начать обучение		przesklepiona łukiem nisza, wydrążona w ścianie katakumb lub grobowca, nad miejsce złożenia zwłok.
Area начать обучение		nazwa rzymska okręgu grobowego poza miastem i jego sakralnym pasem zwanym pomerium. Na area znajdowały się mauzolea, hypogea, sarkofagi i formy oraz edikula
Arenarium начать обучение		szeroki, nierówny korytarz podziemny pozostawiony po wydobyciu tufu lub pyłu wulkanicznego, używanych do wznoszenia budowli na powierzchni, użytkowany często w obrębie katakumb jako korytarz grobowy.
Astragal начать обучение		element dekoracyjny w postaci ciągłego rzędu półwypukłych okrągłych lub owalnych perełek, między którymi są umieszczone w rytmicznych odstępach akcenty pionowe lub poziomie w postaci pałeczek lub rombów.
Atrium начать обучение		dziedziniec otoczony portykiem kolumnowym. Najczęściej znajduje się przed narteksem. Po środku atrium umieszczano studnię lub basen.
Attyka начать обучение		zwieńczenie budowli umieszczane nad gzymsem.
Balaski начать обучение		lekkie ogrodzenie otaczające area grobową lub oddzielające prezbiterium w kościele.
Baranek начать обучение		z aureolą/na pogórku rajskim – Jezus, 12 baranków – apostołowie; grupa baranków – wierni.
Benedictio latina начать обучение		gest błogosławieństwa (dwa palce wyciągnięte)
Bierzmowanie начать обучение		sakrament utwierdzający chrześcijanina w łasce i mocy Ducha Świętego, uzdalniający go do udziału w misji apostolskiej Kościoła.
Brama начать обучение		symboliczne przedstawienie bram raju. Dwie bramy = Betlejem i Jeruzalem (ramy czasowe działalności Chrystusa na ziemi)
Brandeum начать обучение		kawałek długiej tkaniny (wstęgi), którą dotykano bezpośrednio lub pośrednio miejsca grobu lub relikwii męczenników, aby uzyskać relikwie ex contactu (przez dotknięcie)
Cancelli начать обучение		tałe lub ruchome barierki oddzielające w arch. chrześcijańskiej prezbiterium od części dostępnej dla wiernych.
Capsa начать обучение		cylindryczne pudło przeznaczone na pomieszczenie zwiniętych zwojów papirusowych. Symbol wiary
Cardo начать обучение		ulica usytuowana na osi północ-południe, prowadząca do głównych bram. Przecinała się pod kątem prostym z drugą poprzeczną arterią komunikacyjną biegnącą na osi wschód-zachód (decumanus). Na ich skrzyżowaniu wytyczano zwykle forum (rynek).
Catechumeneum начать обучение		nazwa pomieszczenia poprzedzającego właściwe baptysterium, w którym odbywały się chrzty.
Cella начать обучение		najważniejsza część świątyni, przeznaczona do ustawienia posągu bóstwa lub określenie wiejskiej kaplicy wybudowanej przez mnichów lub mała izba przeznaczona na skupienie i modlitwę u pustelników.
Cenotaf начать обучение		grobowiec niezawierający zwłok
Chronikon начать обучение		dzieło obejmujące historie powszechną (najczęściej od stworzenia świata), w której wylicza się w porządku chronologicznym wg lat jak największą liczbę zwięźle podanych faktów historycznych różnej wartości, nie mających związku ze sobą
Chronograf начать обучение		1. dzieło zawierające wykaz wybranych grup osób, wydarzeń ułożonych w kolejności chronologicznej2. nazwa ilustrowanego kalendarza zawierającego tablicę z różnymi zestawieniami, interesującą tych co to zamówili np. kalendarz Filokalusa.
Chryzma начать обучение		monogram składający się z dwóch pierwszych greckich liter słowa Chrystus. (X i P) lub słów Jezus Chrystus (I i X)
Chrzest начать обучение		akrament stanowiący początek nadprzyrodzonego życia człowieka ochrzczonego i podstawę jego przynależności do Chrystusa i Kościoła.
Clavi начать обучение		obrzeżenia płaszcza lub togi obywatela rzymskiego.
Coemeterium subteglatum начать обучение		cmentarz, na którym choć część grobów znajdowała się w zadaszonych portyku.
Collegium tenuiorum начать обучение		jedno z uznawanych przez prawo rzymskie stowarzyszenie ludzi ubogich, mających na celu zapewnienie zmarłym członkom pogrzebu.
Commemoratio начать обучение		czynności liturgiczne związane w okresie wczesnochrześcijańskim ze śmiercią męczennika lub wyznawcy lub część modlitwy eucharystycznej
Consignatorium начать обучение		oddzielne pomieszczenie przy baptysterium, gdzie biskup udzielał nowo ochrzczonym bierzmowania.
Consilia prowincjonalne начать обучение		synody
Crux dissimulata начать обучение		„krzyż utajony” np. pod postacią kotwicy.
Crux invicta начать обучение		„krzyż niezwyciężony”, ukazywany jako tropaion, zwieńczony wieńcem wawrzynowym z chryzmą.
Crux gemmata начать обучение		krzyż o ozdobnie rozszerzonych zakończeniach ramion, wysadzany drogimi kamieniami. Znak zwycięskiej mocy męki i śmierci Chrystusa.
. Cubiculum начать обучение		niewielkie wydzielone komory grobowe o różnych wymiarach i planach, dostępne bezpośrednio z korytarza.
Cyborium/konfesja начать обучение		baldachim lub prosty daszek na czterech słupkach, ustawiany nad grobem lub basenem chrzcielnym. Po Iv w. także nadbudowa ołtarza w formie baldachimu.
Czara начать обучение		płaskie naczynie do picia. Wypełnione owocami oznacza dostatek.
Dalmatyka начать обучение		szata liturgiczna, odmiana tuniki zakładana przez głowę, rozcięte boki.
Damnatio memoriae начать обучение		wymazanie z pamięci żywych jakiegoś cesarza z okrutne rządy. Po jego śmierci unieważniano wszystkie jego osobiste zarządzenia, usuwano jego imiona i tytuły z inskrypcji oraz niszczenie przedstawiających go posągów i reliefów.
Decennalia начать обучение		rzymskie obchody świąteczne związane z dziesiątą rocznicą objęcia władzy przez cesarza.
Dekretalia начать обучение		reskrypty papieskie = listy, w których papieże udzielili odpowiedzi na pytania dotyczące dyscypliny i administracji w kościele. Najstarszy zbiór dekretaliów papieski sporządził Dionizy.
Duces apostolorum начать обучение		„przywódcy apostołów” określenie stosowane przez Piotra i Pawła.
Ecclesia geminata начать обучение		kościół złożony z dwóch sal, z których jedna była miejscem liturgii eucharystycznej, a druga służyła jako katechumeneum
Edikula начать обучение		mała budowla wznoszona nad grobem
Edykt mediolański начать обучение		Ogłoszony przez Konstantyna Wielkiego oraz Licyniusza w 313 roku w Mediolanie. Zaprowadzał wolność wyznania wiary w Cesarstwie Rzymskim.
Eksendra/Hemicykl начать обучение		półkolista lub prostokątna nisza, najczęściej zaopatrzona w ławę.
Emblema начать обучение		1. określenie drogocennego obrazu wykonanego techniką mozaiki, ułożonego na wydrążonej z jednej strony płycie kamiennej lub cementowej, który wmurowuje się w jakimś pomieszczeniu w ścianę lub posadzkę, z którą nie musi tworzyć całości stylistycznie
Empory начать обучение		rodzaj galerii lub trybuny wspartej na kolumnach lub filarach, Stosowany w celu powiększenia powierzchni użytkowej wnętrza. Budowano je nad nawami bocznymi, niekiedy nad narteksem.
Epifania начать обучение		„objawienie się” Chrystusa światu. Po raz pierwszy poprzez fakt Pokłonu Trzech Mędrców.
Epigramat начать обучение		krótki utwór wierszowany. Epigramy ułożone przez papieża Damazego na cześć męczenników, wykuwane na tablicach kamiennych przez Furiusza Dionizjusza
Episkopat начать обучение		1. okres sprawowania władzy biskupiej. 2. Ogół biskupów danego kraju. Wspólnota związana z biskupem rzymskim, który jest tam za stróża jedności kolegium i całego Kościoła.
Epitafium начать обучение		inskrypcja lub epigramat wyryty na pomniku nagrobnym.
Epitome начать обучение		wyciąg z obszerniejszego dzieła literackiego lub naukowego.
Eucharystia начать обучение		sakrament Ciała i Krwi Pańskiej, uobecnienie zbawczej ofiary Chrystusa.
Euchologion начать обучение		1. odpowiednik mszału i rytuału na Wschodzie. 2. Euchologion Serapiona z Thmuis (Egipt) – rodzaj rytuału zawierającego 30 modlitw liturgicznych.
Exodus начать обучение		„wyjście”. Nazwa drugiej kolejnej księgi Starego Testamentu. W ikonografii scena pochodu Izraelitów z Egiptu do Ziemi Obiecanej.
Exorcisterium начать обучение		pomieszczenie przy baptysterium, w którym odprawiano egzorcyzmy.
Fenestella начать обучение		okienko umieszczone w memorii, ustawionej nad grobem, przez które spuszczano brandea, aby uzyskać relikwie ex contactu.
Forma начать обучение		najprostszy typ grobu ubogich. Prostokątna jama ziemna, do której składano zwłoki układając je jedne nad drugimi, oddzielając je od siebie płytami terrakotowymi lub ewentualnie marmurowanymi.
Fossor начать обучение		kamieniarz, który wykuwał korytarze i pomieszczenia grobowe katakumb.
Geniusz начать обучение		bóstwo opiekuńcze człowieka lub miejsca.
Gest aklamacji начать обучение		wyrażany przez wyciągnięcie prawej dłoni na wysokość piersi, w kierunku osoby, której nauczanie lub działanie akceptuje się.
Gest błogosławieństwa начать обучение		wyrażany przez uniesienie w kierunku osoby błogosławionej prawej dłoni otwartej i przedstawionej z rozłożonymi palcami. Dawny cesarski gest pozdrowienia, które gwarantowało pokój i bezpieczeństwo.
Gest przemawiania начать обучение		wyrażany przez uniesienie ku górze prawej dłoni z trzema palcami złożonymi, a dwoma (wskazującym i środkowym) wyprostowanymi.
Girlanda начать обучение		motyw dekoracyjny w formie splotu liści lub liści z kwiatami lub owocami, opadającego zakolami, podpiętego wstążkami lub maskami.
Grafitti начать обучение		napisy lub proste rysunki wyskrobane rylcem, spotykane na ścianach domów, malowidłach ścienny glinianych lub metalowych przedmiotach codziennego użytku.
Hypocaustum начать обучение		system ogrzewczy w Grecji i Rzymie. Polegał na wypełnieniu przestrzeni pod opartą na ceglanych słupkach podłogą gorącym powietrzem prowadzonym z pieca (praefurnium) za pomocą specjalnego kanału.
Hypogeum начать обучение		omieszczenie podziemne czasem wystające ponad poziom gruntu. Używano go w starożytności dla celów sepulkralnych (jako grobowce) lub kultowych (sanktuaria bóstw chtonicznych, wodnych lub Mitry). Wznoszone często jako budowle centralne.
Illuminatio начать обучение		„oświetlenie”. Oznaczenie cudu przywrócenia wzroku ślepcowi.
Inkrustacja начать обучение		technika zdobnicza polegająca na wykładaniu powierzchni zdobionej motywami wyciętymi z innych materiałów(kość, szkło, drogie kamienie)
Institutum Neoronianum начать обучение		dokument wydany przez Nerona (I w)w celu usankcjonowania prawem prześladowań skierowanych przeciwko chrześcijaństwu.
Itinerarium (peregrinatio) начать обучение		opis pielgrzymki do miejsc świętych. Zaczynają się one pojawiać od IV w. Przewodniki po Ziemi świętej i Rzymie.
Kalendarz Filokalusa начать обучение		rodzaj chronografu (więcej w notatkach)
Kanony Hipolita начать обучение		zieło zawierające przypisy kościele, dotyczące życia chrześcijańskiego, zależne od Tradycji Apostolskiej Hipolita
Kantaros начать обучение		rodzaj pucharka z dwoma uchwytami i szerokim wylewem. Symbol życia nadprzyrodzonego zwłaszcza wtedy, gdy z kantarosu wypełnionego wodą wyrastają pędy roślinne.
Kapitel (głowica) начать обучение		element konstrukcyjno-dekoracyjny wieńczący kolumnę, pilaster lub filar pośredniczący w przenoszeniu ciężaru elementu dźwiganego na podporę
Kartusz начать обучение		pole prostokątne, wydzielone ramką, przeznaczone na napis
Kasetony начать обучение		pierwotnie: zagłębienia w stropie drewnianym między odcinkami krzyżujących się belek. W architekturze murowanej i kamiennej czworo i wieloboczne pola na stropach i sklepieniach, malowane lub wykonane w stiuku lub w kamieniu.
Katakumby начать обучение		określenie podziemnego cmentarza św. Sebastiana, później określano je ogólnie jako coemeterium (miejsce spoczynku).
katalog liberiański начать обучение		wykaz chronologiczny papieży (z kalendarza Filokalusa)
Katechumeni начать обучение		Ci co przyjęli chrzest (więcej w notatkach)
Kenotaf начать обучение		grobowiec symboliczny, nie zawierający zwłok
Kodeks начать обучение		rodzaj książki złożonej z kart pergaminowych lub papirusowych. Symbol wierności nauce zawartej w kodeksie.
Kolumbarium начать обучение		naziemny grób zbiorowy
Koncha начать обучение		sklepienie niszy, często w formie muszli.
Kosmokrator начать обучение		władca świata. Tytuł cesarski wraz z atrybutami, przyjętymi na oznaczenie dostojeństwa Chrystusa.
Krzyż monogramatyczny начать обучение		znak złożony z liter greckich tau (T) i rho (P), nawiązujący do greckiego słowa stauros = krzyż.
Krzyż ansata начать обучение		egipski znak ankh, symbol życia
Kymation начать обучение		nazwa ornamentu ciągłego w kształcie wąskiego pasa wypełnionego stylizowanymi motywami roślinnymi. Płaskorzeźbione, na profilowanych kamiennych lub drewnianych listwach belkowania.
Lektor начать обучение		duchowny niższego stopnia, który czytał w Kościele PŚ z tribunal lectorum i przechowywał i chronił Ksiąg świętych.
Lex Iulia de Maiestate начать обучение		rzymska ustawa prawa karnego wydana przez Augusta przeciwko zbrodniom wobec princepsa oraz państwu i ludowi rzymskiemu
Loculus начать обучение		podłużne wydrążenie w ścianie katakumb przeznaczone na pomieszczenie zwłok, zamykane prostokątną płytą lub zamurowywane.
Lucenarium (lucerna) начать обучение		pionowy szyb prowadzący, uskokami, z powierzchni ziemi w głąb katakumb, celem dostarczenia światła i powietrza.
Luneta начать обучение		półkoliste pole w głębi arcosolium, zdobione najczęściej dekoracją malowaną. W dekoracji sklepień półkoliste pola, w liczbie 4,6 lub 8, otaczające pole środkowe.
Manus Dei начать обучение		Dłoń Pańska
Marmoryzowanie начать обучение		imitowanie barwnych okładzin kamiennych przez malowanie odpowiednich wzorów na ścianach.
Martyrologium начать обучение		spis lub katalog męczenników rozszerzony w późniejszym czasie o wyznawców i innych świętych. Pierwotnie umieszczany na dyptykach.
Martyrologium Hieronimianum начать обучение		łaciński przekład Martyrologium Syryjskiego z V w. przez nieznanego tłumacza-autora, który rozszerzył pierwotną wersję przez dodanie męczenników i wyznawców Kościoła Zachodniego (w tym afrykańskiego). Przypisał je Hieronimowi.
Memoria начать обучение		budowla lub pomnik wzniesiony na miejscu grobu lub męczeństwa celem upamiętnienia tego miejsca.
Memoria Gajusza начать обучение		określenie nadawane dwom edikulom wzniesionym na grobach św. Piotra na wzgórzu watykańskim i św. Pawła przy drodze Ostyjskiej
Mensa начать обучение		płyta kamienna lub murowana, leżąca na grobie, pełniąca funkcję stołu przy refrigerium
Metropolia начать обучение		miasto, które zakładało kolonię lub główne miasto prowincji lub eparchii lub w adm. kościelnej z IV w – miasto biskupie, któremu podlegały wszystkie znajdujące się wokół siedziby biskupie
Męczennicy начать обучение		świadkowie Chrystusa i Ewangelii, aż po ofiarę z życia
Mitreum начать обучение		mejsce kultu Mitry. Miało formę hypogeum lub groty wykutej w skale. W absydzie umieszczano posąg lub płaskorzeźbę z wyobrażeniem Mitry zabijającego byka.
Monogram konstantyński начать обучение		chryzma
Narteks начать обучение		nazwa przedsionka bazyliki znajdującego się między atrium a nawą.
Nawa начать обучение		środkowa przeważnie prostokątna część budynku kościelnego, zwarta między narteksem i absydą.
Nimfeum начать обучение		początkowo nazwa groty lub gaju ze źródłem poświęconym nimfom, później budowle studzienne przy źródle lub małe ozdobne budowle wolnostojące, będące ujęciami wodociągu lub mała absyda ozdobiona mozaiką w domu.
Notitia Ecclesiarum Urbis Romae начать обучение		przewodnik dla pielgrzymów po Rzymie (poł VII lub 2 poł VIII w.)
Notitia Urbis Constantinopolitanae начать обучение		dokument pochodzący z czasów Teodozjusza II (V w) – opis monumentalnych budowli miasta z podziałem na XIV dzielnic.
Nucleus начать обучение		zespół pomieszczeń grobowych stanowiący początkowy rejon katakumb.
Oculus начать обучение		otwór oświetleniowo-wentylacyjny znajdujący się na szczycie kopuły.
Oktogon начать обучение		ośmiobok. 1. w chrz. liczba 8 – ósmego dnia zmartwychwstał Jezus; dzień sądu, wieczność; dzień ósmy – dzień spokoju wiecznego, u Hieronima 8 jest obrazowym przedstawieniem Ewangelii. 2. W arch. chrześc na planie oktogonu wznoszono baptysteria.
Onomastikon начать обучение		alfabetyczny wykaz z krótkim objaśnieniem geograficznym i historycznym miejscowości wymienionych w Biblii.
Opus latericium начать обучение		wątek murarski w arch. rzym. Z cegieł suszonych na słońcu i z drewna.
Opus listatum начать обучение		określenie wątku murarskiego, którego moduł składa się z rzędu cegieł lub obrobionych bloków, ze skały pochodzenia wulkanicznego, połączonych zaprawą cementową, warstwy cementu.
Opus mixtum начать обучение		wątek murarski w arch. rzym będący połączeniem wątku kamiennego z ceglanym (opus testaceum)
Opus sectile начать обучение		mozaika ułożona z barwnych, kamiennych płytek o różnym kształcie.
Opus signinum начать обучение		typ posadzki wykonanej z mieszaniny cegły i wapna wytwarzającej czerwonawy, mocno plastyczny i nieprzepuszczalny cement używany w budowlach rzymskich.
Opus tesselatum начать обучение		mozaika ułożona z jednakowych kostek sześciennych (tesser), kamiennych, glinianych i szklanych, w różnych barwach.
Opus testaceum начать обучение		sposób licowania ścian przy użyciu cegieł wypalanych, ustawianych w równych rzędach i łączonych zaprawą.
orant начать обучение		postać stojąca z rękami wzniesionymi ku górze lub rozłożonymi na boki. Symbol ufnej, wdzięcznej lub błagalnej modlitwy.
Ostiariusz начать обучение		Strażnik pilnujący bram miejskich świątynnych i pałacowych. U Chrześcijan ostiariusze pilnowali, aby na nabożeństwa nie dostawali się poganie, ostrzegali wiernych przed niebezpieczeństwem, byli posłami biskupów.
Paradygmy начать обучение		wersety modlitewne wzywające pomocy Boga z powołaniem się na miłosierdzie, jakie świadczył postaciom Starego Testamentu (np. Noe, Abraham, Daniel)
Pasja начать обучение		gatunek literacki związany z kultem męczenników.
Patrimonium Sancti Petri начать обучение		określenie nieruchomości i wszystkich innych darów, które Kościół rzymski otrzymywał od władców imperium (od Konstantyna) oraz wiernych.
Paw начать обучение		symbol nieśmiertelności
Pelta начать обучение		motyw dekoracyjny w kształcie okrągłej tarczy z jednym lub dwoma wycięciami w kształcie półksiężyca
Penula начать обучение		obszerny rzymski płaszcz ciemnej barwy. Kształt koła z otworem w środku, przez który przechodziła głowa, bez rozcięcia na przedzie i bez rękawów
Perełkowanie начать обучение		ornament ciągły składający się z rzędy półwypukłych, okrągłych lub owalnych perełek → astragal.
Perystyl начать обучение		wew. prostokątny dziedziniec otoczony krytą kolumnadą z małym ogrodem pośrodku (arch. mieszkalna grecko-rzymska)
Pilaster начать обучение		przyścienna podpora architektoniczna w formie płaskiego występu muru ozdobionego bazą i kapitelem. Służą do wzmocnienia konstrukcji muru i pełnią funkcje dekoracyjne, dzieląc płaszczyznę ściany w kierunku pionowym.
Plinta начать обучение		1. czworokątna płyta z kamienia lub innego materiału umieszczona pod bazą kolumny lub filaru w porządkach jońskim, korynckim i toskańskim. 2. niski, poziomy, nie zdobiony, czasem profilowany występ w dolnej części ściany tuż nad podłogą.
Polifora начать обучение		wieloarkadowe przejście z narteksu do nawy.
Portyk начать обучение		Otwarty ganek kolumnowy lub filarowy związany z budowlą (poprzedza zwykle wejście)
Pory Roku начать обучение		ukazywane pod postacią młodzieńców, dziewcząt lub amorków z następującymi atrybutami: róże (wiosna), kłosy (lato), winne grona (jesień), oliwki (zima).
Prefektura начать обучение		nadrzędna jednostka administracyjna w ustroju tetrarchii. Prefektura dzieliła się na mniejsze jednostki – diecezje i prowincje.
Prezbiterium начать обучение		miejsce w kościele wydzielone dla kapłanów (prezbiterów) i służby liturgicznej
Propyleje начать обучение		monumentalna brama na planie prostokąta z kolumnadą i nieparzystą liczbą przejść, wiodąca do okręgu kultowego.
Proskynesis начать обучение		gest skłonienia się i spowicia rąk wyciąganych w kierunku władcy.
Prostratio начать обучение		postawa skłonu niemal do stóp władcy
Protoma начать обучение		lement dekoracyjny w kształcie przedniej części (głowa z częścią tułowia) zwierzęcia lub człowieka.
Pulvinum (pulvinarium) начать обучение		komfortowe łoże wysłane poduszkami.
Quadratum populi начать обучение		określenie części nawy przeznaczonej dla wiernych.
Refrigerium начать обучение		chrześcijańska uczta nagrobna urządzana ku czci męczenników lub członków rodziny w rocznicę śmierci.
Rotulus начать обучение		zwój papirusowy
Rybak начать обучение		ilustruje upragnione życie „nad wodą”; łowca dusz potrzebujących nawrócenia.
Schizma начать обучение		rozłam w Kościele, oderwanie od biskupa Rzymu i zaprzeczenie jego najwyższego autorytetu w sprawach wiary i organizacji kościelnej.
Scrinium начать обучение		rodzaj skrzyneczki, cylindrycznej lub czworobocznej, przeznaczonej do przechowywania zwojów papirusowych.
Signatio начать обучение		1. nazwa gestu błogosławieństwa kapłańskiego w kształcie krzyża udzielanego ludziom bądź czynionego nad zwierzętami czy przedmiotami. 2. przeżegnanie się dłonią lub naznaczenie znaku krzyża kciukiem na czole
Sobór начать обучение		synod powszechny lub ekumeniczny, zwoływany w Kościele starożytnym przez cesarza na wniosek biskupów w celu rozstrzygnięcia wszelki sporów teologicznych, związanych z zasadniczymi dogmatami chrześcijańskimi (patrz: notatki)
Spory trynitarne начать обучение		okres sporów doktrynalnych w IV w. dotyczących relacji osób w Trójcy św. (arianizm, macedonianizm). Problemy rozstrzygano na soborach.
Stopa rzymska начать обучение		miara długości = 0,296 m.
Sylloge начать обучение		grupa rękopisów powstałych w okresie od wczesnego średniowiecza do początku XVI w. zawierających odpisy inskrypcji zebranych przez pielgrzymów miejscach świętych.
Synagoga начать обучение		Instytucja synagogi sięga najwcześniej czasów niewoli babilońskiej. Synagoga jako domy modlitwy, (patrz: notatki)
Synod начать обучение		kolegialny organ władzy biskupiej zwoływany doraźnie bądź stały. Początkowo: przewodniczący – biskup danej wspólnoty. Później zwoływano synody prowincjonalne, w którym brali udział członkowie episkopatu i prezbiterzy. (patrz: notatki)
Syntronon начать обучение		ławy kamienne lub drewniane dla kapłanów ustawianych w prezbiterium.
Sztuka partyjska начать обучение		całokształt materialnej twórczości artystycznej ludów żyjących na obszarach państwa Partów, obejmującego w okresie największego rozkwitu (2 poł I w n.e) obecny Irak, Iran, Turkiestan, fragmenty Pakistanu, Afganistanu i Syrii.
Teofania начать обучение		objawienie się Boga ludziom poprzez znaki widzialne (np. płomień, głos)
Termy начать обучение		budowle termalne, na wzór urządzeń kąpielowych istniejących przy gimnazjonach. (patrz: notatki)
Tessera начать обучение		kostka mozaikowa, kamienna, gliniana lub szklana używana w opus tesselatum
Testamentum Domini начать обучение		dzieło o charakterze prawnym, napisane pierwotnie po grecku, jest to częściowa przeróbką i powiększenie Tradycji Apostolskiej Hipolita. Składa się z 2 ksiąg: I – apokalipsa II – przepisy regulujące życie chrześcijańskie
Tetrapylon начать обучение		1. w arch. rzym monumentalna brama o czterech wejściach umieszczonych między czterema filarami, na których spoczywa dach. Ustawiana w miastach w cardo. Lub na forum. Najbardziej znane: Ianus Quadrifrons, Galeriusza
Tetrarchia начать обучение		system władzy stworzony przez Dioklecjana w III- pocz. IV w. Imperium zostało podzielone na 4 prefektury. (patrz: notatki)
Tolos начать обучение		budowla na planie koła. W arch. rzym. Budowla o charakterze przeważnie sepulkralnych, stosowana w mauzoleach cesarskich.
Traditio legis начать обучение		ceremonia przekazania prawa
Transept начать обучение		zespół arch. ustawiony w budowlach sakralnych prostopadle do naw, przed prezbiterium lub absydą
Trichora начать обучение		budowla zakończona absydą w układzie trójlistnym
Triclia начать обучение		pomieszczenie przeznaczone na refrigeria
Trifora начать обучение		Trójarkadowe przejście z narteksu do nawy.
Tripus начать обучение		stolik o trzech nóżkach
Trofeum начать обучение		symboliczny znak zwycięstwa. Pomniki rzeźbiarskie i architektoniczne (posągi, trójnogi, tolosy), która wznoszono w okręgach świętych lub w miastach.(patrz: notatki)
Tropaion начать обучение		pomnik zwycięstwa ustawiany na polu bitwy ozdabiany sztandarami.
Tunika начать обучение		spodnia szata uzywana przez Rzymian (odpowiednik gr. chitonu).
Typ начать обучение		osoba, przedmiot lub wydarzenie Starego Testamentu, które jest zapowiedzią osób przedmiotów i wydarzeń Nowego Testamentu np. Adam- Chrystus, arka-chrzest
Unctio начать обучение		namaszczenie – consignatorium
Vicennalia начать обучение		rzym. Obchody świąteczne związane z dwudziestą rocznicą objęcia władzy przez cesarza.
Wdowa kanoniczna начать обучение		wdowa spełniająca w staroż. Kościele obowiązki diakonisy. Do jej obowiązków należała posługa niewiastom. (patrz: notatki)
Wić roślina начать обучение		najczęściej upleciona z bluszczu lub winnej latorośli lub akantu. Rzymski motyw dekoracyjny.
Wiktoria начать обучение		rzymska bogini zwycięstwa. Atrybuty: wieniec i palma; symbol męczeństwa.
Woda "żywa" начать обучение		określenie odnoszące się do wody chrztu świętego, dającego ochrzczonym życie wieczne.

Pojęcia na kolosa

Вы должны войти в свой аккаунт чтобы написать комментарий.

Ещё