Вопрос  |
Ответ |
Jakich trzech różnych zjawisk dotyczy potoczny termin „oddychanie”? начать обучение
|
|
1) Oddychania płucnego, czyli wymiany gazowej zachodzącej w pęcherzykach płucnych. 2) Oddychania tkankowego, czyli wymiany gazowej odbywającej się w komórkach. 3) Oddychania komórkowego, czyli procesu uwalniania energii.
|
|
|
Na czym polega wentylacja płuc? начать обучение
|
|
Wentylacja płuc polega na pobieraniu z otoczenia powietrza zawierającego dużą ilość tlenu i usuwaniu z płuc powietrza ubogiego w tlen. Proces ten zachodzi dzięki następującym po sobie wdechom i wydechom. W procesie tym uczestniczą mięśnie oddechowe.
|
|
|
Jakie są najważniejsze mięśnie oddechowe? начать обучение
|
|
1) Mięśnie międzyżebrowe, które znajdują się między poszczególnymi żebrami. 2) Przepona – duży mięsień, który oddziela klatkę piersiową od niżej położonych narządów, takich jak wątroba czy żołądek.
|
|
|
Jaką ilość powietrza mogą pomieścić płuca? начать обучение
|
|
Płuca człowieka mogą pomieścić kilka litrów powietrza. Jednak rzadko wykonujemy tak głębokie wdechy, by całkowicie wypełnić te narządy. Poza tym po wydechu w płucach pozostaje pewna ilość powietrza, co sprawia, że tlen przenika do krwi również pomiędzy wydechem a następnym wdechem. Dzięki temu też nie dochodzi do zlepiania się ścian pęcherzyków płucnych.
|
|
|
Jak przebiega wentylacja płuc? начать обучение
|
|
Skurcz mięśni oddechowych powoduje, że zwiększa się objętość klatki piersiowej i płuca zasysają nową porcję powietrza. Natomiast rozkurcz mięśni oddechowych sprawia, że objętość klatki piersiowej maleje, a powietrze jest wypychane z płuc.
|
|
|
Co się dzieje w czasie wdechu? начать обучение
|
|
W czasie wdechu mięśnie międzyżebrowe kurczą się, dzięki czemu unoszą żebra i rozsuwają je na boki. Jednocześnie przepona kurczy się i spłaszcza.
|
|
|
Co się dzieje w czasie wydechu? начать обучение
|
|
Podczas wydechu mięśnie międzyżebrowe się rozkurczają. Dzięki temu żebra opadają, a przepona się uwypukla. Wydech jest procesem biernym.
|
|
|
Czy wentylacja płuc zachodzi zależnie od naszej woli? начать обучение
|
|
Wentylacja płuc zachodzi niezależenie od naszej woli. Częstotliwość wdechów i wydechów zależy od tego, ile tlenu oraz dwutlenku węgla znajduje się w krwi.
|
|
|
Jak jest zużywany tlen w organizmie podczas wysiłku fizycznego? начать обучение
|
|
Podczas wysiłku fizycznego tlen jest zużywany szybciej, przez co jego ilość we krwi gwałtownie maleje, a wzrasta ilość dwutlenku węgla. To sprawia, że wentylacja płuc odbywa się z większą częstotliwością.
|
|
|
Jak jest zużywany tlen w organizmie podczas spoczynku? начать обучение
|
|
Podczas spoczynku wentylacja płuc zachodzi rzadziej, ponieważ organizm zużywa wtedy mniejszą ilość tlenku i wytwarza mniejszą ilość dwutlenku węgla.
|
|
|
Czy człowiek może wpływać na tempo wentylacji płuc? начать обучение
|
|
Człowiek tylko w niewielkim stopniu może wpływać na tempo wentylacji płuc. Na przykład podczas nurkowania lub pływania, gdy wykonamy głęboki wdech, możemy na jakiś czas wstrzymać wydech. Możemy też spowalniać rozkurcz przepony i w ten sposób kontrolować szybkość wydechu.
|
|
|
Ile wdechów i wydechów na minutę wykonuje podczas spoczynku dorosły człowiek? начать обучение
|
|
Dorosły człowiek podczas spoczynku wykonuje średnio 12 wdechów i wydechów na minutę. W czasie intensywnego wysiłku liczba ta może wzrosnąć ponad trzykrotnie.
|
|
|
Na jakiej zasadzie w pęcherzykach płucnych zachodzi transport gazów? начать обучение
|
|
Transport gazów zachodzi na zasadzie dyfuzji, czyli swobodnego przenikania cząsteczek ze środowiska o wyższym ich stężeniu do środowiska o niższym ich stężeniu.
|
|
|
Jakie powietrze dociera do pęcherzyków płucnych podczas wdechu? начать обучение
|
|
Podczas wdechu do pęcherzyków płucnych dociera powietrze bogate w tlen, a ubogie w dwutlenek węgla. Z kolei stężenie tlenu we krwi w naczyniach włosowatych oplatających pęcherzyki jest niższe, a stężenie dwutlenku węgla – wyższe. Dlatego w wyniku różnicy stężeń tlen z powietrza przenika do krwi, a dwutlenek węgla – z krwi do wnętrza pęcherzyków płucnych. Następnie dwutlenek węgla zostaje uwolniony do środowiska podczas wydechu, a tlen wraz z krwią dociera do serca.
|
|
|
Co dzieje się, gdy tlen z serca tętnicami dostaje się do naczyń włosowatych krwiobiegu dużego? начать обучение
|
|
Tutaj ponownie zachodzi dyfuzja – tlen przenika z krwinek czerwonych do tkanek.
|
|
|
Co dzieje się z tlenem w tkankach? начать обучение
|
|
W tkankach tlen jest zużywany podczas oddychania komórkowego, czyli uwalniania energii zawartej w pokarmie.
|
|
|
Jaka jest droga dwutlenku węgla z krwi, aż do pęcherzyków płucnych? начать обучение
|
|
Dwutlenek węgla jest ubocznym produktem oddychania komórkowego. Jest transportowany do naczyń włosowatych oplatających pęcherzyki płucne. Jego stężenie we krwi jest wyższe niż we wdychanym powietrzu, dlatego przenika on z naczyń włosowatych do pęcherzyków płucnych, a następnie jest usuwany podczas wydechu.
|
|
|
Na czym polega wymiana gazowa w płucach? начать обучение
|
|
1) Tlen przenika z pęcherzyków płucnych do krwi, gdzie jest wiązany przez hemoglobinę w krwinkach czerwonych. 2) Dwutlenek węgla przenika z krwi do pęcherzyków płucnych, skąd jest usuwany wraz z wydychanym powietrzem.
|
|
|
Na czym polega wymiana gazowa w tkankach? начать обучение
|
|
1) Tlen przenika z krwi do komórek mięśnia. 2) Dwutlenek węgla, powstający w procesie utleniania, jest usuwany z komórek do osocza krwi.
|
|
|
Jakie są rodzaje energii wykorzystywanej przez organizm? начать обучение
|
|
1) Mechaniczna. 2) Elektryczna. 3) Chemiczna.
|
|
|
Do czego wykorzystywana jest energia mechaniczna? начать обучение
|
|
1) Skurcze mięśni. 2) Ruch organelli wewnątrz komórki.
|
|
|
Do czego wykorzystywana jest energia elektryczna? начать обучение
|
|
Powstawanie impulsów nerwowych.
|
|
|
Do czego wykorzystywana jest energia chemiczna? начать обучение
|
|
Wytwarzanie tłuszczów, węglowodanów i białek.
|
|
|
Na czym polega proces oddychania komórkowego? начать обучение
|
|
Tlen, który w wyniku wymiany gazowej dostaje się do wnętrza komórek, jest wykorzystywany podczas utleniania, czyli łączenia związków chemicznych z tlenem. Proces ten zachodzi w mitochondriach. W jego wyniku jest uwalniania znaczna ilość energii. Utlenianie substancji pokarmowych nazywamy oddychaniem komórkowym.
|
|
|
Jakie związki organizm zużywa podczas oddychania komórkowego? начать обучение
|
|
Podczas oddychania komórkowego organizm zużywa przede wszystkim glukozę. W obecności tlenu ulega ona rozkładowi, w wyniku którego powstają dwutlenek węgla i woda. Jednocześnie jest uwalniana energia zawarta w glukozie. Jeśli w organizmie brakuje cukrów, w procesie tym są zużywane tłuszcze, a w razie potrzeby – białka.
|
|
|
W jaki sposób można zapisać proces utleniania glukozy? начать обучение
|
|
Glukoza + tlen → dwutlenek węgla + woda + energia
|
|
|
