Literatura

 0    79 карточки    monikary
скачать mp3 Печать играть Проверьте себя
 
Вопрос język polski Ответ język polski
Dzieło literackie
начать обучение
Twór literacki. W każdej wypowiedzi można wyodrębnić: 1. To, o czym ta wypowiedź powiadamia 2. To, jak ona powiadamia
Literaturę od innych typów wypowiedzi różnią:
начать обучение
1. Obrazowość (drugi sens, pokazywanie obrazów) 2. Fikcja 3. Dodatkowe uporządkowanie
Obrazowość
начать обучение
Nie mówienie wprost, pokazywanie pewnej wizji, problemu
Fikcyjność
начать обучение
Literatura rezygnując ze sprawdzalności szczegółów zyskuje ogólnoludzki, humanistyczny wymiar. Dzięki fikcji ukazuje prawdę ludzkich uczuć.
Literaturoznawstwo
начать обучение
Nauka o literaturze jest dyscypliną humanistyczną, w jej skład wchodzą: 1. Teoria literatury 2. Historia literatury 3. Krytyka literacka
Teoria literatury
начать обучение
Jest gałęzią nauki o literaturze, obejmuje dociekania nad strukturą i ewolucją literatury traktowanej jako odrębna aktywność humanistyczna.
Liryka
начать обучение
1. "Ja" podmiotowość 2. Monolog liryczny 3. Subiektywizm 4. Funkcja poetycka
Epika
начать обучение
1. Świat przedstawiony 2. Opowiadanie, opis 3. Pozorny obiektywizm 4. Czas przeszły 5. Funkcja poznawcza
Dramat
начать обучение
1. Wielopodmiotowość (wypowiedzi wielu postaci) 2. Podmiot liryczny ograniczony do didaskaliów, tytułu, spisu osób 3. Dialogowość 4. Przeznaczenie do wykonywania na scenie 5. Funkcja impresywna, poznawcza
Parakekst
начать обучение
Wszystko to, co otacza tekst właściwy. Dwa miejsca kluczowe w horyzoncie oczekiwań czytelnika to: tytuł i przedmowa
Funkcje tytułu
начать обучение
- identyfikacyjna - opisowa - konotacyjna - przyciągająca
Funkcje przedmowy
начать обучение
- dlaczego czytać - jak czytać - jak interpretować dzieło
Incipit
начать обучение
Początkowa sekwencja utworu literackiego
Funkcje incipitu
начать обучение
- informuje - interesuje - proponuje pakt czytelniczy
Narrator
начать обучение
Osoba opowiadająca o wydarzeniach w utworze literackim.
Narrator wszechwiedzący
начать обучение
zna wszystkie wydarzenia, zarówno przeszłe jak i przyszłe oraz psychikę bohaterów, sam nie uczestniczy w akcji utworu.
Narrator bezpośredni
начать обучение
Należy do świata przedstawionego, często jest najważniejszą postacią utworu, prowadzi narrację pierwszoosobową.
Fabuła
начать обучение
Zespół zdarzeń połączonych związkami przyczynowo-skutkowymi
Motyw
начать обучение
Elementarna jednostka konstrukcyjna świata przedstawionego. Może to być zdarzenie, przedmiot, cecha, sytuacja, myśl czy doznanie.
Wątek
начать обучение
Zdarzenia fabularne, których ośrodkiem jest jedna postać lub grupa postaci wyodrębnionych z grupy osób ze względu na łączące je relacje (np. wątek miłosny)
Poziom opisu (przestrzeń literacka)
начать обучение
Zdania opisowe, które są podstawą tworzenia się przestrzeni w literaturze.
Poziom scenografii (przestrzeń literacka)
начать обучение
Krajobrazy, elementy przyrody, zjawiska atmosferyczne, sensoryczne, elementy architektury, wnętrza, przedmioty i postaci (te ostanie tworzą osobną kategorię literacką, ze wzglądu na profil psychologiczny).
Sensy naddane (przestrzeń literacka)
начать обучение
znaczenia symboliczne, alegoryczne, metaforyczne, aksjologiczne, ideologiczne, wyrażane przez opisy przestrzeni i jej elementy.
Funkcje przestrzeni literackiej
начать обучение
- mimetyczna - poznawcza - narracyjna - emotywna - estetyczna - symboliczna
Postać literacka
начать обучение
Fikcyjna osoba (lub byt lecz zawsze o cechach ludzkich) występująca w świecie przedstawionym dzieła literackiego.
Typ
начать обучение
Postać reprezentująca zazwyczaj jedną stałą cechę charakteru, która nie ulega ewolucji.
Charakter
начать обучение
postać reprezentująca szereg cech charakteru, które wraz z rozwojem akcji ulegają zmianie lub są zastępowane innymi.
Bohater aktywny
начать обучение
Jego działania powodują rozwój akcji.
Bohater pasywny
начать обучение
Biernie poddaje się wydarzeniom.
Być
начать обучение
Analiza psychologiczna postaci.
Działać
начать обучение
Postać jako aktant czyli napędowa siła fabuły.
Role aktancyjne
начать обучение
Analizowane na poziomach struktury dzieła, to funkcja jaką pełni aktant w opowiadanych wydarzeniach.
Role tematyczne
начать обучение
Analizowane na poziomie semantyki dzieła - odnoszą się do cech indywidualnych postaci, jako przedstawiciela określonego światopoglądu.
Czas
начать обучение
Ta kategoria porządkuje zdarzenia pod względem chronologicznym na różnych poziomach utworu np. fabuły, narracji.
Czas fabuły
начать обучение
Obejmuje wszystkie zdarzenia, o których mowa w utworze, łącznie z czasem przedakcji, przywoływanych wspomnień, dygresji itp. Może się rozwijać w porządku chronologicznym lub ulegać złamaniu przez inwersję, retrospekcję, antycypację, elipsę.
Czas akcji
начать обучение
Rozpiętość czasowa akcji, zwykle krótsza od fabuły.
Czas może być przedstawiany pośrednio:
начать обучение
Zmienność ludzi, zmienność przedmiotów, zmienność instytucji, różne akty świadomości narratora czy bohatera skierowane ku temu co minęło, co trwa lub co nadchodzi.
Wersyfikacja
начать обучение
Zasady budowy wiersza.
Strofa
начать обучение
Jedna z powtarzających się części wiersza, mająca określoną liczbę wersów i określony rytm.
Wers
начать обучение
Jedna linijka wiersza lub innego tekstu
Rym
начать обучение
Zgodność brzmienia końcowych części wyrazów, występująca najczęściej na końcu poszczególnych wersów utworu poetyckiego.
Klauzula
начать обучение
Końcowy odcinek wersu o stałej budowie określanej przez reguły danego systemu wersyfikacyjnego.
Średniówka
начать обучение
Punkt podziału, który dzieli wers na dwa w przybliżeniu równe części.
Styl
начать обучение
Ma na celu realizacje funkcji literackich to sposób uksztaltowania tworzywa językowego wybór i kombinacja elementów językowych. Pisarz nagina język do swych potrzeb.
Eufonia
начать обучение
Harmonijne brzmienie głosek w wyrazie
Kakofonia
начать обучение
Nieprzyjemnie brzmiąca mieszanina dźwięków
Aliteracja
начать обучение
Powtórzenie tych samych liter i sylab na początku wyrazów w wersie, w kolejnych wersach lub w zdaniu.
Onomatopeja
начать обучение
Dźwiękonaśladownictwo. Wyraz lub ciąg wyrazów naśladujących swym brzmieniem dźwięki
Neologizm
начать обучение
Wyraz, zwrot lub znaczenie wyrazu nowo powstałe w jakimś języku
Frazeologia
начать обучение
Zasób związków frazeologicznych właściwych danemu językowi
Zdrobnienie
начать обучение
Wyraz oznaczający przedmiot mniejszy od przedmiotu, którego nazwa stała się podstawą tego wyrazu lub wyrażający pozytywne nastawienie uczuciowe mówiącego do przedmiotu wypowiedzi.
Zgrubienie
начать обучение
Wyraz podkreślający wielkość czegoś lub wyrażający żartobliwe, pogardliwe lub poufałe nastawienie mówiącego do przedmiotu wypowiedzi.
Anakolut
начать обучение
Celowy błąd, zdanie mające wadliwą konstrukcję składniową
Paralelizm składniowy
начать обучение
Stosowanie ciągów zdań o takiej samej lub podobnej budowie. Jest to równoległe występowanie podobnych zdań lub poszczególnych słów w obrębie fragmentu tekstu.
Anafora
начать обучение
Powtórzeniu tego samego wyrazu lub zwrotu na początku kolejnych zdań, wersów, zwrotek.
Apostrofa
начать обучение
Zwrot do adresata.
Elipsa
начать обучение
Opuszczenie w zdaniu wyrazu lub wyrazów domyślnych w szerszym kontekście.
Epifora
начать обучение
Powtórzenie tego samego wyrazu lub zwrotu na końcu kilku następujących po sobie wersów lub zdań
Przerzutnia
начать обучение
Przerzucenie do następnego wersu wyrazu lub kilku wyrazów należących treściowo do wersu poprzedniego.
Pytanie retoryczne
начать обучение
Zwrot w postaci pytania, na które nie oczekuje się odpowiedzi, gdyż jest ona znana.
Inwersja
начать обучение
Odwrócenie jakiegoś ustalonego porządku
Chiazm
начать обучение
Układ dwóch zdań zestawionych w ten sposób, że kolejność poszczególnych części jednego zdania stanowi odwrócenie kolejności części zdania drugiego, np. Deszcz pada, wieje wiatr.
Animizacja
начать обучение
Przypisanie przedmiotom, zjawiskom przyrody lub pojęciom abstrakcyjnym właściwości istot żywych.
Epitet
начать обучение
Wyraz pełniący wobec rzeczownika funkcję określającą.
Eufemizm
начать обучение
Słowo lub wyrażenie użyte zastępczo w celu złagodzenia wyrażeń drastycznych, dosadnych lub nieprzyzwoitych.Np. jesień życia, trzeci wiek.
Peryfraza
начать обучение
Zastąpienie słowa oznaczającego dany przedmiot, czynność, osobę itp. przez jego opis lub metaforę.
Antyteza
начать обучение
Zestawienie elementów znaczeniowo przeciwstawnych w jedną całość treściową w celu uzyskania większej ekspresji.
Oksymoron
начать обучение
Metaforyczne zestawienie wyrazów o przeciwstawnym, wykluczającym się znaczeniu, np. gorzkie szczęście.
Metafora
начать обучение
Skojarzenie dwóch zjawisk i przeniesienie nazwy jednego zjawiska na drugie, np. stalowe nerwy.
Metonimia
начать обучение
Zastąpienie jednej nazwy inną, związaną z poprzednią stosunkiem przyczyny do skutku, części do całości itp., np. cała Warszawa zamiast wszyscy mieszkańcy Warszawy.
Synekdocha
начать обучение
Zastąpienie nazwy całości lub ogółu przedmiotów nazwą części lub jednego przedmiotu, np. dach zamiast dom, albo na odwrót, np. czworonóg zamiast koń.
Katachreza
начать обучение
Nowe znaczenie słowa powstałe wskutek przeniesienia nazwy jednej rzeczy na inną, która nie była dotąd nazwana, ciało pedagogiczne, gałąź rodu.
Hiperbola
начать обучение
Zwrot stylistyczny polegający na zamierzonej przesadzie w opisie przedmiotu lub zjawiska, np. morze bezbrzeżne.
Synestezja
начать обучение
Przypisywanie jakiemuś zmysłowi wrażeń odbieranych innym zmysłem.
Zeugma
начать обучение
Jednoczesne użycie pojęć dosłownych i przenośnych. Doprowadziła myśli i ubranie do porządku.
Litota
начать обучение
Zastąpienie wyrażenia określającego cechę czegoś wyrażeniem przeciwstawnym zaprzeczonym, np. niemały zamiast wielki.
Gradacja
начать обучение
Uszeregowanie słów lub wyrażeń według nasilania się lub słabnięcia ich intensywności ekspresywnej lub znaczeniowej.
Antonomazja
начать обучение
Zastąpienie nazwy pospolitej nazwą własną lub odwrotnie, np. Judasz zamiast zdrajca.
Paronomazja
начать обучение
Zestawienie wyrazów podobnie brzmiących, lecz o innym znaczeniu.

Комментарии:

filipsopala написал: 2017-11-21 12:07:18
Głupie

Вы должны войти в свой аккаунт чтобы написать комментарий.