→ HYDROSFERA → Начать обучение / Скачать MP3 карточки

Вопрос		Ответ
Hydrosfera начать обучение		Powłoka wodna Ziemi obejmująca wody atmosferyczne, powierzchniowe i podziemne. W każdej formie.
Zasoby wodne świata w % начать обучение		96,50%- ocean światowy, 1,74% - pokrywa śnieżna i lodowce, 1,70% - wody podziemne
% wód słodkich i wód słonych начать обучение		97,5% - wody słone, 2,5% - wody słodkie
Cykl hydrologiczny начать обучение		Krążenie wody między atmosferą, hydrosferą i litosferą.
Transpiracja начать обучение		Parowanie z powierzchni roślin i zwierząt.
Sublimacja начать обучение		Przejście lodu w parę wodną (z pominięciem fazy ciekłej)
Kondensacja начать обучение		Skroplenie pary wodnej, powstanie chmur
Resublimacja начать обучение		Przejście pary wodnej w lód (z pominięciem fazy ciekłej)
Ewaporacja начать обучение		Parowanie wody z gleby.
Retencja начать обучение		Czasowe wyłączenie wody z obiegu. Lodowce, wieloletnia zmarzlina, śnieg, wody głębinowe
Mały obieg wody начать обучение		atmosfera > kontynent \| atmosfera > ocean
Duży obieg wody начать обучение		ocean > atmosfera > obszar lądowy
Bilans wodny начать обучение		Zestawienie przychodów i ubytków wody na danym obszarze w określonym czasie. P = E + H
Rok hydrologiczny w Polsce начать обучение		od listopada do października
Miejsca na ziemi z dodatnim bilansem wody начать обучение		strefa równikowa, strefa okołobiegunowa, tereny nadmorskie, dowietrzna strona gór, obszary o rozwiniętej sieci rzecznej
Miejsca na ziemi z ujemnym bilansem wody начать обучение		Strefa zwrotnikowa, tereny nadmorskie z zimnym prądem morskim, tereny w cieniu opadowym (zawietrzna strona gór)
Powierzchnia oceanów i mórz начать обучение		361 mln km2
Podział wszechoceanu według wielkości начать обучение		Spokojny, Atlantycki, Indyjski, Arktyczny
Morze начать обучение		Część oceanu oddzielona od wód otwartych.
Morze otwarte начать обучение		Szeroko połączone z oceanem.Np. morze północne, arabskie, norweskie
Morze przybrzeżne начать обучение		Oddzielona od oceanu łańcuchami wysp lub półwyspem.np. Morze Ochockie, Japońskie, Beringa, Południowochińskie
Morze międzywyspowe начать обучение		Znajdujące się pomiędzy wyspami.Np. Celbes, Jawajskie, Moluckie
Morze śródziemne начать обучение		Łączące się z oceanem przez cieśniny. Międzykontynentalne lub wewnątrzkontynentalne.
Średnie stężenie soli w wodzie morskiej начать обучение		35‰ (35g/l)
Morze z największym zasoleniem начать обучение		Morze czerwone 46‰ (duże parowanie, niewielkie opady, mały dopływ innej wody, ograniczony kontakt z oceanem)
Najmniejsze zasolenie начать обучение		Morza wewnętrzne (np. Bałtyk) 3-10‰
Średnia temperatura wód powierzchniowych начать обучение		17,4
W jakiej temperaturze woda ma największą gęstość? начать обучение		4
Barwa wody: niebieska начать обучение		brak planktonu i zawiesiny - strefa gorąca
Barwa wody: niebiesko-zielona начать обучение		plankton zwierzęcy - strefa zimna
Barwa wody: żółto-brunatna начать обучение		Plankton roślinny, składniki mineralne dostarczane przez rzeki
Barwa wody: czerwona начать обучение		pyły pustynne lub czerwony plankton - Morze Czerwone
Falowanie начать обучение		Rytmiczny ruch wody wywołany wiatrem.
Tsunami начать обучение		Fale wywołane podwodnym trzęsieniem ziemi lub wybuchem wulkanu.
Pływy начать обучение		Cykliczne pionowe wahania poziomu wód. > siła przyciągania Ziemi i księżyca
Pływy syzygijne начать обучение		PEŁNIA lub NÓW > Księżyc i słońce w jednej lini > sumuje się ich siła przyciągania
Pływy Kwadrowe начать обучение		I i III kwadra > księżyc stoi w opozycji do słońca i jego oddziaływanie jest częściowo znoszone przez naszą gwiazdę
Największe pływy występują w akwenach начать обучение		Zatoka Fundy (Kanada) 20m, Rio Gallegos (ARgentyna) 18m, Kanał La Manche 16m
Prądy morskie начать обучение		Ogromne masy wody przemieszczające się poziomo w powierzchniowych warstwach mórz i oceanów. Przyczyna: stałe wiatry - pasaty, różnica gęstości wód
Prądy ciepłe morskie начать обучение		ciepła woda, zwiększanie temperatury, większa ilość opadów, od równika do wyższych szerokości
Prądy zimne morskie начать обучение		zimna woda, obniżenie temperatury, mniejsze opady, od biegunów ku równikowi
Prąd ciepły начать обучение		Prąd północnorównikowy
prąd ciepły начать обучение		Prąd południoworównikowy
Prąd ciepły начать обучение		Prąd równikowy wsteczny
Prąd ciepły начать обучение		Prąd północnoantlantycki
Prąd Ciepły начать обучение		Prąd Zatokowy
Prąd Ciepły начать обучение		Północnoantlantycki
Prąd ciepły начать обучение		Prąd Norweski
Prąd ciepły начать обучение		Prąd Kuro-Siwo
Prąd ciepły начать обучение		Prąd Madagaskarski
Prąd ciepły начать обучение		Prąd Mozambicki
Prąd ciepły начать обучение		Somalijski
Prąd ciepły начать обучение		Wschodnioaustralijski
Prąd ciepły начать обучение		Gwinejski
Prąd ciepły начать обучение		Brazylijski
Prąd zimny начать обучение		Dryf Wiatrów zachodnich
Prąd zimny начать обучение		Grenlandzki
Prąd zimny начать обучение		Labradorski
Prąd zimny начать обучение		Kalifornijski
Prąd zimny начать обучение		Peruwiański
Prąd zimny начать обучение		Benguelski
Prąd zimny начать обучение		Zachodnioaustralijski
Prąd zimny начать обучение		Oja-Siwo
Prąd zimny начать обучение		Kanaryjski
Prąd zimny начать обучение		Arktyczny prąd okołobiegunowy
Sejsze начать обучение		(fale stojące) Podniesienie lub obniżenie poziomu wody w częsci zamkniętego zbiornika wodnego. Wywołane różnicą ciśnienia atmosferycznego. N- podnosi się W-opada
DOWNWELLING начать обучение		Pionowy ruch wody morskiej spowodowany róznicą gęstości wody. Zapadanie się wód do głębokości ok. 1km. CZęść wód zimnych prądów morskich na styku z prądami ciepłymi. 50 a 60 szerokość
UPWELLING начать обучение		Pionowy ruch wody>różnica gęstości. Wynoszenie wód głębionowych na powierzchnię, gdzie pasaty wiejące od lądu ""spędzają" z morza wody powierzchniowe. 1cm/doba Strefa międzyzwrotnikowa, zachodnie wybrzeża kontynentów
EL NINO начать обучение		co 2-7 lat, trwa wiele miesięcy, związane z osłabieniem pasatów. Powoduje: zmiany pogodowe, zahamowanie upwellingu
LA NINA начать обучение		Przeciwne zjawisko do El nino. Obniżenie temperatury przypowierzchniowej warstwy wód oceanu spokojnego. powód: wzmocnienie pasatów. Powoduje: wzmożenie upwellingu, deszcze monsumowe, obfite opady
Rzeka начать обучение		Naturalny, powierzchniowy ciek wodny, płynie przez wyżłobione przez siebie koryto. Początek: źródło, jezioro, lodowiec, bagno. Zasilanie: opad, topnienie śniegów, wody podziemne
Rzeka główna начать обучение		Rzeka płynąca bezpośrednio od źródła do ujścia
Dopływ начать обучение		Rzeka mająca ujście w rzece głównej. Dzielimy na: prawobrzeżne i lewobrzeżne
System rzeczny начать обучение		rzeka główna + dopływy
Dorzecze начать обучение		Obszar, z którego wszystkie wody spływają do jednej rzeki. (np. dorzecze amazonki > wszystkie cieki kończą bieg w amazonce)
Zlewisko начать обучение		Obszar, z którego wszystkie wody spływają do jednego zbiornika.
Zlewnia начать обучение		Obszar, z którego wszystkie wody powierzchniowe spływają do jednego punktu danej rzeki.
Dział wodny/ dział wód /wododział начать обучение		Granica między dwoma dorzeczami lub zlewiskami.
Obszar bezdopływowy начать обучение		Obszar nienależący do żadnego zlewiska oceanu. WOdy powierzchniowe nie spływają nigdzie, a kończą swój bieg w jeziorze, bagnie, piaskach pustyni.
Przepływ rzeki начать обучение		Ilość niesionej przez nią wody. m3 lub litry/sekunda
Bifurkacja начать обучение		Jedna rzeka dzieli się na dwa ramona i odprowadza wodę do różnych dorzeczy. Rzadkie zjawisko.
Kaptaż начать обучение		Przeciągnięcie rzeki. Jedna rzeka przechwytuje wody innej rzeki na skutek bardzo silnej erozji wstecznej.
Rzeka stała начать обучение		Płynąca przez cały rok. Dostawa wody równoważy straty.Np. Nil, Wisła
Rzeka okresowa начать обучение		Tylko w porze deszczowej.np. Kaszgar Chiny
Rzeka epizodyczna начать обучение		Płynąca przez kilka godzin po ulewnym deszczu.Np. Wadi Saura, Algieria
Ustrój rzeczny (reżim) начать обучение		Charakterystyczny dla danej rzeki przebieg zjawisk hydrologicznych w ciągu roku. W skład: sposób zasilania, przebieg stanów wody, przebieg przepływów, zlodzenia.
Ustrój rzeczny - Deszczowy równikowy начать обучение		Równomierne opady, obfite, całoroczne, największe podczas zenitalnego położenia słońca
Ustrój rzeczny - Deszczowy podrównikowy начать обучение		Największe przepływy w porze deszczowej.
Ustrój rzeczny - Deszczowy śródziemnomorski начать обучение		max przepływ w okresie zimowym, latem niż
Ustrój rzeczny - deszczowy monsumowy начать обучение		Wezbrania tylko podczas monsumu letniego
Ustrój rzeczny - deszczowy oceaniczny начать обучение		równomierne opady w ciągu roku, niewielkie wahania wód, mniejsze parowanie zimą
Ustrój rzeczny - Lodowcowy начать обучение		Wysokie przepływy latem = topnienie lodowców
Ustrój rzeczny - śnieżny начать обучение		Wysokie przepływy = wiosna = topnienie śniegu, jesienią niskie
Ustrój rzeczny - śnieżno -deszczowy начать обучение		wysokie przepływy = topnienie śniegu (wiosna) opady (lato)
Ustrój rzeczny - śnieżno - lodowcowy начать обучение		Wyrównane przepływy (może być różnie)
najdłuższe rzeki świata начать обучение		Nil, amazonka, jangcy, Missisipi z Missouri, ob z irtyszem
największe rzeki świata начать обучение		amazonka, kongo, Missisipi z Missouri, parana, la płata, ob z irtyszem
rzeki z największym przepływem начать обучение		amazonka, kongo, jangcy
jezioro начать обучение		naturalny zbiornik wodny utworzony w zagłębieniu terenu. nie podlega wymianie z wodą morska. aby powstało: nieckowaty charakter terenu, nieprzepuszczalne skały w pobliżu, dostawa wody
jezioro przepływowe начать обучение		zasilanie: wody rzek wpływają i wypływają z jeziora
jezioro odpływowe начать обучение		zasilanie: wody rzek tylko wypływają z jeziora
jezioro bezdoplywowe начать обучение		zasilanie: wody rzek tylko wpływają do jeziora
jezioro słodkie начать обучение		zasolenie poniżej 1 promila jeziora strefy umiarkowanej i zimnej
jezioro słonawe начать обучение		zasolenie od 1-20 większość jezior przybrzeżnych: jezioro jamno, maracaibo
jezioro stałe начать обучение		misa jeziora wypełniona przez cały rok Bajkał, Ontario, mamry
jezioro słone начать обучение		powyżej 20 klimat suchy: jezioro Elton, jezioro martwe. wielkie jezioro słone
jezioro okresowe начать обучение		wysycha w porze suchej (częściowo lub całkowicie) jezioro Czad, jezioro eyre
jezioro epizodyczne начать обучение		wypełnione tylko po obfitych opadach lub roztopach Małe jeziora
jezioro tektoniczne начать обучение		w zagłębieniu powstałym w wyniku ruchów skorupy. długie, wąskie i bardzo głębokie Bajkał, morze martwe, jezioro Wiktorii, Loch ness
jezioro wuklaniczne начать обучение		w kraterach lub kalderach wygasłych wulkanów głębokie, okrągłe, niewielkie jezioro albano (Włochy)
jezioro kosmiczne = meteorytowe начать обучение		po uderzeniu meteorytów okrągłe kratery w rezerwacie morasko (poznań)
jezioro krasowe начать обучение		w zagłębieniach pochodzenia krasowego, utworzone przez wody krasowe głębokie, zróżnicowane jezioro w Krasie jugoslawskim na Polesiu lubelskim
jezioro przybrzeżne начать обучение		odcięcie zatoki przez mierzeje płytkie, duże, nieregularny kształt Łebsko, Gardno, sarbsko, wicko
jezioro reliktowe начать обучение		pozostałość po dawnym morzu lub większym jeziorze zróżnicowany kształt i głębokość morze kaspijskie, jezioro arabskie
jezioro morenowe начать обучение		w wyniku zamknięcia odpływu wód przez morenę czołową lub zagłębienie w morenie dennej płytkie, duże, zróżnicowany kształt mamy, Śniardwy
jezioro rynnowe начать обучение		w wyniku erozji, w rynnach polodowcowych wąskie, długie, głębokie Hańcza, gopło
jezioro cyrkowe начать обучение		w dawnych polach firnowych Małe, głębokie, okrągłe Czarny staw, wielki staw
jeziora meandrowe начать обучение		w dawnej części koryta rzecznego, dawny meander wąskie, płytkie, w kształcie sierpa
jezioro deltowe начать обучение		w zagłębieniach powstałych w obrębie delty płytkie, nieregularny kształt
największe jeziora świata начать обучение		morze kaspijskie. jezioro górne. jezioro Wiktorii
najgłębsze jeziora świata начать обучение		Bajkał. Tanganika, morze kaspijskie
BAGNA начать обучение		tereny trwale nadmiernie uwilgocone. w zagłębieniach, na pojezierzach, wieczna zmarzlina
TORFOWISKO начать обучение		porośnięte roślinnością wodolubną, dochodzi w nim do gromadzenia się martwej materii organicznej.
KRIOSFERA начать обучение		Powłoka, która tworzą lody na Ziemi. Na powierzchni litosfery, pod, w hydrosferze i atmosferze
Największy obszar zlodowacony начать обучение		Antarktyda. Lądolód o wielkości 13mln km2 i grubość ok 4 km
Występowanie lodowców w Europie начать обучение		Alpy, Pireneje, Góry Skandynawskie, Islandi
Występowanie lodowców w Azji начать обучение		Himalaje, Tybet, Karakorum, Pamirz, Kaukaz, Syberia, Daleki Wschód
Lodowce w Afryce начать обучение		Kilimandżaro, Kenia, Ruwenzori
Jedyny kontynent bez zlodowacenia начать обучение		Australia (bez oceani!)
Lodowiec начать обучение		Powstająca na powierzchni Ziemi masa lodu, pozostająca w ciągłym powolnym ruchu.
Warunki niezbędne do powstania lodowca начать обучение		1. Położenie powyżej granicy wiecznego śniegu 2. opady śniegu 3. pole firnowe (zagłębienia)
Granica wiecznego śniegu начать обучение		Wysokość, powyżej której w ciągu roku więcej przybywa śniegu niż topnieje.
Etapy powstawania lodu lodowcowego начать обучение		śnieg>firn(ziarnisty śnieg)>lód firnowy(szary lub biały)>lód lodowcowy(niebieskawy)
ABLACJA начать обучение		Gdy jęzor lodowcowy zejdzie poniżej granicy wiecznego śniegu ulega topnieniu
AKUMULACJA (LODOWCA) начать обучение		Gromadzenie się śniegu w polu firnowym
transgresja lodowca начать обучение		akumulacja>ablacja - czoło lodowca przesuwa się ku przodowi(zimą)
stagnacja lodowca начать обучение		akumulacja=albacja - czoło lodowca stoi w miejscu
regresja lodowca начать обучение		akumulacja<ablacja - czoło lodowca cofa się (latem)
LODOWIEC CYRKOWY (KAROWY) начать обучение		Wykształcone tylko pole firnowe (brak jęzora) np. Pireneje, Alpy
LODOWIEC ALPEJSKI (DOLINNY) начать обучение		Jedno pole firnowe i jeden jęzor wypełniający dolinę.
LODOWIEC NORWESKI (FIELDOWY) начать обучение		Powstaje na płaskowyżach zwanych fieldami, spływa w różnych kierunkach wielkimi jęzorami
LODOWIEC PIEDMONTOWY(podgórski) начать обучение		Kilka jęzorów wypływających z własnych pól firnowych u podnóża góry łączy się w jedno.
LODOWIEC HIMALAJSKI (rozgałęzione) начать обучение		Silnie rozbudowany, wypełnia sieć sąsiadujących dolin, połączenie kilku mniejszych lodowców.
LĄDOLÓD начать обучение		Rozległa pokrywa lodowa, przykrywająca wielkie obszary. We wszystkich kierunkach.
LĄDOLÓD NA ANTARKTYDZIE начать обучение		Prawie cała powierzchnia pokryta lodem 90% ogólnej masy lodu lodowcowego Grubość do 4500m
LĄDOLÓD NA GRENLANDI начать обучение		80% powierzchni wyspy 9%ogólnej masy lodu lodowcowego na Ziemi grubość do 3400m
Lodowiec szelfowy начать обучение		Część lądolodu zanurzona w wodzie.
Cielenie się lodowca начать обучение		Oderwanie lodowca szelfowego od lądolodu, tworzenie się gór lodowych.
Wieloletnia zmarźlina начать обучение		Trwale zamarźnięta warstwa gleby i skał wraz z wodami podziemnymi. Podczas lata odmarza tylko do głębokości 025-0,5m - warstwa czynna -Wszędzie tam gdzie roczna średnia -0 -14% powierzchni lądów
Wody podziemne начать обучение		Wody wypełniające pory i pęknięcia w skałach.
Warstwa wodnonośna начать обучение		warstwy skalne, w których gromadzi się woda.
Strefa nasycenia (zawodniona, saturacji) начать обучение		Górna część litosfery, położona poniżej strefy aeracji, w której wszystkie pory i szczeliny są wypełnione wodą.
Strefa napowietrzenia (strefa aeracji) начать обучение		Powyżej zwierciadła wody gruntowej, gdzie część porów i szczelin wypełnia powietrze.
Zwierciadło wody gruntowej(poziom) начать обучение		Powierzchnia oddzielająca strefę nasyconą od napowietrzonej.
Zwierciadło wody gruntowej - SWOBODNE начать обучение		W skałach przepuszczalnych: naśladuje powierzchnię terenu Podnosi się: po obfitych opadach, obniża: w czasie suszy (na zboczach - nachylone, w dolinach - niżej, na grzbietach - wyżej)
Zwierciadło wody gruntowej - NAPIĘTE начать обучение		Wymuszone przez przebieg skał nieprzepuszczalnych Podnosi się tylko wtedy, gdy dojdzie do przerwania warstwy skał nieprzepuszczalnych np. przez budowę studni
WODY INFLITRACYJNE начать обучение		Wody z opadów atmosferycznych wsiąkające z powierzchni Ziemi pod wpływem grawitacji decydująca większość wód
WODY KONDENSACYJNE начать обучение		Wody, które powstały w wyniku skraplania się pary wodnej w warstwach skalnych Obszary gorące i suche
WODY JUWENILNE начать обучение		Woda z kondensacji pary wodnej wydzielającej się z magmy Na obszarach czynnego wulkanizmu
WODY RELIKTOWE начать обучение		Z dawnych epok geologicznych, uwięzione w skałach Na dużych głębokościach, przykryte warstwami nieprzepuszczalnymi
WODY ZASKÓRNE начать обучение		Bardzo płytko (korzenie roślin) Często bardzo silnie zanieczyszczone (rozkład, odpady, nawozy) Podlegają zmianom temperatury i silnemu parowaniu
WODY GRUNTOWE начать обучение		Zasilane są z powierzchni Ziemi przez infiltrację Mało zanieczyszczone, nadające się do spożycia Nie podlegają wahaniom temperatury powietrza
WODY GŁĘBINOWE начать обучение		90% wód podziemnych, nie biorą udziału w cyklu bardzo czyste, przefiltrowane, często zmineralizowane Bardzo głęboko, najczęściej są dawnymi wodami reliktowymi, odizolowane skałami nieprzepuszczalnymi
WODY WGŁĘBNE начать обучение		Występują pod skałami nieprzepuszczalnymi Wody artezyjskie i subartezyjskie Zasilane opadami atmosferycznymi oraz wodami powierzchniowymi
WODY KRASOWE начать обучение		Krążą w szczelinach powstałych w skałach węglanowych (np. wapieniach) Przyczyna zachodzenia zjawisk krasowych
WODA ARTEZYJSKA начать обучение		Nieckowate ukształtowanie terenu, warstwy: nieprzepuszczalna - przepuszczalna - nieprzepuszczalna Warstwa przepuszczalna musi dochodzić do powierzchni ziemi aby zasilać zbiornik
STUDNIA ARTEZYJSKA начать обучение		Przewiercenie się przez warstwę nieprzepuszczalną Woda pod bardzo dużym ciśnieniem wypłynie na powierzchnię
STUDNIA SUBARTEZYJSKA начать обучение		Przebicie warstwy nieprzepuszczalnej Woda popłynie do góry, nie wypłynie na powierzchnię
ŹRÓDŁO начать обучение		Naturalny wypływ wody podziemnej na powierzchnię
Źródło zstępujące начать обучение		(spływowe, grawitacyjne) wypływa zgodnie z siłą grawitacji
Źródło wstępujące начать обучение		(podpływowe, hydrostatyczne) wypychana pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego
ŹRÓDŁO SZCZELINOWE начать обучение		Wypływa z szczelin skalnych
ŹRÓDŁO WARSTWOWE начать обучение		wypływa z dolnej częsci warstwy wodonośnej znajdującej się nad warstwą nieprzepuszczalną
ŹRÓDŁO USKOKOWE начать обучение		Wypływa wzdłuż uskoku biegnącego przez warstwy nieprzepuszczalne
ŹRÓDŁO KRASOWE=wywierzysko начать обучение		w skałach krasowiejących, wypływa z szczelin, próżni
GEJZERY начать обучение		Źródła wody wytryskującej w regularnych odstępach czasu. Islandia, półwysep Kamczatka w Rosji, Nowa Zelandia, Park Narodowy Yellowstone w USA Na terenach czynnego wulkanizmu

HYDROSFERA

Вы должны войти в свой аккаунт чтобы написать комментарий.

Ещё