genetyka:)

 0    141 карточка    aptheril
скачать mp3 Печать играть Проверьте себя
 
Вопрос język polski Ответ język polski
MUTACJA
начать обучение
trwałe zmiany materiału genetycznego (samoistne lub na skutek działania różnych czynników)
MUTACJA SPONTANICZNA przyczyna
начать обучение
błąd replikacji
MUTACJA INDUKOWANA przyczyna
начать обучение
mutagen
MUTAGEN (czynnik mutagenny)
начать обучение
czynnik działający bezpośrednio na KOMÓRKĘ, wskutek którego zachodzi mutacja
FIZYCZNE CZYNNIKI MUTAGENNE
начать обучение
-promieniowanie jonizujące -promieniowanie ultrafioletowe
CHEMICZNE CZYNNIKI MUTAGENNE
начать обучение
-kwas azotowy (III) -analogi zasad azotowych -benzopiren
PODZIAŁ MUTACJI
начать обучение
GENOWE - delecja, substytucja, insercja CHROMOSOMOWE - Strukturalne (delecja, duplikacja, inwersja, translokacja) Liczbowe
MUTACJA GENOWA
начать обучение
zmiana PRAWIDŁOWEJ sekwencji nukleotydów genu
TYPY MUTACJI GENOWYCH
начать обучение
delecja - insercja - substytucja
SKUTKI MUTACJI GENOWYCH
начать обучение
-powstanie białko o nieprawidłowej kolejności aminokwasów (zmiana ramki odczytu) -brak konsekwencji -powstanie białko o krótszej sekwencji aminokwasów
MUTACJE CHROMOSOMOWE STRUKTURALNE
начать обучение
-delecja - duplikacja - inwersja -translokacja
MUTACJE CHROMOSOMOWE LICZBOWE
начать обучение
przyczyny: spontaniczne lub indukowane działanie czynników mutagennych
Delecja (genowa)
начать обучение
usunięcie jednego lub kilku nukleotydów
Insercja
начать обучение
dodanie jednego lub kilku nukleotydów
Substytucja
начать обучение
zastąpienie jednego nukleotydu innym
Delecja (chromosomowa)
начать обучение
chromosom pęka w dwóch miejscach, a jego scalenie następuje z wykluczeniem odcinka między pęknięciami
Inwersja
начать обучение
fragment chromosomu powstały podczas pęknięcia zostaje połączony odwrotnie
Translokacja
начать обучение
powstałe w wyniku pęknięcia fragmenty chromosomów zostają przyłączone do niewłaściwych chromosomów
Mukowiscydoza
начать обучение
mutacja w genie kodującym białkoniezbędne do transportu jonów przez błony- ch. 7- nadmiar wydzieliny - stany zapalne dróg oddechowych, układu pokarmowego i rozrodczego- antybiotyki, leki rozrzedzające wydzielinę, enzymy trzustkowe, fizjoterapie, inhalacje
Anemia sierpowata
начать обучение
mutacja w genie kodującym hemoglobinę- chromosom 11- wadliwa budowa hemoglobiny, nieprawidłowe wiązanie tlenu, sierpowaty kształt erytrocytów- anemia, uszkodzenie narządów, odporność na malarię- transfuzje krwi
Fenyloketonuria
начать обучение
brak enzymu przekształcającego fenyloalaninę w tyrozynę- chromosom 12- gromadzenie fenyloalaniny w płynach ustrojowych- niedorozwój umysłowy, małogłowie, opóźnienie rozwoju, zaburzenia neurologiczne-wprowadzenie odpowiedniej diety
Albinizm
начать обучение
mutacja w genie kodującym melaninę- chromosom 11-brak melaniny w tęczówce, włosach i skórze- bardzo jasne oczy, skóra, włosy, nadwrażliwość na UV-unikanie przebywania na słońcu
Choroba Huntingtona
начать обучение
dominująca- w genie kodującym huntingtynę- ch. 4-gromadzenie nieprawidłowego białka w neuronach, obumieranie n. budujących mózg- niekontrolowane ruchy, otępienie, zaburzenia osobowości-objawy pojawiają się po 25 r.ż. - leki na depresje
Hemofilia
начать обучение
mutacja w genie kodującym czynnik krzepnięcia krwi- sprzężona z płcią- zaburzenie krzepnięcia krwi- silne krwotoki- podawanie leków zawierające prawidłowe białko
Daltonizm
начать обучение
mutacja w genie warunkującym prawidłowe rozróżnianie barw- sprzężone z płcią- zaburzenie rozpoznawania barw- soczewki
Zespół Downa
начать обучение
trisomia 21 pary chromosomów- upośledzenie umysłowe, opóźniony rozwój, niewielka, płaska twarz, kąciki ust skierowane do dołu, niski wzrost, nieprawidłowe uzębienie, fałdy na powiekach, krótka szyja, duży język, często wrodzona wada serca
Zespół Edwardsa-
начать обучение
trisomia chromosomu 18- niedorozwój umysłowy, liczne wady autonomiczno-fizjologiczne, drgawki, nieprawidłowo zbudowana czaszka, mała żuchwa, wady stóp- żyją najczęściej kilka miesięcy
Zespół Pataua
начать обучение
trisomia chromosomu 13- niedorozwój umysłowy, wady serca, rozszczep wargi i podniebienia, ubytki skóry na głowie, oczy osadzone blisko siebie, nieprawidłowo wykształcone narządy- 50% żyje poniżej miesiąca, 5% dożywa 3 r.ż
Zespół Turnera
начать обучение
monosomia chromosomu X-dotyczy kobiet- niedorozwój narządów rozrodczych, bezpłodność, niski wzrost, krępa budowa ciała, zniekształcenie twarzy, niedorozwinięte cechy płciowe
DNA
начать обучение
kwas deoksyrybonukleinowy, nośnik informacji genetycznej
genetyka
начать обучение
badanie dziedziczenia cech i zmienności organizmów
inżynieria genetyczna
начать обучение
inżynieria genetyczna на польском языке
pozwala na ingerowanie w materiał genetyczny w taki sposób, że ulegają zmianie cechy dziedziczne
biotechnologia nowoczesna
начать обучение
projektowanie organizmów o właściwościach przydatnych człowiekowi
nukleotyd
начать обучение
składa się z: cukru-deoksyrybozy, zasady azotowej, reszty kwasu fosforowego (V)
zasady azotowe DNA
начать обучение
guanina, cytozyna, adenina, tymina
zasady azotowe RNA: adenina, uracyl, cytozyna, guanina
начать обучение
zasady azotowe RNA: adenina, uracyl, cytozyna, guanina
sekwencja DNA
начать обучение
kolejność występowania poszczególnych nukleotydów w nici DNA
podwójna helisa
начать обучение
model budowy DNA
zasada komplementarności
начать обучение
wyznacza sekwencję nukleotydów drugiej nici
replikacja DNA
начать обучение
podwojenie DNA, dokładne kopiowanie cząsteczek w stosunkowo krótkim czasie
polimeraza DNA
начать обучение
enzym, dobudowuje do matrycy komplementarne nukleotydy i łączy je w nową nić
nić DNA jest semikonserwatywna
начать обучение
każda nową nić DNA zawiera jedną stara nić
RNA
начать обучение
kwas rybonukleinowy,
ryboza
начать обучение
cukier wchodzący w skład RNA
mRNA
начать обучение
matrycowy, przenosi informację o sekwencji aminokwasów w białku cząsteczki DNA na rybosomy
rRNA
начать обучение
rybosomowy, wchodzi w skład rybosomów
tRNA
начать обучение
transportowe, dostarcza aminokwasy na rybosomy
białka enzymatyczne
начать обучение
przyspieszają przebieg reakcji w organizmie;
lipaza, pepsyna
białka budulcowe
начать обучение
wchodzą w skład struktur w organizmie;
kolagen, keratyna
białka motoryczne
начать обучение
umożliwiają ruch w komórkach i tkankach;
aktyna, miozyna
białka transportujące
начать обучение
odpowiadaja za przenoszenie wielu związków;
hemoglobina
białka regulacyjne
начать обучение
regulują procesy przebiegające w komórkach
; insulina
białka obronne ochraniają organizm m.in. przed infekcjami;
начать обучение
przeciwciała
białka magazynujące
начать обучение
umożliwiają gromadzenie ważnych związków;
ferrytyna (magazynuje żelazo)
gen
начать обучение
odcinek DNA dotyczący budowy jednego białka (łańcucha polipeptydowego) lub jednej cząsteczki RNA
geny bakterii (organizmów prokariotycznych)
начать обучение
leżą obok siebie, nie są oddzielone odcinkami niekodującymi
geny organizmów eukariotycznych
начать обучение
między genami występuje dużo odcinków nie kodujących
pozagenowe DNA
начать обучение
nie kodujące ani białka ani RNA, przypuszcza się, że biorą udział w regulowaniu procesów
eksony
начать обучение
odcinki kodujące, zazwyczaj krótsze -10% w genie
introny
начать обучение
niekodujące- 90% w genie
genom
начать обучение
kompletny zapis informacji genetycznej danego organizmu; określa się tez tak materiał genetyczny wirusów
genom bakterii
начать обучение
stanowi go duża cząsteczka DNA nazywana chromosomem bakteryjnym oraz małe cząsteczki-plazmidy
nukleoid
начать обучение
miejsce występowania genomu bakterii
plazmidy
начать обучение
geny w plazmidach nie zawsze kodują informacje niezbędne do życia ale przydatne
komórki eukariotyczne
начать обучение
posiadające jądro
komórki prokariotyczne
начать обучение
mają substancje jądrową
cząsteczki DNA
начать обучение
występują: w mitochondriach, chloroplastach i jądrze komórkowym
Wszystkie komórki organizmu mają identyczny genom
начать обучение
różnice powoduje to, że aktywna jest tylko część genów
chromatyna
начать обучение
tworzy ją: kwas deoksyrybonukleinowy związany z białkami; ma ona postać długich cienkich nici które podczas podziału staja się zwarte tak, że mozna wyodrębnić poszczególne cząsteczki DNA
chromosom
начать обучение
część chromatyny która podczas podziału ma dwie identyczne cząsteczki DNA
nukleosom
начать обучение
fragment nici nawinięty na białka, podstawowa jednostka chromatyny
centromer
начать обучение
zwężenie w chromosomie wyznaczające ramiona, umozliwia on rozdzielenie materiału genetycznego podczas podziału komórki
chromosom mitotyczny
начать обучение
zawiera dwie identyczne cząsteczki DNA
kariotyp
начать обучение
zestaw chromosomów charakterystyczny dla komórki somatycznej danego organizmu
chromosomy homologiczne
начать обучение
chromosomy podobne do siebie
diploidalne
начать обучение
organizmy i komórki o podwójnym zestawie chromosomów
haploidalne
начать обучение
mające pojedynczy zestaw chromosomów
poliploidalne
начать обучение
zawierają więcej niż po dwa chromosomy każdej pary
kod genetyczny
начать обучение
sposób zapisu informacji genetycznej o budowie białek w sekwencji DNA
kodon
начать обучение
trzy kolejne nukleotydy kodujące jeden aminokwas
trójkowy
начать обучение
trzy kolejne nukleotydy kodują jeden aminokwas
jednoznaczny
начать обучение
każdy kodon koduje jeden i ten sam aminokwas
bezprzecinkowy
начать обучение
między kodonami nie ma przerw
zdegenerowany
начать обучение
kilka kodonów może kodować ten sam aminokwas
niezachodzący
начать обучение
każdy nukleotyd wchodzi w skład tylko jednego kodonu
uniwersalny
начать обучение
prwaie wszystkie organizmy te same kodony oznaczają te same aminokwasy
cechy kodu genetycznego
начать обучение
trójkowy, jednoznaczny, bezprzecinkowy, zdegenerowany, niezachodzący, uniwersalny
kodon STOP
начать обучение
informuje o zakończeniu odczytywaniu informacji o sekwencji aminokwasów o danym białku (trzy kodony)
ekspresja genu
начать обучение
proces odczytywania informacji genetycznej
transkrypcja
начать обучение
odczytywanie genów następuje w nim od DNA do rRNA lub tRNA
translacja
начать обучение
na podstawie nukleotydów w mRNA przy udziale tRNA zachodzi synteza białka
antykodon
начать обучение
sekwencja trzech nukleotydów komplementarna do danego kodonu tRNA
modyfikacje białka
начать обучение
odcięcie fragmentu białka z jego końców i ze środka, czy przyłączeniu aminokwasów różnych grup chemicznych
mutacje liczbowe
начать обучение
zaburzenia w rozdziale chromosomów podczas podziału komórki
autosomalny dominujący
начать обучение
choroba występuje w każdym pokoleniu, ryzyko jej wystąpienia dotyczy zarówno kobiet jak i mężczyzn, ujawnia się u heterozygot i homozygot dominujacych
autosomalny recesywny
начать обучение
chorują tylko homozygoty recesywne, ryzyko wystąpienia dotyczy kobiet i mężczyzn, rodzice są zwykle nosicielami
recesywny sprzężony z chromosomem X
начать обучение
schorzenie dotyczy mężczyzn, kobiety są nosicielkami, choroba nie jest przekazywana z ojca na syna
dominujący sprzężony z chromosomem X
начать обучение
choróją kobiety będace homozygotami dominującymi pod względem zmutowanego genu i heterozygotami. Chory mężczyzna będzie miał zdrowych synów i zdrowe córki, u kobiety prawdopodobieństwo choroby będzie 50%, nie zależnie od płci
powstawanie nowotworów
начать обучение
mutacje w odcinku DNA odpowiedzialne za podział komórki mogą spowodować, że komórka będzie dzielić się w sposób nie kontrolowany
mutacje neutralne
начать обучение
nie niosą za sobą za sobą żadnych skutków dla organizmu, ponieważ nie wpływają na zmiany funkcjonowania białek kodowanych w DNA
mutacje niekorzystne
начать обучение
powodują powstawanie białek, które nie mogą prawidłowo spełniać swojej roli
mutacja niekorzystna w komórce rozrodczej
начать обучение
powoduje zaburzenia w funkcjonowaniu całego organizmu potomnego
mutacja niekorzystna w komórce somatycznej
начать обучение
to pełnione przez nią funkcje przejmują zwykle inne komórki, powoduje to, że skutki mutacji nie są widoczne w całym organiźmie
mutacje korzystne
начать обучение
dla organizmu powodują wykształcenie nowej cechy ułatwiającej organizmowi przeżycie
choroby jednogenowe
начать обучение
spowodowane mutacjami w pojedynczych genach,
np: fenyloketonuria, daltonizm, hemofilia
choroby chromosomalne
начать обучение
spowodowane mutacjami chromosomowymi,
np: zespół Downa, zespół Turnera
choroby wieloczynnikowe/ wielogenne
начать обучение
spowodowane mutacjami w wielu genach, często związane z czynnikami zewnętrznymi,
np: autyzm, schizofrenia, nadciśnienie, cukrzyca
trisomia
начать обучение
gdzy w komórce zamiast dwóch zestawów chromosomów homologicznych występują trzy chromosomy
monosomia
начать обучение
jeżeli w komórce występuje jeden chromosom danej pary
badania prenatalne
начать обучение
wszystkie testy i badania umożliwiające ocenę stanu płodu
aminopunkcja
начать обучение
pobranie płynu owodniowego za pomocą igły nakłuwającej powłoki brzuszne i macicę
biopsja kosmówki
начать обучение
pobranie wycinka kosmówki, umożliwia to zbadanie kariotypu płodu
badania inwazyjne
начать обучение
umożliwiają poznanie kariotypu płodu
testy pourodzeniowe
начать обучение
pozwalają na zdiagnozowanie niektórych chorób u noworotka
pobranie krwi płodu
начать обучение
z żyły pępowinowej, umożliwia nie tylko zbadanie kariotypu, ale takze określenie różnych związków w jego krwi
cząsteczka DNA jest...
начать обучение
polimerem złożonym z monomerów
Puryny:
начать обучение
- Adenina - Guanina
Pirymidy:
начать обучение
- Cytozyna - Tymina
RNA występuje w:
начать обучение
u eucariota i procariota: - w cytoplaźmie - rybosomach
W komórce nie dzieloącej się nić DNA stanowi-
начать обучение
chromatyna
W każdej komórce człowiek ma
начать обучение
2 metry DNA
Podczas podziału w metafazie powstają pałeczkowate struktury zwane
начать обучение
chromosonami
odcinki DNA, które chronią zawartość chromosomu, znajdują się na jego końcach
начать обучение
telomery
rodzaje chromosomów:
начать обучение
metacentryczny, subcentryczny, akrocentryczny, telocentryczny,
2n to komórka ciała, jest
начать обучение
diploidalna
człowiek ma ... chromosomów, czyli... pary
начать обучение
46, czyli 23
pierwsze 22 pary chromosomów, to
начать обучение
autosomy
23 para, to tzw...
начать обучение
chromosom płci K - XX M - XY
ilość chromosomów charakterystyczna dla danego gatunku, to
начать обучение
kariotyp
1n to komórka
начать обучение
haploidalna
komórka haploidalna człowieka posiada
начать обучение
23 chromosomy, u człowieka, są to komórki rozrodcze- plemniki, kom. jajowe
Replikon
начать обучение
to odcinek DNA, który jest replikowany jako całość
Polimeraza
начать обучение
enzym, w procesie elongacji wędruje po nici od 3' do 5', rozpoznaje nukleotydy i dobudowuje komplementarnie do nich. Nowa nić powstaje od 5' do 3'.
Nić wiodąca
начать обучение
to nić powstająca w kierunku do widełek.
Nić opóźniona
начать обучение
nić powstająca w kierunku od widełek,
Ligaza
начать обучение
enzym łączący fragmenty DNA
Rodzaje genów:
начать обучение
geny niepodzielne - u bakteri; geny podzielne - u jądrowych; geny nakładające
nić matrycowa
начать обучение
to ta z której polimeraza odczytuje
nić kodująca
начать обучение
nie używana nić
RNA żyje krótko
начать обучение
od kilku minut do kilku dni
obróbka posttranslacyjna
начать обучение
to usuwanie pierwszego aminokwasu

Вы должны войти в свой аккаунт чтобы написать комментарий.