→ Cytologia → Начать обучение / Скачать MP3 карточки

Вопрос		Ответ
Komórka начать обучение		Najmniejsza jednostka strukturalna organizmu, zdolna do wykonywania czynności życiowych. Może stanowić samodzielny organizm lub budować ciała organizmów wielokomórkowych. Wielkość zwykle od 1 do kilku mikrometrów u prokariotów, a u eukariotów 10-100.
Komórki prokariotyczne начать обучение		Komórki, które nie mają jądra- bezjądrowe, np. komórki bakterii.
Komórki eukariotyczne начать обучение		Komórki które zawierają jądro- jądrowe, np. komórki roślinne, zwierzęce, grzybowe.
Najwieksza komórka roślinna начать обучение		Włókna ramii 25-50 cm długości.
Najwieksza komórka zwierzęca начать обучение		Komórki jajowe strusia afrykańskiego- objętość 700cm3.
Charakterystyczne cechy komórek начать обучение		Obecność błony komórkowej. Zdolność do przekształcania energii. Obecność informacji genetycznej. Występowanie rybosomów. Cytoplazma wypełnia wnętrze komórek.
Stsunek powierzchni do objętości w komórce начать обучение		Im większa objętość, tym wolniejszy jest transport danej substancji (ma dłuższą drogę do pokonania). Im mniejsza powierzchnia błony tym mniej substancji może przez nią przeniknąć.
Skład komórki zwierzęcej начать обучение		Aparat Golgiego, centriole, jądro komórkowe, peroksysomy, cytozol, cytoszkielet, siateczka śródplazmatyczna szorstka i gładka, mitochondrium, błona komórkowa, rybosomy, lizosomy.
Skład komórki roślinnej начать обучение		Ściana komórkowa, błona komórkowa, cytozol, chloroplast, mitochondrium, rynosomy, aparat Golgiego, siateczka śródplazmatyczna szorstka i gładka, jądro komórkowe, wakuola
Skład komórki grzybowej начать обучение		Ściana komórkowa, błona komórkowa, wakuola, mitochondrium, aparat Golgiego, siateczka śródplazmatyczna szorstka i gładka, rybosomy, centriole, cytozol, jądro komórkowe.
Skład komórki prokariotycznej начать обучение		Otoczka śluzowa, ściana komórkowa, błona komótkowa, cytozol, rybosomy, nukleoid, rzęska
Nukleoid начать обучение		Nieograniczony błoną obszar cytoplazmy, w którym znajduje się kolista cząsteczka DNA.
Genofor (chromosom bakteryjny) начать обучение		Kolista cząsteczka DNA stanowiąca odpowiednik jądra komórkowego.
Plazmidy начать обучение		Małe koliste cząsteczki DNA.
Tylakoidy начать обучение		Spłaszczone pęcherzyki zawierające barwniki uczestniczące w fotosyntezie w komórkach prokariotycznych.
Fimbrie начать обучение		Włosowate organelle u niektórych bakterii, uczestniczą w przekazywaniu DNA podczas koniugacji oraz w infekowaniu komórek.
Błony biologiczne начать обучение		Oddzielają komórkę od środowiska, a w komórkach eukariotycznych (błony śródplazmatyczne) dzielą również wnętrze komórki na mniejsze obszary o zróżnicowanych funkcjach. Składają się głównie z lipidów i białek.
Lipidy błonowe начать обучение		3 główne typy: fosfolipidy, glikolipidy, steroidy. Cholesterol- główny składnik błon komórkowych zwierząt. Rośliny zawierają mało cholesterolu; głównie sitosterol i stigmatosterol. Podstawowa struktura błony- dwuwarstawa lipidowa z fosfolipidów.
Charakter fosfolipidów начать обучение		W dwuwarstwie lipidowej hydrofilowe głowy zwrócone na zewnątrz, a hydrofobowe ogony do wnętrza.
Białka błonowe начать обучение		Głównie lipoproteiny i glikoproteiny. Zawartość w błonach od 25% (błony neuronów) do ok 75% (wewnętrzne błony mitochondriów i chloroplastów). Białka dzielimy na powierzchniowe i integralne.
Białka powierzchniowe (peryferyczne) начать обучение		Nie wnikają do warstwy lipidowej. Są z nią związane najczęściej poprzez inne białka błonowe, z którymi łączą się za pomocą słabych wiązań niekowalencyjnych.
Białka integralne начать обучение		Trwale związane z błoną. Mogą być zbudowane z łańcucha polipeptydowego, który posiada: na jednym końcu sekwencje hydrofobowe- zakotwiczenie w błonie; 2 końce hydrofilowe i środek hydrofobowy- przenika całą błonę np. glikoforyna- białko błon eeytrocytów.
Funkcje białek błonowych начать обучение		Tworzą kanały błonowe przez które przedostają się liczne cząsteczki polarne. Biorą udział w rozpoznawaniu się komórek. Wzmacniają błonę np. spektryna w kom erytrocytów pozwala przetrwać bez uszkodzeń podczas przeciskania przez wąskie naczynia włosowate.
Właściwości błon biologicznych начать обучение		Struktura dynamiczna/ płynność błony; selektywna przepuszczalność; asymetria.
Struktura dynamiczna błony (płynność) начать обучение		Płynny charakter powoduje, że białka w niej zanurzone mogą przesuwać się po powierzchni błony- płynnozaikowy model. Stopień płynności zależy od czynników strukturalnych i środowiskowych (temp, charakter chemiczny roztworów stykających się z błoną).
Selektywna przepuszczalność (półprzepuszczalność) błony начать обучение		Całkowicie przepuszczalne dla cząsteczek hydrofobowych np. O2, N2, węglowodory; oraz małych czązteczek polarnych np. H2O, CO2, mocznika. Cząsteczki większe np. glukoza, jony różnej wielkości, nie przedostają się swobodnie przez błonę.
Asymetria błony начать обучение		Każda z warst błony ma swoisty skład lipidowy i własny zestaw osadzonych w niej białek, np. łańcuchy cukrowe glikolipidów i glikoprotein występują tylko po zewnętrznej stronie warstwy błony otaczającej większość komórek zwierzęcych.
Glikokaliks начать обучение		Łańcuchy cukrowe glikoprotein i glikolipidów na zewnętrznej stronie błony otaczającej większość komórek zwierzęcych. Chroni komórkę przed uszkodzeniami chemicznymi i mechanicznymi oraz odgrywa ważną rolę w rozpoznawaniu się komórek.
Funkcje błon biologicznych начать обучение		Tworzą fizyczną przegrodę między komórką a jej otoczeniem, dzielą wnętrze komórki na przedziały. Kontrolują transport określonych cząsteczek i jonów (zachowanie optymalnego składu chemicznego). Odbierają sygnały ze środowiska zewnętrznego.
Ruchy lipidów błonowych начать обучение		W płaszczyźnie błony lipidy wykonują ruchy na boki (dyfuzja), obroty wokół własnej osi (rotacja). Między warstwami błony przemieszczają się koziołkując.
Białka błonowe i ich funkcje начать обучение		Receptory np. receptoty hormonów peptydowych- komunikowanie się komórki z otoczeniem. Enzymy np. cyklaza adenylowa- przyspieszają przenieg realcji w komórce. Białka kotwiczące np. spektryna- zwiększają odporność mechaniczną błony. Białka transportujące
Spektryna начать обучение		Białko peryferycze wewnętrznej powierzchni błon większości komórek, np. erytrocytów, odpowiadające za utrzymanie ich kształtu.
Transport bierny начать обучение		Filtracja, dyfuzja prosta/bierna, dyfuzja ułatwiona przez białka kanałowe lub nośnikowe.
Filtracja начать обучение		Przenikanie przez błonę rozpuszczalnika i ciała rozpuszczonego o mniejszej średnicy niż pory w błonie; zachodzi dzięki różnicy ciśnień hydrostatycznych po obu stronach błony, a wydajność filtracji zależy od powierzni błony, średnicy porów i ciśnień.
Dyfuzja prosta (bierna) начать обучение		Transport nie wymaga nakładu energii ani obecności białek błonowych. Zgodnie z gradientem stężeń. Przenika woda, O2, azot, CO2. Odmianą dyfuzji jest osmoza.
Osmoza начать обучение		Przenikanie wody przez błony komórkowe z roztworu o niższym stężeniu sunstancji do roztworu o wyższym stężeniu substancji.
Dyfuzja ułatwiona начать обучение		Transport bierny, zgodnie z gradientem stężeń z użyciem białek kanałowych lub nośnikowych.
Transport przez białko kanałowe начать обучение		Białka tworzą hydrofilowe kanały dostępne dla polarnych lub naładowanych cząsteczek (jonów). Białka są swoiste wobec określonego jonu; dostęp do nich jest regulowany, komórla otwoera je i zamyka w zależności od potrzeby.
Transport przez białko nośnikowe начать обучение		Białka wiążą cząsteczkę sibstancji z jednej strony błony, zmieniają strukturę przestrzenną na taką która umożliwi przemieszczenie cząsteczki. Uwalniają ją po dugiej stronie i wracają do wyjściowej struktury. Dostępne dla cząsteczek jednego typu.
Transport czynny начать обучение		Wbrew gradientowi stężeń, wymaga nakładu energii metabolicznej.
Pompa sodowo-potasowa начать обучение		Utrzymuje wewnątrz komórki mniejsze stężenie jonów sodu i większe stężenie jonów potasu niż na zewnątrz.
Symport начать обучение		Mechanizm transportu napędzany jonami. Zarówno cząsteczka jak i jon przemieszczają się w tym samym kierunku. Białko biorące udział w tym transporcie nazywamy przenośnikiem symportowym.
Antyport начать обучение		Mechanizm transportu napędzany jonami. Cząsteczka i jon są transportowane w przeciwnym kierunku.
Endocytoza начать обучение		Pobieranie makrocząsteczek spoza komórki do jej wnętrza poprzez błonę komórkową.
Fagocytoza начать обучение		Rodzaj endocytozy, polegający na pobieraniu przez komórkę dużych cząstek lub mikroorganizmów. Cząstka jest wchłaniana z fragmentem błony komórkowej, zamykającym tę cząst w pęcherzyku endocytotycznym- fagosomie. On ulega fuzji z lizosem i zostaje rozłożony
Pinocytoza начать обучение		Forma endocytozy, polegająca na aktywnym pobieraniu przez komórkę wody wraz z rozpuszczonymi w niej substancjami. Pęcherzyk ulega strawieniu co wiąże się z ubytkiem błony komórkowej.
Endocytoza kierowana receptorami начать обучение		Polega na selektywnym pobieraniu makrocząsteczek ze środowiska zewnętrznego przy udziale receptora swoistego dla pobieranej cząsteczki, np. transport cholesterolu do komórek potrzebujących tego lipidu np. do syntezy błony komórkowej.
Egzocytoza начать обучение		Wydzielanie białek, lipidów (u roślin także wiwlocukry) z komórki przez błonę komórkową do przestrzeni międzykomórkowej.
Roztwór izotoniczny C1=C2 начать обучение		Stężenie substancji rozpuszczonej jest takie, jak we wnętrzu komórki. Z komórki do roztworu przepływa tyle samo wody co odwrotnie. Erytrocyty nie zmieniają kształtu. Komórki roślinne nie osiągają pełnego turgoru, są nieco zwiotczałe.
Roztwór hipertoniczny C1>C2 начать обучение		Stężenie substancji rozpuszczonej jest większe na zewnątrz niż we wnętrzu komórki. Woda przepływa na zewnątrz. Erytrocyty tracą wodę, zmieniają kształt, rozpadją się. Komórki roślinne tracą turgor, występuje u nich zjawisko plazmolizy.
Plazmoliza начать обучение		Zawartość komórek kurczy się, a cytoplazma wraz z błoną komórkową zaczynają odstawać od ściany komórkowej
Roztwór hipotoniczny C1<C2 начать обучение		Stężenie substancji rozpuszczonej na zewnątrz jest mniejsze niż we wnętrzu komórki. Woda przepływa ze środowiska do wnętrza komórki. Erytrocyty chłoną wodę, pęcznieją, pękają. Komórki roślinne odiągają pełny turgor, ściana kom chroni przed pęknięciem.
Turgor начать обучение		Stan jędrności żywej komórki roślinnej spowodowany wypłenieniem jej wakuoli wodą. Jest wynikiem działania ciśnienia, jakie wywiera woda na błonę i ścianę komórkową.
Siateczka śródplazmatyczna (retikulum endoplazmatyczne, ER) начать обучение		System błon biologicznych przyjmujących postać spłaszczonych woreczków (cystern) i rozgałęziających się kanalików Charakteryzują się wysoką zawartością białek i wysokim stopniem nienasycenia kwasów tłuszczowych wchodzących w skład lipidów.
Funkcje siateczki śródplazmatycznej начать обучение		System jej błon tworzy rejony subkomórkowe- równoczesne zachodzenie w komórce wielu procesów biochemicznych np. syntezy i rozkładu. Gromadzenie i transport w obrębie komórki wielu substancji np. lipidowych i białkowych, jonów.
Siateczka śródplazmatyczna szorstka (RER) начать обучение		Występuje w postaci cystern, a na nich rybosomy. Przyczepiają się one do siateczki wtedy, gdy syntetyzują białka błonowe i wydzielane (sekrecyjne). F Bierze udział w przemianach metabolicznych białek, zayntetyzowanych wczesniej na rybosomach.
Siateczka śródplazmatyczna gładka (SER) начать обучение		Utworzona głównie z rurek. F Zawiera enzymy, które biorą udział w syntezie lipidów i związków lipidopodobnych np. kwasów żółciowych, hormonów steroidowych. Detoksykacja niektórych subs np. alkoholi, trucizn (wątroba). Magazynuje jony wapnia. Skurcz mięśni
Tigroidy (ciałka Nissla) начать обучение		W komórkach nerwowych ciasno upakowane cysterny wraz z wolnymi rybosomami obecnymi pomiędzy nimi. Zachodzi w nich intensywna synteza białka.
Retikulum sarkoplazmatyczne начать обучение		Retikulum gładkie w komórkach mięśniowych. Stanowi magazyn jonów Ca++; ich uwolnienie z kanalików retikulum stanowi sygnał do skurczu mięśnia.
Błony demarkacyjne начать обучение		Retikulum gładkie w megakariocytach- komórkach olbrzymich szpiku kostnego ssaków. Oddzielają od siebie poszczególne płytki krwi.
Rybosomy начать обучение		Zbudowane są z rRNA oraz białek i nie mają własnej błony. Składają się z 2 podjednostek: większej i mniejszej, 2/3 i 1/3 masy. Białka zasadowe o funkcji strukturalnej i białka kwaśne- funkcja biologiczna rybosomów.
Cechy rybosomów Procaryota начать обучение		70S (30S i 50S). Białka 50%, 55 różnych cząsteczek. rRNA 50%, 3 rodzaje cząsteczek. Lokalizacja- w cytozlou. Powstawanie- w cytozolu, w procesie łączenia się białek z RNA.
Cechy rybosomóe Eucaryota начать обучение		80S (40S i 60S). Białka 35%, 78 różnych cząsteczek. rRNA 65%, 4 rodzaje cząsteczek. Lokalizacja- związane z RER, rzadziej wolne w cytozolu. W plastydach i mitochondriach małe prokariotyczne. Powstawanie- w jąderku.
Funkcje rybosomów начать обучение		Biosynteza białka w procesie translacji.
Współczynnik sedymentacji начать обучение		Określa szybkość opadania cząsteczek w roztworze podczas wirowania. Jego wartość zależy od masy i kształtu cząsteczek. Podaje się go w jednostkach zwanych svedbergami S
Aparat Golgiego начать обучение		Zbudowany jest z błon gładkiej siateczki śródplazmatycznej. Podstwaowy element strukturalny stanowi DIKTIOSOM. Składa się on ze spłaszczonych cystern, łukowato wygoętych i nałożonych na siebie.
Przedział (bliższy) cis начать обучение		W diktiosomie przedział formowania, który przyjmuje pęcherzyki błonowe powstające z RER, zawierające białka błonowe i sekrecyjne.
Przedział (dalszy) trans начать обучение		W diktiosomie przedział dojrzewania, z którego powierzchni powstają pęcherzyki transportowane przez cytozol w kierunku błony komórkowej.
Funkcje aparatu Golgiego начать обучение		Uaktywnianie i dojrzewanie białek. Główne centrum sortujące. Bierze udział w egocytozie. W kom roślinnych powstają wielocukry (budowa ściany kom); tworzenie przegrody pierwotnej w dzielącej się kom. W kom zwierzęcych- synteza cukrów. Akrosom plemnika twor
Lizosomy начать обучение		Niewielkie pęcherzyki otoczone pojedyńczą błoną, występujące tylko w komórkach zwierzęcych i u niektórych protistów. Wypełnione są enzymami hydrolitycznymi, które rozkładają sustancje wielkocząsteczkowe: białka, lipidy, kwasy nukleinowe i polisacharydy.
Funkcje lizosomów начать обучение		Biorą udział w trawieniu wewnątrzkomórkowym: substancji o zewnętrznym pochodzeniu (heterofagia), fuzja lizosomu z pęcherzykiem otaczającym obcą substancję piwoduje powstanie lizosomu wtórnego; własnych struktur (autofagia)
Peroksysomy начать обучение		Drobne, otoczone pojedyńczą błoną pęcherzyki występujące we wszytskich komórkach eukariotycznych.
Funkcje peroksysomów w komórkach zwierzęcych i ludzkich начать обучение		Zawierają enzymy katalizujące reakcje utleniania związków organicznych za pomocą tlenu cząsteczkowego. Neutralizacja alkoholu etylowego (kom ludzkiej wątroby). Utlenianie kwasu moczowego (u człowieka nie zachodzi- brak oksydazy moczanowej).
Funkcje peroksysomów w komórkach roślinnych начать обучение		Współdziałając z chloroplastami i mitochondtiami uczestniczą w fotooddychaniu (fotorespiracji)
Glioksysomy начать обучение		Mają strukturę jak peroksysomy. Występują tylko u roślin w tkankach nasion magazynujących lipidy. Zawierają emzymy umożliwiające przekształcanie lipidów w cukry wykorzystywane przez zarodek podczas kiełkkowania nasienia.
Podobieństwa w budowie mitochondriów i chloroplastów начать обучение		Są otoczone 2 błonami. Mają podobną wielkość. Zawierają własny materiał genetyczny (koliście zamknięte cząsteczki DNA). Posiadają własne rybosomy 70S. Część swoich białek produkują same. Mogą się dzielić niezależnie od podziałów komórki.
Podobieństwa funkcji mitochondriów i chloroplastów начать обучение		W błony wewnętrzne tych organelli wbudowane są przenośniki elektronów. Etapem pośrednim jest powstawanie różnicy stężeń protonów (H+) po 2 stronach błony. Różnica stężeń protonów poprzedza syntezę ATP.
Mitochondria начать обучение		Struktury o owalnym lub kulistym kształcie. Występują w komórkach eukariotycznych. Centrum energetyczne- zachdzą tu główne etapy oddychania komórkowego. Zbudowana z błony zew, wew, przestrzeni miedzybłonowej i matrix.
Poryna начать обучение		Białko w błonie zewnętrznej mitochondrium, które umożliwia przechodzenie przez błonę małych cząsteczek.
Błona wewnętrzna mitochondriów начать обучение		Nieprzepuszczalna dla wielu cząsteczek, przede wszystkim jonów. Przez jej dwuwarstwę lipidową przechodzą swobodnie gazy (O2, CO2) i woda. Z metabolitów i jonów nieorganicznych przefostają sie te dla których są w błonie przenośniki białkowe.
Matrix начать обучение		Przestrzeń ograniczona wewnętrzną błoną mitochondrialną. Zawiera mtDNA, na którego matrycy powstaje rRNA. Przebiegają tu reakcje utleniania (dehydrogenacji) substratów oddechowych.
Plastydy начать обучение		Organelle typowe dla komórek roślin oraz niektórych protistów. Wyróżnia się pastydy barwne- chloroplasty i chromoplasty; oraz bezbarwne-leukoplasty
Proplastydy начать обучение		Występują w komórkach tkanek twórczych (embrionalnych). Stanowią etap pośredni w rozwoju innych rodzajów plastydów.
Leukoplasty начать обучение		Plastydy bezbarwne. Występują najczęściej w komórkach tkanek zapasowych (liścienie, bielmo nasion, bulwy, korzenie). Mają zdolność do intensywnej syntezy skrobi. Jeśli wypełnia ona całe organellum, nazywane są amyloplastami.
Etioplasty начать обучение		Plastydy charakterystyczne dla roślin hodowanych w ciemnościach (rośliny etiolowane). Zawierają ciało prolamelarne, w którym gromadzi się żółty protochlorofil. Po oświetleniu przekształcają się w chloroplasty.
Chloroplasty начать обучение		Występują w roślinach zielonych. W nich zlokalizowane są wszytskie etapy fotosyntezy.
Chromoplasty начать обучение		Plastydy barwne, zawierają różne rodzaje karotenoidów. Odpowiedzialne za żółte, pomarańczowe (ksantofil) lub czerwone (karoten) zabarwienie wielu owoców, płatków kwiatowych i korzeni niektórych roślin.
Inne rodzaje plastydów начать обучение		Opisano również plastydy, najczęściej bezbarwne, które zawierają znaczne ilości substancji lipidowych lub białka zapasowego (protoplasty).
Budowa chloroplastów начать обучение		Otoczone dobrze przepuszczalną błoną zewnętrzną i słabo przepuszczalną błoną wewnętrzną. System błonowy (układ lamelarny) utworzony przez pęcherzyki tylakoidowe- tworzą one stosy: grana. Przestrzeń otaczająca pęcherzyki- stroma.
Stroma начать обучение		Białkowa substancja podstawowa chloroplastów. Znajduje się w niej DNA chloroplastowy (chDNA) oraz aparat biosyntezy białek z rybosomami.
Endosymbiotyczna teoria pochodzenia mitochondriów i chloroplastów начать обучение		1,5 miliarda lat temu dostały się one do wnętrza przodka obecnej komórki eukariotycznej i nie uległy strawieniu. Pochłonięte bakterie- mitochondria, sinice- chloroplasty. Związek między bakterią a kom proeukarionta ulegał zaciśnieniu.
Wakuole (wodniczki) начать обучение		Organelle występujące w komórkach roślin, grzybów, protistów. Mają postać pęcherzyków otoczonych błoną- tonoplastem i wypełnionych płynem- sokiem komórkowym.
Wodniczki tętniące начать обучение		Spotykane u protistów żyjących w środowisku hipotonicznym, a ich funkcją jest usuwanie nadmiaru wody z komórki.
Wodniczki pokarmowe начать обучение		Zabierają pobrane ze środowiska cząstki pokarmowe; po połączeniu z lizosomem, który przelewa do nich enzymy hydrolityczne, zachodzi w nich trawienie wewnątrzkomórkowe.
Funkcje wakuoli начать обучение		Utrzymuje odpowiednie uwodnienie komórki- turgor. Gromadzi metabolity wtórne i substancje toksyczne. Zapewnia względny stan równowagi fizjologiczno-biochemicznej przy niekorzystnych zmianach w środowisku zewnętrznym.
Glikozydy начать обучение		Nadają barwę owocom i kwiatom. Wykorzystywane są w medycynie jako środki nasercowe np. glikozydy z naparstnicy.
Alkaloidy начать обучение		Wykazują silne właściwości toksyczne np. nikotyna, morfina.
Garbniki начать обучение		Występują w korze i drewnie wielu drzew. Są używane w garbarstwie do wyprawiania skór zwierzęcych.
Metabolity wtórne gromadzone w wodniczkach начать обучение		Część wykazuje silne działanie trujące, odstrasz zapachem lub pogarsza walory smakowe np. glikozydy, alkaloidy, garbniki.
System GERL начать обучение		W jego skład wchodzą jednobłonowe organella komórkowe, których praca jest bezpośrednio zależna od siebie. W skład wchodzą: aparat Golgiego (G), retikulum endoplazmatyczne (ER), lizosomy (L).
Ściana komórkowa начать обучение		Występuje w komórkach bakterii (mureina), grzybów (chityna), roślin (celuloza), niektórych protistów. Nadaje komórce kształt. Chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi i wnikaniem drobnoustrojów chorobotwórczych. Bierze udział w transporcie wody.
Budowa ściany komórkowej начать обучение		Składniki szkieletowe- stanowiące ruszyowanie ściany: celuloza, chityna lub mureina. Składniki podłoża- wypełnienie ruszyowania utworzonego przez substancje szkieletowe: pektyny, hemicelulozy, białka.
Układ cząsteczek celulozy w ścianie komórkowej начать обучение		Cząsteczka celulozy, zespoły łańcuchów celulozowych, fibryla elementarna, zespół fibryli, mikrofibryla, zespoły mikrofibryli, makrofibryla.
Substancje inkrustujące ścianę komórkową начать обучение		Substancje wnikające między mikrofibryle celulozy, np. lignina, krzemionka.
Lignina (drzewinki) начать обучение		Powodyje twardnienie ściany komórkowej, zwiększa jej sztywność i odporność na działanie czynników mechanicznych.
Krzemionka (SiO2) начать обучение		Wysyca ściany komórek skrzypów i niektórych gatunków traw, wzmacniając roślinę i zwiększając jej odporność na atak patogenów i roślinożerców.
Substancje adkrustujące ścianę komórkową. начать обучение		Związki odkładane na powierzchni ściany, np. kutyna, suberyna, sporopolenina, polisacharydy (śluzy, gumy).
Kutyna начать обучение		Tworzy kutykulę na organach nadziemnych roślin; chroni przed wnikaniem drobnoustrojów chorobotwórczych oraz nadmiernym parowniem wody.
Suberyna начать обучение		Charakterystyczny składnik korka. Chroni przed utratą wody, uszkodzeniami mechanicznymi i przegrzaniem.
Sporopolenina начать обучение		Wchodzi w skład ściany ziaren pyłku roślin nasiennych, zarodników (spor) paprotników, mszaków.
Polisacharydy ściany komórkowej начать обучение		Kaloza- występuje w tkance przyrannej roślin. Śluzy- wytwarzane przez nasiona lnu i pigwy, chłoną wodę. Gumu- są wydzielane przez drzewa w miejscach zranień (np. guma arabska)
Cytozol начать обучение		Roztwór koloidalny, w którym fazę rozpraszającą stanowi woda, a fazę rozproszoną- inne związki nieorganiczne i organiczne.
Cytoszkielet начать обучение		Skomplikowana, dynamiczna sieć włókien utworzona przez białka włókienkowe cytozolu, występująca we wszytskich komórkach eukariotycznych. W skład wchodzą 3 rodzaje struktur: mikrotubule, filamenty pośrednie i filamenty aktynowe (mikrofilamenty).
Mikrotubule начать обучение		Długie rurki zbudowane z białka tubuliny. Struktury dynamiczne, które nieustannie wydłużają się i skaracają przez polimeryzcje i depolimeryzacje tubuliny.
Funkcje mikrotubuli начать обучение		Nadają kształt komórkom. Utrzymują piszczególne organelle w odpowiednim położeniu w komórce. Stanowią szlaki transportowe komórki, po których poruszają się organella komórkowe (pęcherzyki wydzielnicze, mitochondria). Motorem tego ruchu jest kinezyna.
Wrzeciono kariokinetyczne (wrzeciono podziałowe) начать обучение		Utworzone przez mikrotubule. Umożliwia przemieszczanie się chromosomów podczas podziału komórki.
Centrosom начать обучение		Struktura umiejacowiona w pobliżu jądra komórkowego. Główny ośrodek formowania mikrotubul w komórkach zwierzęcych.
Centiola начать обучение		Struktura cylindryczna zbudowana z 9 zespołów mikrotubul. Każdy z 9 zespołów składa sie z 3 mikrotubul.
Filanenty aktynowe (mikrofilamenty) начать обучение		Cienkie struktury zbudowane z białka- aktyny. Umożliwiają zmianę kształtu i ruch pełzakowaty. Uczestniczą w skurczu włókien mięśniowych. Leżą pod błoną komórkową. Tworzą pierścień zaciskowy podczas cytokinezy w kom zwierzęcych.
Filamenty pośrednie начать обучение		Włókienka różnych białek, tworzące silną i trwałą sieć, która otacza jądro komórkowe i rozciąga się do krańców komórki. Zapewnia wytrzymałość mechaniczną.
Ruch rotacyjny cytozolu начать обучение		Polega na przemieszczaniu się cytoplazmy, wokół centralnie umieszczonej wakuoli.
Ruch cyrkulacyjny cytozolu начать обучение		Zachodzi w komórkach, w których znajduje się kilka mniejszych wakuol, i pokega na przemieszczaniu się cytozolu między nimi.
Ruch pulsacyjny cytozolu начать обучение		Odbywa się naprzemiennie: raz w jednym, raz w drugim kierunku wokół wakuoli.
Połączenia międzykomórkowe начать обучение		Ich funkacja polega na utrzymaniu fizycznego kontaktu między komórkami i umożliwieniu wymiany subsyancji i informacji z komórkami sąsiadującymi.
Desmosomy начать обучение		Płytki spinające sąsiednie komórki zwierzęce przy pomocy białkowyxh filamentów przenikających przestrzeń międzykomórkową.
Połączenia zamykające (barierowe) начать обучение		Zwane lustewkami granicznymi, usytuowane w szczytowych częściach komórek. Uszczelniają one warstwę nabłonka, izolując wewnętrzne środowisko narządu od jego otoczenia
Połączenia szczelinowe/ komunikatywne (neksus) начать обучение		Zbudowane z kompleksów białkowych- koneksonów- tworzą kanały, przez które kontaktują się cytoplazmy sąsiadujących komórek. Umożliwiają transport substancji, m.in. cukrów i aminokwasów między komórkami.
Plazmodesmy начать обучение		Cienkie pasma cytoplazmy przechodzące przez pory w ścianach komórek roślinnych, zapewniające wymianę drobnocząsteczkowych związków i jonów pomiędzy sąsiednimi komórkami. Niestety tą drogą rozprzestrzeniają się także wirusy
Symplast начать обучение		System połączonych plazmodesmami komórek.
Blaszka środkowa начать обучение		Warstewka pektyny spajająca pierwotne ściany sąsiadujących komórek roślinnych.

Cytologia

Вы должны войти в свой аккаунт чтобы написать комментарий.

Ещё