angielski 05.04

nadużycie dominującej pozycji (am. abuse of monopoly power)

abuse of a dominant position (br.)

spółka przejmowana - spółka, która została połączona z inną spółką i w związku z tym przestała istnieć (am. transferor)

acquired company (br.)

nabywca - spółka, która uzyskuje kontrolę nad inną spółką

acquirer

spółka przejmująca - spółka, która uzyskuje kontrolę nad inną spółką w ramach fuzji inkorporacyjnej i nadal istnieje po fuzji (am. survivor)

acquiring company (br.)

nabycie udziałów większościowych - przejęcie spółki poprzez nabycie pakietu kontrolnego akcji

acquisition of controlling shares

odszkodowanie za udowodnione szkody

actual damages

w tym celu, doraźnie

ad hoc (łac.)

przyjąć do korporacji barristerskiej - udzielić osobie zezwolenia (przez korporację barristerską) na wykonywanie praktyki barristerskiej (br. call someone to the Bar)

admit someone to the Bar (am.)

adwokat - osoba, która występuje w sądzie jako zawodowy pełnomocnik procesowy

advocate

oświadczenie złożone pod przysięgą - pisemne oświadczenie, które może być wykorzystane w sądzie jako dowód, złożone przez daną osobę po oficjalnym zaprzysiężeniu, iż będzie mówiła prawdę

affidavit

zbywalność - możliwość przeniesienia, np. tytułu własności

alienability

walne zgromadzenie - doroczne zgromadzenie akcjonariuszy spółki, na którym mogą być przedstawiane i głosowane różne decyzje w sprawach spółki

annual general meeting (AGM)

odpowiedź na pozew - pismo procesowe pozwanego w odpowiedzi na pozew

answer

naruszenie antycypacyjne - naruszenie umowy dokonane przed wykonaniem świadczenia. Strona nienaruszająca umowy może uznać takie działanie/zaniechanie za bezpośrednie naruszenie umowy i dochodzić odszkodowania

anticipatory breach

antykonkurencyjny - oznacza zachowanie, które jest szkodliwe dla rynku lub ogranicza konkurencję pomiędzy przedsiębiorstwami (am. restraint of trade)

anti-competitive (br.)

ustawodawstwo antytrustowe - zbiór przepisów, które regulują działalność gospodarczą i funkcjonowanie rynków; w szczególności są to umowy i praktyki ograniczające konkurencję (br. competition law)

antitrust (am.)

domniemane pełnomocnictwo

apparent authority

wnoszący apelację - strona wnosząca apelację do sądu wyższej instancji; może to być zarówno powód jak i pozwany

appellant

sąd apelacyjny - sąd rozpatrujący apelacje od wyroków wydanych przez sądy niższej instancji

appellate court (court of appeal, appeals court)

arbitraż - forma rozstrzygania sporów (alternatywna wobec postępowania sądowego), zgodnie z którą spory są rozpoznawane i rozstrzygane przez bezstronnego arbitra lub arbitrów wybranych przez strony sporu

arbitration

umowa spółki - dokument określający wewnętrzną organizację spółki (am. bylaws)

articles of association (br.)

mienie - jakikolwiek majątek będący przedmiotem własności i mający wartość

asset

ochrona mienia - metoda minimalizowania ryzyka utraty mienia na skutek zobowiązań biznesowych i osobistych

asset protection

cedować - przenosić (prawa) na inną osobę

assign

cesjonariusz - osoba, na rzecz której dokonano cesji

assignee

cesja umowy - przeniesienie umowy na inną osobę

assignment of contract

cesja praw - przeniesienie praw na inną osobę w taki sposób, że osoba, na którą prawa zostały przeniesione, uzyskuje wszelkie korzyści z tytułu umowy

assignment of rights

cedent - osoba, która przenosi swoje prawa i obowiązki na inną osobę

assignor

współpracownik - młodszy prawnik w firmie prawniczej

associate

zajęcie/zatrzymanie - zajęcie rzeczy lub zatrzymanie osoby w wyniku czynności przewidzianych przez prawo

attachment

zastaw sądowy - zastaw powstały w wyniku postanowienia sądu wydanego przed wydaniem wyroku w sprawie, tymczasowy w swojej istocie, powstały na rzeczach zajętych zgodnie z postanowieniem sądu

attachment lien

oferowany kapitał zakładowy - ogólna liczba akcji w kapitale zakładowym, jaką spółka może zaoferować swym akcjonariuszom. Znany również jako kapitał nominalny (am. authorized shares)

authorised share capital

funkcjonariusz, który dokonuje aresztowań i dostarcza wezwania sądowe; (am.) urzędnik sądowy, który czuwa nad porządkiem w czasie rozprawy

bailiff (br.)

bilans - sprawozdanie finansowe wykazujące aktywa, pasywa i kapitał spółki na dany dzień

balance sheet

palestra - (am.) zawód prawniczy; (br.) barristerzy

the Bar

stowarzyszenie barristerów - organizacja prawników, która może regulować sprawy związane z wykonywaniem zawodu

bar association

pisemny egzamin składany w celu uzyskania uprawnień do wykonywania zawodu barristera

bar examination (am.)

aplikacja barristerska - obowiązkowy kurs dla absolwentów prawa, którzy pragną wykonywać zawód barristera. Następny etap to praktyka u patrona

Bar Vocational Course (br.)

bariera wejścia - przeszkody, które mogą utrudniać firmie wejście na rynek. Przykładem mogą być patenty, lojalność klienta, badania i rozwój, porozumienia w sprawie dystrybucji lub dostaw oraz zarządzenia władz państwowych

barriers to entry

prawnik posiadający uprawnienia do występowania jako pełnomocnik procesowy przed sądami wszystkich instancji; członek jednego ze zrzeszeń barristerskich (Inn of Court)

barrister (br.)

kancelarie barristerskie - kancelarie barristerskie lub zespół barristerski

barristers’ chambers

beneficjent - osoba uprawniona do otrzymania zapłaty

beneficiary

por. expectation damages

benefit of the bargain damages

projekt ustawy - oficjalna propozycja tekstu ustawy przedstawiana parlamentowi w celu jej uchwalenia

bill

weksel trasowany

bill of exchange (br.)

odpowiednik polskiego zarządu i rady nadzorczej w jednym - grupa osób wybrana przez akcjonariuszy w celu podejmowania istotnych decyzji w spółce

board of directors

nabywca w dobrej wierze i za zapłatą - osoba, która nabyła za zapłatą i w dobrej wierze papier wartościowy zbywalny przez indos

bona-fide purchaser for value

premia - zapłata ponad to, co jest należne lub oczekiwane

bonus

mała specjalistyczna firma - firma prawnicza specjalizująca się w określonej dziedzinie prawa

boutique firm

naruszenie umowy - brak wykonania zobowiązania umownego lub przeszkadzanie drugiej stronie w wykonaniu umowy, które uprawniają do wystąpienia z roszczeniem o odszkodowanie

breach of contract

akta lub streszczenie sprawy - dokument lub zestaw dokumentów zawierających szczegóły sprawy sądowej

brief

przepis lokalny (am. ordinance)

by-law (br.)

przyjęcie w poczet barristerów - nadanie uprawnień do praktyki prawniczej jako barrister (am. admission to the Bar)

call to the Bar

struktura kapitałowa - struktura zadłużenia i akcji spółki

capital structure

kapitalizacja - działanie polegające na zapewnieniu spółce kapitału w drodze emisji papierów wartościowych

capitalisation

emisja kapitalizacyjna - proces konwersji środków spółki na kapitał, a następnie jego podział pomiędzy akcjonariuszy w formie nowych akcji

capitalisation issue

kartel - grupa podobnych, niezależnych spółek, które wyraziły zgodę na wspólne działanie w zakresie kontroli cen i ograniczenia konkurencji

cartel

prawo precedensowe, orzecznictwo - zbiór praw oparty na decyzjach sądowych, w odróżnieniu od prawa opartego na ustawach lub aktach normatywnych niższego rzędu

case law (common law, judge-made law)

świadectwo depozytowe - świadectwo wystawione przez bank, potwierdzające przyjęcie środków pieniężnych i stanowiące obietnicę ich zwrotu; weksel własny wystawiony przez bank

certificate of deposit

certyfikat rejestracji spółki - dokument wystawiony przez instytucję państwową, nadający spółce status osoby prawnej

certificate of incorporation

świadectwo rejestracji spółki ze zmianą firmy - zaświadczenie wydane przez rejestr spółek w przypadku zmiany firmy spółki. Konieczne jest złożenie do rejestru kopii uchwały upoważniającej do zmiany firmy spółki wraz z opłatą

Certificate of Incorporation on Change of Name (br.)

prawo cywilne

civil law

powód, wnioskodawca - osoba, która wnosi pozew do sądu

claimant (UK)

sekretarz - pracownik sądu, który prowadzi rejestry, wypełnia dokumenty i wystawia wezwania sądowe; (am.) również student prawa, który pomaga prawnikowi lub sędziemu w pracach biurowych, takich jak wyszukiwanie materiałów lub pisanie

clerk (br.)

przedmiot zabezpieczenia - rzecz zastawiona jako zabezpieczenie spłaty długu

collateral

rokowania zbiorowe - negocjacje pomiędzy związkami zawodowymi a pracodawcami, zazwyczaj dotyczące warunków zatrudnienia

collective bargaining

prawo precedensowe - zbiór praw oparty na decyzjach sądowych, w odróżnieniu od prawa opartego na ustawach lub aktach normatywnych niższego rzędu

common law (case law, judge-made law)

rejestr spółek-instytucja, w której muszą być zarejestrowane wszystkie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością działające w Wielkiej Brytanii. Jest to organ wykonawczy brytyjskiego ministerstwa handlu i przemysłu (DTI-Departament of Trade and Industries)

Companies House (br.)

prawo konkurencji - zbiór praw regulujących działalność gospodarczą i funkcjonowanie rynków, w szczególności umowy i praktyki ograniczające konkurencję (am. antitrust law)

competition law (br.)

pozew - pierwsze pismo procesowe powoda lub w jego imieniu, rozpoczynające proces sądowy; w prawie anglosaskim pismo to jest ograniczone wyłącznie do przedstawienia faktów, na których oparte jest roszczenie w procesie cywilnym

complaint

przymusowa likwidacja - likwidacja zarządzona przez sąd (am. involuntary bankruptcy)

compulsory winding-up (br.)

nadać - przyznać, obdarzyć

confer

konflikt interesów - zderzenie prywatnych interesów osoby z jej publiczną lub powierniczą odpowiedzialnością

conflict of interest

konsensualny - uzgodniony ze wszystkimi stronami

consensual

zastaw konsensualny - zabezpieczenie wierzytelności ustanowione między dłużnikiem i wierzycielem

consensual lien

odszkodowanie za szkody specyficzne dla danej sytuacji - odszkodowanie przyznawane za szkody będące konsekwencją konkretnego czynu niedozwolonego lub konkretnych, specyficznych okoliczności

consequential damages

świadczenie (zwykle pieniężne) w zamian za przedmiot umowy - coś, co posiada wartość, przekazywane przez jedną stronę drugiej, aby skłonić ją do zawarcia umowy

consideration

fuzja unijna (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki) - łączenie się spółek przez zawiązanie nowej spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek w zamian za udziały lub akcje nowej spółki

consolidation

zmiana umowy spółki - zmiana firmy spółki, wysokości jej kapitału zakładowego lub przedmiotu działalności

constitutional amendment

wzór umowy - wzorcowa umowa z poszczególnymi pozycjami, które należy wypełnić

contract template

prawo autorskie - wyłączne prawo do reprodukcji i kontroli oryginalnego dzieła sztuki (muzyka, sztuka wizualna, film, literatura, itp.)

copyright

ład korporacyjny

corporate governance

„zasłona korporacyjna” - rozdział pomiędzy spółką i jej akcjonariuszami, który oznacza, że akcjonariusze nie są osobiście odpowiedzialni za długi spółki

corporate veil

kontroferta - nowa oferta z nowymi warunkami sporządzona w odpowiedzi na otrzymaną ofertę

counter offer

sąd pierwszej instancji

court of first instance

wierzyciel - osoba fizyczna lub prawna, wobec której istnieje zobowiązanie finansowe

creditor

prawo karne - dziedzina prawa zajmująca się przestępstwami, wymiarem kary, karami i środkami karnymi

criminal law (penal law)

Sąd Koronny - wyższy sąd pierwszej instancji dla spraw karnych w Anglii i Walii. Crown Court wraz z High Court of Justice i Sądem Apelacyjnym (Court of Appeal) tworzą Sąd Najwyższy (Supreme Court of Judicature).

Crown Court (br.)

rejestracja domeny internetowej z cudzą nazwą - praktyka rejestrowania w Internecie nazw domen, które są związane z inną spółką, a następnie żądanie zapłaty za sprzedaż lub wynajęcie nazwy takiej domeny

cybersquatting

uszkodzenie - strata lub uszczerbek na zdrowiu powstałe w wyniku szkody na mieniu lub obrażeń fizycznych

damage

odszkodowanie - środki pieniężne przyznane przez sąd jako rekompensata za straty lub uszczerbek na zdrowiu powstałe w wyniku szkody na mieniu lub obrażeń fizycznych

damages

data zatrudnienia - dzień, w którym rozpoczyna się zatrudnienie danej osoby

date of employment

faktycznie, w rzeczywistości

de facto (łac.)

skrypt dłużny, niezabezpieczony dług (am. secured debt instrument)

debenture (br.)

dłużnik - osoba posiadająca zobowiązanie finansowe wobec innej osoby

debtor

niespełnienie obowiązku lub niedotrzymanie zobowiązania - niespełnienie obowiązku wynikającego z przepisów prawa lub zobowiązania wynikającego z umowy; np. niedokonanie zapłaty należnej kwoty

default

pozwany - osoba, przeciwko której wniesiono sprawę do sądu

defendant (respondent)

delegować - przekazywać (obowiązki) innej osobie; powierzać (obowiązki) innej osobie

delegate

delegat, delegowany - osoba trzecia, na którą przeniesiono obowiązki umowne jednej ze stron (am. delegatee)

delegate (br.)

przekazanie obowiązków - przeniesienie na inną osobę obowiązku świadczenia wynikającego z umowy z inną osobą

delegation of duties

delegujący - osoba, która przenosi swoje obowiązki na inną osobę

delegator

przekazanie posiadania - czynność prawna polegająca na przekazaniu czegoś innej osobie lub przeniesieniu posiadania czegoś na inną osobę

delivery

prawo do wzoru - korzystające z ochrony prawnej prawo do określonego wyglądu, stylu rzeczy lub jej faktury (np. faktury tkaniny)

design right

dyrektywa - wiążąca wytyczna władzy naczelnej, na przykład Wspólnoty Europejskiej. Dyrektywa Wspólnoty Europejskiej jest wiążąca co do skutku, natomiast każde państwo członkowskie może dokonać wyboru sposobu jej wykonania

directive

niezdolność - stan uniemożliwiający wykonanie określonej czynności na skutek utraty zdolności fizycznej lub umysłowej

disability

skreślić z listy - uznać, iż dana osoba nie ma prawa do wykonywania praktyki prawniczej. W Wielkiej Brytanii barrister usunięty ze zrzeszenia barristerskiego (Inn of Court) nie może już występować jako zawodowy pełnomocnik procesowy w sądzie

disbar (am.)

zwolnić - zwolnić osobę z obowiązku

discharge

zastrzeżenie braku odpowiedzialności - uczynione z góry zastrzeżenie mające na celu odrzucenie lub negację przyszłych roszczeń lub praw innych osób

disclaimer

zastrzeżenie braku odpowiedzialności gwarancyjnej - oświadczenie, które ogranicza odpowiedzialność sprzedawcy za wady sprzedawanych towarów

disclaimer of warranties

zwolnienie z pracy o charakterze dyskryminacyjnym - rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem ze względu na określone uprzedzenie

discriminatory dismissal

dywidenda - zysk spółki wypłacony jej akcjonariuszom

dividend

szkicować, projektować - stworzyć fragment pisma lub planu, które zamierza się później zmienić

draft

trasat, płatnik wekslowy - osoba wymieniona na wekslu, której wystawca weksla zlecił zapłatę sumy wekslowej. Często jest to bank

drawee

trasant, wystawca weksla trasowanego - osoba wymieniona na wekslu, która za pomocą weksla reguluje swoje zobowiązanie wobec remitenta (odbiorcy weksla) zlecając zapłatę za weksel trasatowi

drawer

przymus - bezprawna groźba lub przymus stosowane w celu skłonienia kogoś do zawarcia umowy

duress

obowiązek - zobowiązanie wymagalne lub należne innej osobie z mocy prawa

duty

obowiązek należytej staranności - zobowiązanie osoby do działania z należytą ostrożnością lub roztropnością, którego niedochowanie skutkuje powstaniem odpowiedzialności prawnej

duty of care

służebność - prawo do użytkowania nieruchomości lub jej części, z którego korzysta osoba nie będąca właścicielem tej nieruchomości

easement

efektywność ekonomiczna - wyrażenie ekonomiczne odnoszące się do optymalnej produkcji i konsumpcji dóbr i usług

economic efficiency

sąd pracy - sąd, który rozstrzyga spory pomiędzy pracodawcami a pracownikami

employment tribunal

indos - zapis, w tym podpis, na odwrocie dokumentu, który zezwala na przeniesienie praw z tego dokumentu (am. indorsement)

endorsement (br.)

egzekwowalny - zdolny do stania się skutecznym (w oparciu o przymus prawny). W przypadku umowy egzekwować oznacza także prawną możliwość zmuszenia strony umowy do jej wykonania

enforceable

egzekwowalne prawo - prawnie chronione, egzekwowalne prawo przysługujące danej osobie

enforceable right

zapowiedź udziału w rozprawie - pisemne zgłoszenie zamiaru występowania na rozprawie po stronie pozwanego, które zawiera imię i nazwisko pozwanego, dane kontaktowe, jak również oświadczenie o nieuznawaniu roszczenia wraz z uzasadnieniem

entry of appearance

przejście na rzecz państwa - przejęcie przez państwo nieruchomości w przypadku, gdy właściciel nieruchomości zmarł nie pozostawiając testamentu ani spadkobierców ustawowych

escheat

konieczny warunek umowy - postanowienie umowne konieczne dla zawarcia (powstania) danej umowy

essential term

i inni

et alii (et al.) (łac.)

i tak dalej - i inne rzeczy tego samego rodzaju

et cetera (etc.) (łac.)

posiadanie wyłączne - wyłączne użytkowanie i czerpanie korzyści z rzeczy

exclusive possession

wyłączne prawo - wyłączne prawnie chronione uprawnienie lub przywilej

exclusive right

zastaw egzekucyjny - zastaw powstały na skutek zajęcia majątku dłużnika celem egzekucji wyroku sądu

execution lien

na przykład (np.)

exempli gratia (e.g.) (łac.)

odszkodowanie sankcyjne - zbliżone do nawiązki w prawie polskim

exemplary damages

odszkodowanie za utracone korzyści, lucrum cessans - odszkodowanie za spodziewane korzyści, które by osiągnął poszkodowany, gdyby mu nie wyrządzono szkody; odszkodowanie za utratę korzyści, jakie osoba mogłaby uzyskać, gdyby umowa została wykonana

expectation damages (benefit of the bargain damages)

biegły - osoba uznana przez sąd za posiadającą specjalistyczną wiedzę oraz umiejętności i której zezwolono na wyrażenie opinii w formie zeznania w sądzie

expert witness

umowa wyraźna - umowa, której warunki zostały dokładnie przedstawione na piśmie lub ustnie

express contract

gwarancja wyraźna - gwarancja ustanowiona przez sprzedawcę w formie ustnej lub pisemnej

express warranty

nadzwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy - zgromadzenie akcjonariuszy inne niż doroczne walne zgromadzenie, które jest zwoływane w celu przedyskutowania określonych, nadzwyczajnych spraw spółki (am. special meeting)

extraordinary general meeting (EGM) (br.)

uczciwość postępowania, uczciwość transakcji; (am.) obowiązek ujawnienia wszystkich istotnych informacji spoczywających na członkach władz spółki i stronach umowy

fair dealing (br.)

tytuł własności nieruchomości - najszerszy z przewidzianych przez prawo precedensowe tytuł własności nieruchomości

fee simple

tytuł prawny do nieruchomości z zastrzeżeniem dziedziczenia w linii prostej - prawny tytuł do nieruchomości, który istnieje tak długo, jak długo żyje pierwotny nabywca tytułu lub którykolwiek z jego zstępnych

fee tail

obowiązek powierniczy - zobowiązanie do działania wyłącznie w najlepszym interesie drugiej osoby

fiduciary duty

złożyć w - złożyć coś (np. pismo w sądzie), otrzymując urzędowe potwierdzenie (np. prezentatę)

file with

środki finansowania - metody zapewnienia funduszy lub środków pieniężnych

financing measures

„pierwszy w czasie" (reguła kolejności) - zasada ustalająca kolejność zaspokajania roszczeń wierzycieli z majątku dłużnika

first-in-time

przydatność dla określonego celu

fitness for a particular purpose

obciążenie stałe (am. security interest in specific assets)

fixed charge (br.)

obciążenie zmienne (am. floating lien)

floating charge (br.)

przewidywalność - uzasadnione oczekiwanie możliwych skutków określonego działania

foreseeability

zasada przewidywalności - zasada, zgodnie z którą uzyskanie odszkodowania możliwe jest jedynie wówczas, gdy można dowieść, iż strona naruszająca umowę mogła w momencie podpisywania tej umowy racjonalnie przewidzieć możliwość wystąpienia szkody

foreseeability rule